Bruhad Gujarat kosha Part 1

SR No.: 016072
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1976
Total Pages: 1086
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 32 MB

Page 211

અહંભાવ
અહિંસા-વાદ અહ-ભાવ (અહમ્ભાવ) પું. [સં.] હુંપણું. (૨) વ્યક્તિતા, અહિતાચરણ ન. [+સ. આચાળ], અહિતાચાર છું. પિતાપણું, “ઈન્ડિવિડ્યુઅલિઝમ' (આ.બા.)
[+ સં. માવાન] અહિત કરવાપણું અહંભાવ-પ્રધાન (અહભાવ-) વિ. [સં] હુંપણાથી ભરેલું, અહિતાચારી વિ. [ + સં. માવા, પું.] અહિત કરનારું ગલું, અભિમાની. (૨) વ્યક્તિતામાં માનનારું, “ઇન્ડિ- અહિદંશ (-દેશ . સિં] સર્પ કરડ વિડયુઅલિસ્ટ'
અહિ-ધર કું. [સં.) સર્ષ ધારણ કરનાર શિવજી, મહાદેવજી અહંભાવી (અહમ્ભાવી) લિ. [સ, ૫.] અહંભાવવાળું અહિનકુલતા સ્ત્રી, [..] (લા.) સાપ અને નેળિયાની વચ્ચે અહં-મતિ (અહમ્મતિ) સ્ત્રી. [સં.] જુઓ અહં બુદ્ધિ'. (૨) જન્મજાત વિર કહેવાય છે તેવી રીતની દુશ્મનાવટ વિ. અજ્ઞાની
[માન રાખનારું, અહંમની અહિન કુલ-ન્યાય ૫. [સં] અહિનકુલતા-પ્રકારની દુર્ભનાઅહ-મન્ય (અહમ્મન્ય) વિ. [સં] “જ છું' એવું અભિ- વટના જેવા વૈરભાવનું દષ્ટાંત [ત તે પૌરાણિક નાગ) અહંમન્યતા (અહમ્મચ-) . [સં.] અહંકાર
અહિ-નાથ ૫. [સં], સર્ષને પતિ (શેષનાગ વાસુકિ વગેરે અહંભમ (અહમમ) ન. (. મહમ્ + મમ છ વિ., એ. ૧.] અહિપત છું. [+સં. ઘa], -તિ મું. [સં.] જુઓ “અહિનાથ.' હું અને મારું એવો ભાવ
અહિ-પૂજન ન, અહિ-પૂજા સ્ત્રી. [સં.] સપૂજા અહં-માની (અહમ્માની) વિ. [સ, પું] પોતે જ સર્વ અહિરેન (-ણ) ન. [અર. “અફનનું સંસ્કૃતીકરણ] અફીણ કાંઈ છે' એનું અભિમાન ધરાવનારું
અહિ-માર્ગ કું. [સ.] સાપના જવાનો રસ્તો અહ-રોગ (અ) ૫. [સ.] અભિમાનરૂપી રેગ
અહિ-મુખ ન. [સં] સાપનું મેં. (૨) વિ. સાપના મોં અહિંસત્તા-વાદ (અ) . [સં.] “સર્વસત્તા સ્વાધીન’ એવા જેવું માં હોય તેવું મત-સિદ્ધાંત, “ટેકસી” (દ.ભા.)
અહિ-રિપુ છું. (સં.) સર્પના શત્રુ–ગરુડ. (૨) નેળિયે અહંસત્તાવાદી (અહ-) વિ. સિં પં.] અહંસત્તાવાદમાં અહિ-સુતા સ્ત્રી, સિં] પૌરાણિક પ્રકારની નાગ-કન્યા માનનારું, “ટેક્રેટ’
અહિં (ઍ) જઓ અહીં.” અહ(હા, હાહા) કે.પ્ર. [સં.] આશ્ચર્ય-ઉત્સાહ-વિસ્મય- અહિં-કણે (ઍ) જુએ “અહીં-કણે.” દુઃખ વગેરે ભાવ જણાવત ઉગાર
અહિં-હિં તૈ) જુએ “અહીં-તહીં.” અહાડવું સ. કેિ. [ગ્રા.) પછાડવું, અકાળવું
અહિંથી (એ) જુએ અહીંથી અહારથ વિ, [ગ્રા.) નકામું, નિરુપયોગી
અહિં-નું (ઍ:-) જુઓ “અહીં-નું'. અહાર્ય વિ. [સં.] ન હરવા જેવું કે ન હરી લઈ જઈ શકાય અહિંયાં (-) “અહીંયાં.” તેવું. (૨) (લા.) સહીસલામત
અહિંયા-થી (ઍ:-ચાં-) જ એ “અહીંયા-થી”. અહાર્યતા સ્ત્રી. [સં.] અહાર્ય હોવાપણું
અહિંયાંનું (:યાં જ “અહીંયાં-નું.” [જાતનું અહાલેક કે. પ્ર. [સં. મચ્છુ (ગ્રા)> પ્રા. અનંa>ગુ. અહિંદુ (હિન્દુ) વિ. [+ જ “હિંદુ'] હિંદુથી જતી
અલખને ઘંટીને કરવામાં આવતા ઉદગાર ] અલેક, અહ- અહિંસક (-હિંસક) વિ. [સં.) ઘાત ન કરનારું. (૨) જીવતાના લેક. (૨) સ્ત્રી. “અહાલેક' ઉગાર. (૩) (લા.) પ્રચાર કે - ઘાત કરીને મેળવવામાં ન આવ્યું હોય તેવું (ચામડું અને ભીખને માટે લાગણીભર્યો કરવામાં આવતે ઉગાર, ટહેલ. એનો તે તે પદાર્થ)
[તેવું [૦ જગ(ગા)વવી (રૂ.પ્ર.) “અહાલેક' એવું ઉચ્ચારણ કરવું] અહિંસનીય (હિંસ) વિ. [સં] હિંસા કરવા યોગ્ય નહિ અહાલેક ગિરનારી છે. પ્ર. [ + જ “ગિરનારી.'] ટેકરિયા અહિંસા (હિંસા) સ્ત્રી. [સ.] હિંસાને અભાવ, પ્રાણીઓને અતીત બાવા તેમજ ખાખી બાવા વગેરે ગિરનાર ઉપરનાં વધ ન કરવો એ. (૨) મન વાણું કર્મથી પણ કોઈની અંબાજીને ઉદેશી અલક્ષ્યસુચક ઈવનિ કરે છે એ ઉદગાર હિંસા ન કરવાની પ્રક્રિયા અહાલેકિય વિ., પૃ. [+ગુ. “ઇયું ત...] અહાલેક જગાવનાર અહિંસાત્મક -હિસા. વિ. [+સં. આત્મન + ] અબાવો
હિંસાના સિદ્ધાંત ઉપર રચાયેલું, દયા-ધર્મમલક અહાહા, હા જ “અહા.”
અહિંસા-ધર્મ (હિંસા-) ૫. [સં.] જેમાં દરેક પ્રકારની અહિ મું. [સં.] સર્પ
સર્ષનું ફીંડલું હિંસાને ખાસ નિષેધ કરવામાં આવ્યો છે તે ધર્મ-સંપ્રદાય અહિ-કુંડલ(--ળ) (-કુડલ,-ળ) ન. [સં.] સપનું ગુંચળું, અહિંસા-પરાયણ (-હિસા) વિ. [સં.] કોઈ પણ પ્રાણીને અહિકુંડલ-ન્યાય (કુડલ- મું.. [સં.] સર્પ કંડાળું વળીને વધ કે જીવને પીડા ન કરવાના સિદ્ધાંતમાં ચુસ્ત વળગી સ્વાભાવિકતાથી બેસી રહે છે તે પ્રકારની સ્વાભાવિક પ્રક્રિયા રહેનારું
[સિદ્ધાંત મુખ્ય હોય તેવું અહિશ () પું. [૩] સરપની કાંચળી
અહિંસા-પ્રધાન (-
હિસા) વિ. સિં] જેમાં અહિંસાનો અહિચ્છત્ર ૫. [] એ નામને એક દેશ (ઉત્તર ભારતમાં અહિંસામય (હિસા) વિ. [સં.] જેમાં હિંસા ન હોય તેવું, જના સમયમાં.) (સંજ્ઞા.) [પુર, રામનગર. (સંજ્ઞા.) અવિધાતક, અહિંસાથી ભરપૂર અહિચ્છત્રા સ્ત્રી. [સં] અહિચ્છત્ર દેશની રાજધાની, પ્રસન્ન- અહિંસાવશ (હિસા) પું. [સં.] જેમાં કઈ પ્રાણીની અહિત ન. [સં] બૂરાઈ, અપચ્છ. (૨) હાનિ, નુકસાન, હિંસા નથી થતી તેવો યજ્ઞ, અહિંસક યજ્ઞ (૩) હરકત, તકલીફ [[સ., ] અહિત કરનારું અહિંસા-વાદ (-હિસા-) પું. [સં.] કઈ પણ પ્રાણીને કઈ અહિતકર, અહિતકારક વિ. સં.1, અહિત-કારી વિ. પણ પ્રકારનું દુઃખ ન આપવાને સિદ્ધાંત