Page Text
________________
અદાલક
૨૫૩
આંબલી
લવું એ, હીંચકવું એ. (૩).પ્રજારી, કંપન. (૪) એ નામનો વાત થવી. -ળ ધંધો (-ધો) (રૂ.પ્ર.) નફાનુકસાનની સૂઝ એક રાગ, હિંદલ રાગ. (સંગીત.)
આંધળું કબૂતર ન.[ + જુએ “કબૂતર'.] (લા) એક રમત, આદેલક (આન્દો) વિ. [સં.] ઝુલાવનાર, હીંચકાવનાર. આંધળે પાડે
વિનાની કાતળી (૨) હિંડોળે. (૩) ઘડિયાળનું લોલક. (૪) સ્પંદક, કંપક, આંધળું કાળું ને. [ + જુએ “કાતળું'.] શેરડીની આંખ વાઈબ્રેટર'
[ઘડિયાળ આંધળું-ધબ વિ. [ + જુઓ “ધબ'.] તદન આધળું અલક-યંત્ર (આલક-ચન્ગ) ન. [સં.] લોલકવાળું આંધળું-ધૂંધળું વિ, [+ જુઓ “ધંધળું'.] સૂર્ય આથમી ગયા આંદેલનક્ષમ (આ લન-) વિ. [સં.] હિંડોળે ઝૂલવાનું પછીને નજીકના સમય, ભરભાંખરી વળા. (૨) વહેલું પરોઢ માફક હોય તેવું
આંધળું-પાંગળું વિ. [ + જુએ “પાંગળું.] આંખે ન દેખતું આંદોલન (આજે) ન. [સં.] ઝૂલવાપણું. (૨) તરંગ, લહેર, અને પગે ન ચાલતું. (૨) (લા.) નિરાધાર મે. (૩) કંપ, બજારી. (૪) (લ) હિલચાલ, ચળવળ, આંધળું-ભીંત વિ. [ + જુઓ “ભીંત'.] તદન અધળું. (૨) હાહા, ડોળા ળ, ઉશ્કેરાણી, ખળભળાટ, એજિટેશન” (લા) અવિચારી આલિત (આ ) વિ. સં.] ડોલાવેલું, ઝુલાવેલું, હલાવેલું. આંધળું વાજુ ન. [ + જુઓ “વા'.] (લા.) કામને ખરાબ (૨) ધ્રુજારીવાળું, કંપિત. (૩) (લા.) ચળવળનું રૂપ આપ્યું ચડાવનાર ઈસમેની ટેળી હોય તેવું
આંધળે પાટો . [+ જ પાટે'.] આંખે પાટા બાંધી આંધણ, અધરણ જુઓ ‘આધણ” “આધરણ.”
ખેલાતી એક રમત આંધળિયું ન. [ જુઓ “આંધળું” + ગુ. ઈયું” ત. પ્ર.] આખે આંધળે પરે . [+ જુઓ પાડ”.] એક બીજી રમત મીંચીને કામ કર્થે જવું એ. (૨) (લા.) નાદાની, મૂર્ખાઈ. આંધળે ભેટ પું. [+ જુઓ ભેટવો'.] એક રમત (૩) સાહસ, અવિચારી કામ. (૪) મેહ, યાર, આસક્તિ. આંધળકિયું ન. [જએ “આંધળું' દ્વારા.] આંધળિયાં કરીને [૦ માં કરવાં, ૦ યાં ચલાવવાં (રૂ.પ્ર.) વગર વિચાર્યું ઝંપલાવવું એ, વગર વિચાર્યું કરવાપણું કામ કરવું.
આધા(વ)ચું વિ. [સં. સવ>પ્રા. ગંધર્મ + જુઓ આંધળિયો . [ગ્રા.] જેનાથી કેર કર્યું અને કણો ફરે તે “મ(નવી)ચવું’ + ગુ“G” કપ્ર.] આંખો અડધી બંધ હોય વાંસના લાકડાને આશરે એક હાથ લંબાઈને ટુકડો તેવું. (૨) ટૂંકી નજરવાળું આધળીખિલેઠી, આંધળી ખિસકેલી સ્ત્રી, [એ “આંધળું આંધી સ્ત્રી. [સં. મIિ >પ્રા. ગંધિમ] દિવસે ધુમ્મસ +ખિલાડી'–ખિસકોલી',] એવી એક રમત
કે સખત ઊડેલી ધૂળને લીધે છવાતો અંધકાર. [૦આવવી, આંધળી ગાય સ્ત્રી [ એ “આંધળું” કે “ગાય”.] (લા.) ગરીબ ૦ચાલવી (રૂ. પ્ર.) ધૂળનું ભારે તોફાન]. નિરપરાધી માણસ
આધેઠવું સ. કેિ. [ગ્રા.) ઝૂંટવી લેવું આંધળી ચાક(- -રણ,ી-ળણુ) (-શ્ય,-શ્ય,, સ્થ) સ્ત્રી. આંત્ર્ય (આધ્ય) ન. [સ.] અંધાપો, આંધળાપણું, અંધતા. [જુએ “આંધળું + “ચાકડ,ણ, રણ, ળણ'.], આંધળી ચાકેર (૨) (લા.) અંધેર, અવ્યવસ્થા, અંધાધૂંધી, “
કેસ ’ (હી.વ.) (૨) સ્ત્રી. સાપની એક જાત (ઝેરી નથી)
- આંધ (આદ્મ) . [સં.એ નામને દક્ષિણમાં આવેલા દેશ, આંધળી દેટ (૯), આંધળી (ધો) (-ડય) સ્ત્રી. તેલંગ દેશની લગોલગ પશ્ચિમના દેશ. (સંજ્ઞા.) જિઓ “આંધળું દેટ’– દ()ડ'.] (લા.) સમઝ વિના આં૫ટી સ્ત્રી. [સં. મારૂત્તિ-] આપત્તિ, આફત કઈ કામમાં ઝંપલાવવું એ
આપઢવું સ. ક્રિ. ઊંચાઈ કે અંતરને પહોંચી વળવું, આંબવું. આંધળે વિ. [સં., પ્રા. + સ્વાર્થે સં. >ગુ. “ળ” ત.પ્ર.] અંપાવું કર્મણિ, .િ પહાવવું છે., સ.કિ. આંખે જોઈ શકે નહિ તેવું, આંખ વિનાનું, ફૂટેલી આંખે આંબચું ન. [સ. અસ્ત્ર->પ્રા. મંચ દ્વારા] એક જાતના વાળું, અંધ. (૨) જેમાંથી સાંસરવું દેખાય નહિ તેવું, અપાર- ઝાડનું ખાટું ફળ, કેકમ
[ખાટું દર્શક. (૩) (લા.) હેયાતું, વિચાર વિનાનું, અજ્ઞાન. (૪) આંખટ (રય) સ્ત્રી. અજટા નામની એક એષધિ (૨) વિ. કાળજી વગરનું, બેદરકાર, (૫) ન. કાણું, છિદ્ર, તીનું. [-ળા આંબતી સ્ત્રી, તુવેર અને ચણાની દાળની એક વાની આગળ અરસી (--) (રૂ. પ્ર.) બિનજરૂરી ચેષ્ટા. -ળા આંબરી જ “આમરી”. આગળ રેવું (m) (રૂ.પ્ર.) મહેનત નિષ્ફળ. -ળા રે આબરી સ્ત્રી. બારીક અને ઝીણાં પાનવાળું એક ફળઝાડ, ચાંદરડું દીઠું (રૂ.પ્ર.) તદ્દન ખોટું, ગપગપ. "ળા પાટા બાંધવા રાય–આમળા, હરફા-રેવડી, હરપર-રેવડી (રૂ. પ્ર.) ભરમાવવું. -ળાના હાથમાં આરસી (રૂ.પ્ર.) બિન- આંબલ-મ(વા)ણું ન. [જુએ “આંબલી' દ્વાર.] ગોળ નાખી જરૂરી ચેષ્ટ, -ળાની આંખ (-ખ્ય) (રૂ.પ્ર.) એકને એક દીકરે. કરેલ પીવાને આંબલીને બાફ. (૨) આંબલીનું શરબત (૨) ઘણું લાડકવાયું. -ળ ની લાકડી (રૂ.પ્ર.) સાચે આધાર. આંબલિયે મું. જિઓ આંબલી' + ગુ. ઈયું ત. પ્ર.] -ળાને આરસી (૩.પ્ર.) નિરર્થકતા. (૨) અનધિકાર ચેષ્ટા. આંબલીને ઠળિયો, કચકો
[આંબે. (પદ્યમાં.) -ળાં આંતર ભરવાં (રૂ.પ્ર.) હરખ વગર ખાવું. મળી ગલી આંબલિયાર છું. [જ આંબલો+ગુ. ‘ઈર્યું સ્વાર્થે ત. પ્ર.]
4) બહાર નીકળવાને માર્ગ ન હોય તેવી શેરી, - આંબલી સ્ત્રી. (સં. મસ્જિ>પ્રા. મૅવિ]િ જુઓ ગાય (રૂ. પ્ર) નિર્દેવ. -ળું ગૂમડું (રૂ. પ્ર.) મે ન પાકેલું “આમલી'. (૨) આંબલીના કાતળા. [૦ના પાનમાં સૂઈ જવું ગુમડું. -ળે બહેરું કુટાવું (-બૅરું) (રૂ. પ્ર.) મેળ વગરની (રૂ.પ્ર.) કાળું કરવું, ચાક્યા જવું. (૨) રહેવા દેવું. ૦ ને બંધ
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016072 |
| Book Title | Bruhad Gujarat kosha Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Keshav Shastri |
| Publisher | University Granth Nirman Board |
| Publication Year | 1976 |
| Total Pages | 1086 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 32 MB |