Bruhad Gujarat kosha Part 1

SR No.: 016072
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1976
Total Pages: 1086
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 32 MB

Page 340

ઉદ્દેશન
ઉબેધાવવું
(૫) પ્રશ્ન. (ગ)
ઉદ્ધત વિ. [સે, મું.] ઉદ્ધાર કરનારું. (૨) ઊંચકનારું. (૩) ઉદ્દેશન ન. [૪] નામ લઈને બોલાવવાપણું
બચાવનારું ઉદેશ-પત્ર S. [સ, ન.] કામ સંબંધી હેતુ રીત પ્રણાલી ઉદ્ધવ છું. સં. ૩ત્ + હવ, સંધિથી] મહાભારતયુગમાં વગેરે બતાવનાર કાગળ, યોજના-પત્ર, પ્રેક્ટિસ” યાદવકુલને શ્રીકૃષ્ણના કાકા અને એક ભક્ત. (સંજ્ઞા.) ઉદ્દેશલક્ષી વિ. [સે, મું.] ઉદ્દેશને યાનમાં રાખી કરેલું ઉદ્ધવસંપ્રદાય (સમ્પ્રદાય) કું. [સં.] શ્રી સહજાનંદ સ્વામીએ ઉદેશ-વાદ ૫. [સં.] કુદરતમાં બધું સપ્રયજન છે એ સ્થાપેલા સ્વામિનારાયણ– પંથ. (સંજ્ઞા) મત-સિદ્ધાંત, ટેલિૉજી
ઉદ્ધસિત ન. [સં. હત્ + દલિત, સંધિથી] માથું અને બીજું ઉદે શવાદી વિ. Fસ, .૩ ઉદેશવાદમાં માનનારું
અંગ હલાવીને કરવામાં આવતું પ્રબળ હાસ્ય. (નાટ્ય.) ઉદેશવું સ. કે. સિં, ૩+ઢિરારા તત્સમ; ગુ. માં “ઉદેશીને’ ઉદ્ધાર પં. [સં.] ઊંચે ઉપાડી લેવાની ક્રિયા, ઉદ્ધરણ, (૨)
એ સં. ભ. ક. ને જ પ્રવેગ જીતે છે; ક્રિયાપદ સારી સ્થિતિમાં આવવા કે લાવવાપણું. (૩) છુટકારો. તરીકે પ્રચલિત નથી.]-ને લક્ષ્ય કરવું [ચાલવાપણું (૪) મુક્તિ, એક્ષ. (૫) નષ્ટ થઈ ગયેલા ગ્રંથ કે ગ્રંથઉદ્દેશાનુસરણ ન. [+સં. અન-સરળ] ઉદ્દેશને પાલન કરીને ભાગને નષ્ટ દશામાંથી પુનઃસંસ્કાર આપી સમુદ્ધાર કરવાની ઉદ્દેશ્ય વિ. [સં.] લફર્ચ કરી વિચારવા જેવું. (૨) ન. ઉદ્દેશ, કિયા ધારણા, લક્ષ્ય, આશય, ઈરાદે. (૨) હેતુ, કારણ, (૩) ઉદ્ધારક વિ. [સં.] ઉદ્ધાર કરનારું, ઉદ્ધર્તા વાકયમાં ક્રિયાને નિયામક, ક્રિયાનાથ. (કર્તરિ પ્રયાગમાં ઉદ્ધારકતા સ્ત્રી. [..] ઉદ્ધારક હોવાપણું કપક્ષ, કર્મણિ પ્રગમાં કર્મપક્ષ; અકર્મક ક્રિયાના યુગમાં ઉદ્ધારકારક વિ. [સં] ઉદ્ધાર કરનારું, ઉદ્ધારક, ઉદ્વર્તા માત્ર ભાવ ક્રિયાનાથ હોય છે.) (વ્યા.)
ઉદ્ધાર-ગૃહ ન. [સં.] ઉખડી પડેલાઓને આશ્રય આપી ઉદ્દેશ્ય-પક્ષ છું. [સં.] જેના સંબંધમાં કહેવામાં આવ્યું હોય- સુધારવાને માટે આશ્રમ, “રિસકયૂ-હેમ”
જે ક્રિયાને નાથ હેય તે પક્ષ (જએ “ઉદેશ્ય'.). (વ્યા.) ઉદ્ધારણ ન. [૪] ઉદ્ધાર ઉદ્દેશ્ય-વર્ધક વિ, ન. સિં.] વાકયમાં ઉદ્યને વધારે ઉદ્ધારવું સ. કે. [સં. ૩ત્ + “-વા, પ્રે. તત્સમ] ઉદ્ધાર કરવા
બતાવનાર પ્રત્યેક વિશેષણ-શબ્દ યા વિશેષણ-વાકયુ. (વ્યા.) ઉગારવું, બચાવવું. (૩) મિક્ષ આપ, મુક્ત કરવું. (૩) ઉદ્દેશ્ય-વાદ છે. [સં] જ “ઉદેશ-વાદ', (૨) કુદરતમાં સારી સ્થિતિમાં મૂકી દેવું. ઉદ્ધારવું કર્મણિ, ક્રિ. ઉદ્ધાસાધનને હેતુ સાથે બંધબેસતું કરવાથી થતી બહુ તીણતા- રાવવું પુનઃપ્રે., સ. ક્રિ. વાળા સરજનહારના અસ્તિત્વ વિશેને મત-સિદ્ધાંત, “આથ્થુ ઉદ્ધારાવવું, ઉદ્ધારાવું એ “ઉદ્ધારવું'માં. મેન્ટ મ ડિઝાઈન.' (તર્ક)
ઉદ્ધાર્થ વિ. [સં.] ઉદ્ધાર કે ઉદ્ધરણ કરવા જેવું ઉદેશ્યવિધેય-ભાવ ૫. સિં] વાકયમાં જેના વિશે વાત ઉદ્ધર વિ. સિં. ઉદ્ધુરા, બ.ટી.] ઘેસરી-ભારબેજ વિનાનું કરવામાં આવી હોય (ક્રિયાનાથ) અને જે વાત કરવામાં ઉદ્ધત વિ. સં.] ઊંચકેલું, ઉપાડેલું. (૨) ઉગારેલું, બચાવેલું. આવી હોય (ક્રિયા અને ક્રિયાનાં વિશેષણ – ક્રિયાપુરક (૩) ઉતારા-અવતરણ તરીકે લીધેલું વગેરે વિધેય) તે બંને પરસ્પર સંબંધ. (ભા.)
ઉત-પાણિ, ઉત-હસ્ત વિ. [સં.] ઊંચા કરેલ હાથવાળું ઉદ્યોત મું. [સં.] પ્રકાશ, ઝળહળાટ
ઉધૃતિ શ્રી. સિં.] ઉદ્ધરણ, ઉદ્ધાર ઉદ્યોતિત વિ. [સં.] ખૂબ પ્રકાશિત થયેલું
ઉદૃશ્વસ્ત વિ. [સં.] ઉખેડી નાખેલું, (૨) ખેદાનમેદાન કરી ઉદ્ધત વિ. [સં. ૩ન્ + દૃત, સંધિથી] ઉ ખલ, ઉછાંછળું. નાખેલું, ઉજજડ કરી નાખેલું (૨) ઉમત્ત, અહંકારી. (૨) સામે થાય તેવું, અવિનયી, ઉબહુ(ક) વિ. સિ.] ઊંચા કરેલા હાથવાળું (૪) આકરા સ્વભાવનું, ઉગ્ર
ઉદ્દબિંદુ (-બિન્દુ) ન. [સ, j]. ઉત્તર તરફ જતાં ઉદ્ધતા પું, બ. વ. [ + જુઓ “વડા.”] ઉદ્ધત રીતભાત, આકાશી પદાર્થની કક્ષા એટલે માર્ગ સૂર્યમાર્ગને કાપે તે તે ઉછાંછળું વર્તન, ઉદ્ધતાઈ
બિંદુ, એસેડિંગ નર્ડ' ઉદ્ધતાઈ સ્ત્રી. [ + ગુ. “આઈ' ત. પ્ર.] .ઉદ્ધત આચરણ ઉદબુદ્ધ વિ. [સં] બાધ પામેલું, જ્ઞાન મળ્યું છે તેવું. ઉદ્ધરણ ન. સિં.] ઉદ્ધાર, ઊંચે ઉપાડી લેવાની ક્રિયા, (૨) (૨) વિકસેલું, પ્રફુલ્લિત થયેલું, પૂરું ખીલેલું. (૩) (લા) ગ્રંથ કે લેખના કોઈ ભાગમાંથી બીજા ગ્રંથ કે લેખમાં લેવામાં જાગ્રત થયેલું, નગેલું. (૪) સતેજ થયેલું આવતું અવતરણ
ઉદૂધ છું. [સં.] સમઝણ, જ્ઞાન. (૨) (લા.) જાગ્રત ઉદ્ધરણી સ્ત્રી. [ઓ “ઉદ્ધરવું' + ગુ. ‘અણી” ક...] પાઠનું કરવાપણું, ઉદબોધન અભ્યાસ માટે ફરી વાચન
ઉદ્દબેધક વિ. [સ.], કર્તા લિ. [સ, પું] ઉબેધ કરનાર ઉદ્ધરણીય વિ. [સં.] ઊંચકી લેવા જેવું. (૨) મૂળ સહિત ઉ ધન ન. સિં.] કથનાત્મક ઉપદેશ. (૨) વ્યાખ્યાન,
ઉખેડી લેવાય તેવું. (૩) ઉદ્ધરણ – અવતરણ રૂપે લેવા જેવું પ્રવચન, (૩) સમઝણ ઉદ્વરવું સ. ક્રિ. [સં. ૩ + પૃથર તત્સમ] ઊંચકવું, ઉપાડી ઉબેધવું સ.જિ. [સ. ૩ત્ + કુષ વધુ, પ્રે. તત્સમ] ઉદબોધ લેવું. (૨) ઉગારવું, બચાવવું. ઉદ્ધરણું કર્મણિ, ફિ. આપવો, સમઝણ આપવી. (૨) પ્રવચનરૂપે કહેવું. ઉદ્ધાનું ઉદ્ધરાવવું છે., સ.કિ. (સંસ્કૃતાનુસારી)
કર્મણિ, કિં. ઉ ધાવવું છે., સ, ક્રિ. ઉદ્ધરાવવું, ઉદ્ધરાવું એ “ઉદ્વરવુંમાં.
ઉબેધાવવું, ઉદ્ધ વું જ “ઉદ્ધવું'માં.