Page Text
________________
આચાર્ય-કુલ(ળ)
૧૯૮
આજ-કાલ(૨)
શિક્ષણ આપનાર વિદ્યાગુરુ. (૩) અજ્ઞાદિ ધર્મકાર્યોમાં સમગ્ર ક્રિ. આછાવવું ., સ.ક્રિ. વિધિઓનું સંચાલન કરનાર મુખ્ય અતિજ-બ્રાહ્મણ. (૪) આછઠાવવું, આછાવું જુઓ “આછડવું.”માં. ધર્મસંપ્રદાયોને સ્થાપનર વડે ગુરુ. (૫) વેદાદિ શાસ્ત્રો ઉપર આછણ ન. દૂધ જમાવવા નાખવામાં આવતી ખટાશ, ભાષ્ય વગેરેની રચના કરી તત્વજ્ઞાનની કઈ અને કઈ આખરણ, મેળવણુ, અધરકણ શાખાને આવિષ્કાર કરનાર વિદ્વાન. (૬) મંત્રદીક્ષા આપનારે અછણ-લૂંછણ ન. જુઓ “આછ + ગુ. ‘અણ” ત... વિદ્વાન ધર્મજ્ઞ. (૭) શાળા-મહાશાળાઓનાં સત્તાસૂત્ર જેના + “લુંછવું' + ગુ. ‘અણ” કુ.પ્ર.] સ્વચ્છ કરવું અને ઘસી હાથમાં છે તે વડે શિક્ષક, બહેડમાસ્તર', પ્રિન્સિપાલ'. કાઢવું. (૨) (લા) ટાપટીપ, વરણાગિયાપણું (૮) સંસ્કૃત વગેરે પૂર્વના દેશની વિદ્યાઓનું વિતરણ કરતી આછરે છું. પહેરવેશ, પિશાક (૨) પાથરણું. (૩) (૨) સ્ત્રી. વિદ્યાપીઠની તે તે શાસ્ત્રની છેલ્લી પરીક્ષા ઉત્તીર્ણ કરનારા ગધેડાની પીઠ ઉપર મૂકવાની ગણ કે છાલકા નીચેની વિદ્વાનની છે તે વિષયની માન્ય પદવી. (જેમકે વેદાંતાચાર્ય' ગાદી, ખાસિયું, ગાદલી
સાહિત્યાચાર્ય' “ન્યાયાયાર્ચ' સંગીતાચાર્ય વગેરે) આછરણ ન. [ઓ “આછરવું' + ગુ. “અણુ' કુ.પ્ર.] આછરીને આચાર્ય-કુલ(ળ) ન. [સં.] આચાર્યને ત્યાં રહી વિદ્યાર્થીઓ ઉપર ચડી આવતું પાણી અભ્યાસ કરી શકે તેવું છાત્રાલય, ગુરુકુળ. (૨) આચાર્ય આકરવું અ.ક્રિ. [સં. મત્સર-> પ્રા. અ૪ર -] કે ધર્મગુરુનું વંશ-કુળ
પ્રવાહી રગડમાં રગડો નીચે જામી જાય અને પાણી ઉપર આચાર્ય-જી પું, બ,વ, [+ જઓ 4જી' (માનાર્થે).] આચાર્ય તરી આવે એવું થવું, નીતરવું. (૨) (લા) એસરવું, પાછા (જેમકે “આચાયૅજી મહાપ્રભુ શ્રીવલ્લભાચાર્થ વગેરે) [સ્થાન હઠવું. (૩) નરમ પડવું, ઢીલું થવું. (૪) ઘટી જવું, એ આચાર્યપીઠ સ્ત્રી. [+, ન.] આચાર્યને રહેવાનું પ્રધાન થવું. આછરવું ભાવે., ક્રિ. આકરાવવું પ્રે., સક્રિ. આચાર્યા સ્ત્રી. [સં.] આચાર્યના સ્થાન ઉપર બેઠેલી સ્ત્રી, આછરાવવું, આછરવું એ “આછમાં. હેડમિસ્ટ્રેસ', “લેડી પ્રિન્સિપાલ
આછરિયું ન. જિઓ “આછર”+ ગુ. “યું' સ્વાર્થે તે. પ્ર.] આચાર્યાણી સી. [સં.] આચાર્યની પત્ની
ગધેડાની પીઠ ઉપર મૂકવાની ગણ કે છાલકા નીચેની ગાદી, આચાર્યોપાસન ન., -ના સ્ત્રી. [+ સં. કાન,ના] આચાર્ય આછર, પાથરણું કે ગુરુની સેવા અને પરિચર્યા
આછવ છું. માછલાં પકડવા માટેના જાળીવાળે ચાળણે આચિંખ્યામાં સ્ત્રી [સં] કહેવાની ઈચ્છા
આછ-વેલ (-૧૫) સ્ત્રી. એ સંજ્ઞાની એક વેલ આ-ચછન વિ. સં.] ઢાંકેલું. (૨) પાથરેલું
આછીગરે વિ. મલાક્કા પાસેના આછીનગરમાંથી આયાત આ-અછાંદક વિ[સં.] ઢાંકનાર. (૨) પાથરનાર
થયેલું (સેપારી) આ ચ્છાદન ન. [૪] ઢાંકવું એ. (૨) પાથરવું એ. (૨) ઢાંકવાનું આછું વિ. [સં. ૨૪-> પ્રા. અજીમ–સ્વચ્છ, ચેખું] કે પાથરવાનું સાધન, ચાદર. (૪) ચંદરવો. (૫) છાપરું (લા.) લગભગ આરપાર દેખાય તેવું પાતળું. (૨) છુટું આ-ચછાનીય, આ-છાઘ વિ. [સં.] ઢાંકવા કે પાથરવા ગ્ય છૂટું, પાંખું. (૩) (સ્મરણમાં) ઝાંખું. (૪) આછરેલું. (૫). અછાદવું સ.જિ. [સં. મ-જા, તત્સમ] ઢાંકવું કે પાથરવું. સંકોચાયેલું, મનમાં ઢીલું પડેલું. (૬) (રંગની) છડી ઝાંઈ
આછાદાવું. કર્મણિ, ક્રિ. આચછાદાવવું પૃ., સકિ. આપતું આછોદાવવું. આછોદાવું જુએ “આચ્છાદવું'માં.
આછું-પાછું, આછું-પાતળું આછું-પાંખું, [+જુઓ આ-અછાદિત વિ. [સં.] ઢાંકેલું કે પાથરેલું
પાછું', પાતળું.', “પાંખું,] તદ્દન ઘોડું, (ર) તત્ર ઝાંખું. આછ (શ્વે) સ્ત્રી, જિઓ “આઈ' દ્વારા.] છાસ વગેરે ઉપર (૩) (લા) દૂબળું-પાતળું પાણીનું સ્વ૨છ પડ તરી આવે છે, આછરવાથી જ પડી આ છેટલું જુઓ “આછટવું'. આછેટાવું કર્મણિ, ફિ. આઇટાવવું આવતું પ્રવાહી, પરાશ
પ્રે, સ.કિ. આછકડા(–લાઈ સ્ત્રી. [જએ “આછકડું-લું) + ગુ. “આઈ' આપેટાવવું, અછેટાવું એ “આછ(–છે)ટવું'માં. ત..] પિશાકમાં વધુ પડતા વરણાગિયાવેડા. (૨) (લા.) આ છે(છે)ત, આ છે વિ. [સં. અછત-> પ્રા. મહાર; નાદાની, વિચારશૂન્યતા
જુઓ આછું' + ગુ. ‘એરું' તુલનાત્મક ત.ક.] વધુ આછું આછક–લા)-વેરા પું, બ.વ. [જુઓ આછકડું(-લું) અછોકણ છું. એ નામનું કેડે પહેરવાનું એક ઘરેણું + “વેડા'] આછકલાપણું
આ છેતરે વિ. [‘જુઓ “આછેતરું'.] જુએ “આછેતરું. (૨) આછકડું-લું) વિ. જિઓ “આઈ' + ગુ.--“ક”—હું'-લું' ડું, સ્વરુપ ત.પ્ર.] (લા) પોશાકમાં વધુ પડતું વરણાગિયું. (૨) આજ ક્રિ.વિ. [સં. સમય > પ્રા. ગ] આ વર્તમાન દિવસે, (લા) નીદાન, વિચારશુ-ય. (૩) ઉદ્ધત, તેછડું, છકેલું આ ચાલુ દિવસે, આજે. (૨) સ્ત્રી. આજનો દિવસ. કાલ આછ—છે)ટલું સ.ક્રિ. પછાડવું, અફાળવું, ભટકાડવું. (૨) કરવી (-કાક્ય-) (રૂ.પ્ર) ઢીલ કરવી. (૨) આગળ અને આગળ
ખંખેરવું, ઝાટકવું. આછ-છે)ટાવું, કર્મણિ, કેિ. આઇ- ધકેલવું. ૦ની ઘડી (રૂ.પ્ર.) આ અવસર, આ પ્રસંગ. ૦નું (-છે)ટાવવું છે., સ.કે.
ટિવું'માં. કાલ ઉપર રાખવું (કાય-) (રૂ.પ્ર.) મુલવતી રાખવું] આ છે)ટાવવું, આછ(–)ટલું જુએ ઉપર “આ છ(–) આજ-કાલ(ય) કિ.વિ. [+ જુએ “કાલ*-લય)'.] હમણાંના આછવું સક્રિ. પછાડવું. અકાળવું, આછાવું કર્મણિ, સમયે, સાંપ્રત સમયે, હાલ. (૨) સ્ત્રી. ચાલુ સમય, સાંપ્રત
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016072 |
| Book Title | Bruhad Gujarat kosha Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Keshav Shastri |
| Publisher | University Granth Nirman Board |
| Publication Year | 1976 |
| Total Pages | 1086 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 32 MB |