Bruhad Gujarat kosha Part 1

SR No.: 016072
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1976
Total Pages: 1086
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 32 MB

Page 313

ઇંદ્રિય-જ ચ
ઇંદ્રિય-જન્ય (ઇન્દ્રિય) વિ. [સં] ઇંદ્રિયા જેને વિકસાવે તેવું, ઇન્દ્રિય સંબંધી, સેક્સ્યુઅલ’
ઇંદ્રિય-જય (ઇન્દ્રિય-) પું. [સં] દસે ઇન્દ્રિયા ઉપર કાબૂ ઇંદ્રિય-જાત (ઇન્દ્રિય-) ન. [] દસે દસ ઇંદ્રિયા ઇંદ્રિય-જિત (ઈન્દ્રિય-) વિ. [+ સં. નૈિત] ઇંદ્રિયા ઉપર વિજય મેળવનારું
[જ્ઞાન
ખરું
ઇંદ્રિય-જ્ઞાન (ઈન્દ્રિય-) ન. [સં.] ઇક્રિયા દ્વારા થતું સ્થૂલ ઇંદ્રિયજ્ઞાન-વાદ (ઇન્દ્રિય-) [સં.] પ્રત્યક્ષ જ્ઞાન એ જ જ્ઞાન છે એવે મત-સિદ્ધાંત, સેન્સેશનલિઝમ' (અ. ક.) ઇંદ્રિયજ્ઞાનવાદી (ઇન્દ્રિય) વિ. [સં., પું.] ઇન્દ્રિયજ્ઞાન-વાદમાં માનનારું
ઇંદ્રિય-તૃમિ (ઇન્દ્રિય-) શ્રી. [સં.] દસે ઇંદ્રિયને થતા સંતાય ઇંદ્રિય-દમન (ઇન્દ્રિય-) ન., ઇંદ્રિય-નિગ્રહ (ઇન્દ્રિય-) પું. [×.] સે ઇંદ્રિયા ઉપર કાબૂ લાવવાની ક્રિયા, મને મારવા પણું, મન:સંયમ [નથી તેવું ઇંદ્રિય-નિરપેક્ષ (ઇન્દ્રિ-) વિ. [સં.] જેમાં ઇંદ્રિયાની જરૂર જ ઇંદ્રિય-પ્રત્યક્ષ (ઇન્દ્રિય) વિ. [સં.] ઇન્દ્રિયાને જેનેા અનુભવ થાય છે તેવું., સેન્સેશનલ’. (૨) ન. ઇંદ્રિયાના અનુભવ, ‘સેન્સર્સેપ્શન’ (હી. 1.) ઇંદ્રિય-પ્રલેભન (ઇન્દ્રિય-) ન. [સં.] ઇંદ્રિયોને લલચાવવાપણું ઇંદ્રિય-પ્રેરિત (ઇન્દ્રિય-) ન [સં.] ઇંદ્રિયાએ જે વિશે પ્રેરણા કરી છે તેવું, સેસરી'
૨૧૮
ઇંદ્રિય-બુદ્ધિ (ઇન્દ્રિય) સ્ત્રી, [સં.] ઇંદ્રિયાથી થતું જ્ઞાન ઇંદ્રિય-વર્ગ (ઇન્દ્રિય-) પું. [સં.] દસે ઇંદ્રિયાના સહ ઇંદ્રિય-વાદ (ઇન્દ્રિય-) પું. [સં.] મનના જે કાંઈ વ્યાપાર જણાય છે તે એકબીજાની માનસિક નકલેાના જ બનેલા હાય છે – એ વ્યાપારા વચ્ચે અંતઃસંબંધ જાણી શકાતા નથી એ પ્રકારને મત-સિદ્ધાંત, સેન્સેશનાલિઝમ' (હ, વ.) ઇંદ્રિય-વિકાર (ઇન્દ્રિય) પું. [સં.] પ્રલેાલતથી થતી માનસિક વિકૃતિ ઇંદ્રિય-વિજ્ઞાન (ઇન્દ્રિય) ન. [સં.] ઇંદ્રિયા સંબંધી ભૌતિક પ્રકારનું જ્ઞાન, ઇન્દ્રિયાની ભિન્ન ભિન્ન ક્રિયાને લગતું જ્ઞાન ઇંદ્રિયવિજ્ઞાન-વિદ્યા (ઇન્દ્રિય.) શ્રી. [સં.] શરીર સંબંધી વિશેષ પ્રકારના જ્ઞાનનું શાસ્ત્ર, ‘ફિઝિયાલાજી’ ( કે. હ.) ઇંદ્રિયવિજ્ઞાન-શાસ્ત્ર (ઇન્દ્રિય-) ન. [સં.] જુએ ‘ઇન્દ્રિયવિજ્ઞાન-વિદ્યા'. (હ. હ્રા.) ઇંદ્રિય-વિશિષ્ટ વિ. [સં.] જેમાં દ્રિય છેતેવું, ‘ઍર્ગેનિક’ ઇંદ્રિય-વિષય (ઇન્દ્રિ-) પું. [સં.] તે તે ઇન્દ્રિયનું તે તે ક્ષેત્ર ઇંદ્રિય-વિષયક (ઇન્દ્રિય) વિ. [સં.] ઇંદ્રિયાને લગતું,
સેન્સ્યુઅલ’
ઇંદ્રિય-વૃત્તિ (ઇન્દ્રિય) સ્ત્રી. [સં.] તે તે વિષય તરફનું વલણ ઇંદ્રિય-વેદન (ઇન્દ્રિય) ન. [સં.] ઇન્દ્રિયાથી થતા અનુભવ, ઇન્દ્રિય-પ્રત્યક્ષ, ‘સેસ-પર્સેપ્શન' (હ. દ્વા.)
Jain Education International_2010_04
ઇપ
ઇંદ્રિય-ઠ્યાપાર (ઇન્દ્રિય-) પું. [સં.] ઇંદ્રિયાની પોતપાતાના વિષય તરફની પ્રવૃત્તિ-હિલચાલ ઇંદ્રિય-સંનિકર્ષ (ઇન્દ્રિય-સન્નિકર્ષ) પું. [સં.] ઇન્દ્રિયોના સંબંધ, જેટિવ કોન્ટેક્ટ” (મ. ન.) [પૂર્ણ કાબૂ ઇંદ્રિય-સંયમ (ઇન્દ્રિય-સય્યમ) પું. [સં,] ઇન્દ્રિયા ઉપરના ઇંદ્રિય-સંસ્કાર (ઇન્દ્રિય-સંસ્કાર) પું. [સં.] દ્રિયોને થતી અસર, ‘સેન્સેશન' વિષયની પ્રાપ્તિથી થતું સુખ
ઇંદ્રિય-સુખ (ઇન્દ્રિ-) ન. [સં.] દસે ક્રિયાને પોતપોતાના ઇંદ્રિય-સ્થાન (ઇન્દ્રિય) ન. [સં.] તે તે ઇન્દ્રિયનું શરીરમાંનું તે તે સ્થળ, સેન્સ ઑર્ગન' (મ. ન.) [પહોંચ નથી તેવું ઇંદ્રિયાતીત (ઇન્દિ-) વિ. [+ર્સ, મડ઼ીત] જ્યાં ઇંદ્રિયની ઇંદ્રિયાધિષ્ઠાતા (ઇન્દ્રિ-) પું. [ + સઁ. ઋષિષ્ઠાતા] તે તે ઇન્દ્રિયના મનાયેલ અધિપતિ દેવ તિમ દેારાનારું ઇંદ્રિયાયીન (ઇન્દ્રિ-) વિ. [+ર્સ.શ્રીન] ઇંદ્રિયો દારવે ઇંદ્રિયાધીનતા (ઇન્દ્રિ-) સ્ત્રી. [સં.]ઇટ્રિયા તરફની લાચારી ઇંદ્રિયાક્યાસ (ઇન્દ્રિ) પું. [ + સં. મધ્યાહ્ન] ઇંદ્રિયાને આત્મા માનવાપણું
ઇંદ્રિયાનુભવ (ઇન્દ્રિ-) પું., ઇંદ્રિયાનુભૂતિ (ઇન્દ્રિ~) સી. [+ર્સ. અનુમય, અનુભૂતિ ] ઇન્દ્રિયેથી થતું. જ્ઞાન ઇંદ્રિયારામ (ઇન્દ્રિ) [ + સં, આરામ] વિ., "મી વિ. [સં., પું.] ઇંદ્રિય-સુખમાં જ રચ્યું પચ્યું રહેતું ઇંદ્રિયાર્થ (ઇન્દ્રિ) પું. [+સ, મર્ય] ઇંદ્રિયાને તે તે વિષય ઇંદ્રિયાગ્રહ (ઇન્દ્રિ-) પું. [ + સં. અવગ્રä ] ઇંદ્રિયા ઉપર થતી અસર, સેન્સેશન' (પ્રા. વિ.) ઇંદ્રિયાવજ્ઞાન (ઇન્દ્રિ) ન. [ + સં. અવજ્ઞાન] ઇંદ્રિયા ઉપર થતી અસર, ‘સેન્સેશન' (ન. દે.) ઇંદ્રિયાશ્વ (ઇન્દ્રિ) પું, [ +સં, ક્ષક્ષ] ઇંદ્રિયરૂપી ઘેાડ ઇંદ્રિયાસક્ત (ઈન્દ્રિ-) વિ. [ + સં. માવત] ઇંદ્રિયાના વિષયામાં તલ્લીન
ઇંદ્રિયાસક્તિ (ઇન્દ્રિ-) શ્રી. [ + સં, માāિત્ત ] ઇન્દ્રિયાસક્તપણું ઇંદ્રી (ઇન્ડી) સ્ત્રી, સં. ન્દ્રિય, ન.] ઇન્દ્રિય, (૨) જનનેંદ્રિય ઇંટ્રી-જુલાબ (ઇન્ટ્રી) પું. [ + જએ ‘જુલાબ’.] વારંવાર પેશાબ થવે એ. (૨) પેશાબ લાવનારી દવા ઇંદ્રી-પરવડું (ઇન્ડી) [ +સં વવૃત્ત > પ્રા. પવિત્ર-] ઇંદ્રિયાથી ઘેરાયેલું, ઇંદ્રિયાને પરવશ
ઇંદ્રોદ્યાન (ઇન્ટ્રા-) ન. [સં. રૂદ્ર + ઉદ્યાન ] ઇંદ્રા ભાગ, નંદનવન વસ્તુ, ઈશ્વર ઇંધક (ઇન્ધક) પું., ન. [સં.] એક જાતની રાસાયણિક ઇંત્રત (ઇધન) ત. [સં.] બળતણ
ઇંધન-ગૃહ (ઇન્ધન-) ન. [સં.] બળતણ રાખવાની ઓરડી ઇંપારિયલ (ઇમ્પીરિયલ) જુએ ‘ઇમ્પીરિયલ'. ઇંપેઝિશન (ઇપેાઝિશન) જુએ! ઇમ્પોઝિશન', ઇંપાર્ટ (ઇમ્પાર્ટ) જએ ‘ઇમ્પોર્ટ’