Bruhad Gujarat kosha Part 1

SR No.: 016072
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1976
Total Pages: 1086
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 32 MB

Page 247

આડંખરચ
વિ., પ્ર] સમાંતર આડી લીટીમાં, હોરિઝોન્ટલ' આઢ-ખરચ, આર-ખર્ચ પું, ન. [જુએ ‘આડું’+‘ખર્ચ.’] મુખ્ય ખર્ચથી જુદા નકામેા ખર્ચ. (૨) આડ-વરા આઢ-ખીલ, -લી સ્ત્રી. [જુએ ‘આડું’+ ‘ખીલી’.] આગળી, બારણાના નાના આંગળા. (૨) (લા.) અંતરાય, વિઘ્ન આઢ-ખીલેા પુ. [૪‘આડું’+ ‘ખીલેા.'] આગળે, આગળિયા [પડતી ગલી, આડ-શેરી આઢગલી સ્ત્રી. [‘આડું” + જુએ ગલી'.] વચ્ચેથી છૂટી આઢ-ગીરા ક્રિ. વિ. [જુએ ‘આડું' + ‘ગીરા'.], આઠ-ગ્રહણે ક્રિ. વિ. [જુઆ આછું' + સં. +ગુ. એ' સા. વિ., પ્ર.], આઢ-ગ(-ધ)રાણે, આઢ-ઘરેણે ક્રિ.વિ. [જુએ ‘આડું' + સં.
ભીંત
′′ – + ગુ. એ' સા. વિ., પ્ર.] પેાતાને ત્યાં ગીરા મુકાયેલ વસ્તુ બીજાને ત્યાં મુકાય એ રીતે આઢ-ધાડા પું. [જઆ‘આવું'+ધેડો'.] નાની જાતમા ઘેાડો, ટ્યુ. (ર) રાઝ આચ(-૭–૧) (-ચ,-~,--ચ) શ્રી. [જુએ આહું' દ્વારા.] અડચણ, અંતરાય. (૨) આડા પડદા, પદી, આડ[ચાતાલના એક પ્રકાર. (સંગીત.) આઢ-ચેાતાલ(–લા) [જ઼એ ‘આડું’+ ચેાતાલ.”] આઇ (-ઇંચ) જુએ આચ’. આ-છેદ પું, [જુએ ‘આડું + સં.] આડો કાપ, મધ્યચ્છેદ, ફ્રેંસ સેક્શન’ [ કામ આપ-જાત (−ત્ય) સ્ત્રી, [જુએ આડું’+ ‘જાત.?] મિશ્ર આર-જામીન પુ. [જ ‘આડું’+ ‘નમીન] જામીનને [આડું આવીને રહેલું આડું વિ. જ઼િએ આડું’+ગુ. ‘હું' સ્વાર્થે ત.પ્ર.] વચમાં આઢણુ (--ણ્ય) સ્ત્રી. [જુએ આડું + ગુ. ‘અણ’ ત.પ્ર.] ઢાલ આણિયા પું., આણી સ્ત્રી. રોટલી પૂરી વગેરે વણવાની પાટલી, ચકલે
જામીન
આપણું ન. [જ઼એ ‘આડું' દ્વારા.] કામાં રાખનારી વસ્તુ આહત સ્રી. [અર. આશ્ર્ચિત્] ચીન્ને લઈ ને ચા ખારેખા માલિકના વતી કરવામાં આવતું ખરીદ-વેચાણનું કામ, એજન્સી.’ (૨) દલાલી, હકસાઈ આહત-ખર્ચ પું., ન. [+જુએ ‘ખર્ચ.’] દલાલીના કામમાં થતા ખર્ચ, એજન્સી-ચાર્જ’
૨૦૨
આઢ-તાળા પું. [જએ ‘આડું'+ તળે.'] ઊલટી અને ટૂંકી રીતે સરવાળે મેળવી લેવાની ક્રિયા આડતિયા, આહતી વિ., પું. [જ઼એ આડત' + ગુ. ‘ઇયું’ -- ઈ ' ત,પ્ર] આડતથી કામ કરનારા દલાલ, કમિશનએજન્ટ'. (ર) મારફતિયેા, એજન્ટ’ આરતી(–ત્રી)સ(−1) વિ. [સં. મૠત્રિત > પ્રા, મવ્રુત્તીસ > મટત્તીસ] જએ ‘અડત્રીસ.’ આઢતી(-ત્રી)સ(–શ)-મું વિ. [ + ગુ. ‘મું' ત.પ્ર.] જુએ અડત્રીસમું' આઢતી(~ત્રી)સાં(શાં) જુએ ‘અડત્રીસાં.’ આઢ-ત્રાંસું વિ. જુઓ આડું' + ‘ત્રાંસું.'] આડું અને ત્રાંસું, થોડું ત્રાંસું. (૨) (લા.) આડકતરું, પરોક્ષ આડત્રીસ(-શ) જએ ‘આડતીસ’-અડત્રીસ,’
Jain Education International_2010_04
આડલું
આડત્રીસ(શ)-મું જુએ ‘આડતીસમું'–અડત્રીસમું.’ આડત્રીસ ં(-શાં) જુઓ આડતીમાં- અડત્રીસાં.’ આર-દાવા પું, [જુએ આડું + દાવે’.] દાવા મંડાયેલા હોય એની સામે માંડવામાં આવતા દાવે, સામે દાવે આઢ-ડે ક્રિ. વિ. [જુએ ‘આડું' + ધ’ + ગુ. એ' સા. વિ., પ્ર.] (લા.) જેમ ફાવે તેમ, ગમે તેમ, આડે ધડ આદ્ર-ધંધા (-ધન્યા) પું. [જુએ ‘આડું' + ધંધો.'] મુખ્ય ધંધાની સાથેાસાથ ચલાવવામાં આવતા ગૌણ ધંધા આઢ-નામ ત. [જુએ ‘આડું' +‘નામ.’] ઉપનામ આનીપજ (જ્ય) સ્ત્રી. [જુએ ‘આડું’+ ‘નીપજ.’] ચાલુ મુખ્ય ઉત્પન્ન સાથે મેળવવામાં આવતું ગૌણ ઉત્પન્ન, આડકતરી રીતે ઊભી કરવામાં આવતી નીપજ
આઢ-પદો પું. જુિએ ‘આડું' +‘પડો.] આડું રાખેલ કપડું, અંતરપટ. (ર) આંતરે. (-) (લા.) લાજ, શરમ, મલાને
આઢ-પાક હું, [જુએ ‘હું’ + સં.] ચાલુ પેદાશની વચ્ચે ખીજું પણ પકવીને લેવામાં આવતા ગૌણ પાક, બાઇ-પ્રેાડક્ટ' આઢ-પાસું, આઢ-પાસે ક્રિ. વિ. [જુએ ‘આડું’+ ‘પાસું’ + ગુ. ‘એ' સા. વિ., પ્ર.] મુખ્ય રસ્તે છે!ડીને બીજી કોઈ તર, આડે અવળે રસ્તે [‘આડ-નીપજ', આઢ-પેદાશ (-શ્ય) શ્રી. [જુએ ‘આડું’+ ‘પેદાશ.’] જુએ આઢ-કુ(ક)ટ (-ફૅન્ટ), આઢ-ફાટ (-ટય) સ્ત્રી. [જએ ‘આડું’+ ‘ફંટાવું.'] ઉપમાર્ગ, ગલીકંચીવાળા માર્ગ, આડ-ક્રેડી આપફ-ફૅ) વિ. [જુએ આડું’+‘ફેંટાવું'.] માર્ગમાંથી જુદું ફંટાતું, ગલીકચીવાળું [‘આડ-ફ્રાટું’. આફ્રેટ,—ટિયું,“હું વિ. [+ ગુ. ઇયું’--” ત.પ્ર.] જુએ આડ-ફૈટુ વિ., પું. [+જુએ આડું + ફંટાવું'.] રસ્તામાં આડા પડનારા લુટારા, આડેડિયા આઢ-ફેટ (−ડચ) ક્રિ.વિ. [જુએ આહું' + ‘કેડવું.'] મેળ વગર, આડી અવળી રીતે, સરિયામ માર્ગેથી જુદું પડીને આફૈટું વિ. જુિએ માડું’+ ફૂટવું’માં.] ગલીકૂંચીવાળું, આ.કેટું
આઢ-બંધ (-બ-ધ) પું. [જુએ આડું'+સં.] ખાવા સાધુ કેડે બાંધે છે તે લાકડાને કે માલકાંકણી અથવા બીજા કાઈ વેલાના કંદોરો. (૨) નદી-વહેળામાં પ્રવાહને બાંધવા કરવામાં આવતા કાચા યા પાકા બંધ, ચેકડેમ’ આઢ-બીઢ પું. [+જુએ ‘આહુ’ + બીડ’.] ખેતરાઉ કે રિચાણ ખાલી જમીન ઉપર! કૈડે. (૨) આડ-પડદા, પદી, વચલી ભીંત
આઢ-ભીંત (-૫) શ્રી., ભૂતિયું ન. [જએ આવું+‘ભીત' + ગુ. યુ' ત. પ્ર.] ઘરમાં પેસતાં અંદર સીધી નજર્ ન પડે એ માટે કરી લેવામાં આવેલી આડી ભીંત. (૨) ભીંત આડી ભીંત ભરી લઈ ખન્ના રાખવા માટે કરેલી જગ્યા, પડ-ભીતિયું
આઢ-માર્ગ છું. જુઆ આઠું' + સં.], આઢ-રસ્તા હું. [જુએ ‘આડું’+ ‘રસ્તે.”] ટૂંકા રસ્તા, ઉપમાર્ગ. (૨) ગલીકંચીવાળે માર્ગે આપણું ન. એ આડછું.’