Page Text
________________
અ-સુરી
અસ્ત-દિશા અસુર ડું. [સં] સુર નહિ તેવી જાતિને પુરુષ, દાનવ, અ-સૂર્ય વિ. [સ.) સૂર્ય વગરનું, અંધકારગ્રસ્ત, વાદળિયું. દૈત્ય. (૨) લા.) નીચ કે ખરાબ માણસ (જેમાં કામ (૨) પં. એક નરક. (જૈન)
[પ્રદેશ. (સંજ્ઞા). કેધ વગેરે દુર્ગુણે અને દંભ દર્પ વગેરે લક્ષણે હોય તે) અસૂર્યપું. [સં.] અસુરોને લોક. (સંજ્ઞા) (૨) એસીરિયાને અસુર-ગુરુ પં. [] અસુર-દાનવોના ગુરુ ઉશના, શુક્રાચાર્ય અસર)દરો છું. એક જંગલી ઝાડ, આતરે [છોડેલું અસુરતા સ્ત્રી, -ત્વ ન. [સં.] અસુર હવાપણું
અ ષ્ટ વિ. [સ.] નહિ સરજેલું કે સરજાયેલું. (૨) નહિ અસુર-પુરોહિત ૫. [સં.] જુઓ ‘અસુર-ગુરુ'.
અસેટું વિ. [ગ્રા.] અઘટિત, અયોગ્ય અસુરભિ વિ. [સ.] અસુંદર. (૨) સૌરભ-સુગંધ વિનાનું અસે-મસે ક્રિ.વિ. [સં. રમવ>પ્રા. ઉમર-બહાનું; “મસીનો અસુર-રાજ પું. સં.અસુર-દાનવોને સ્વામી (બલિરાજ દ્વિર્ભાવ) કેઈ પણ બહાને, બહાનાં કાઢી કાઢીને બાણાસુર વગેરે તે તે અસુર રાજા)
અ-સેવા સ્ત્રી. [સં.] સેવાને અભાવ, કરી ન કરવી એ અસુરાચાર્ય પં. [ + સં. સાવાર્થ જુઓ “અસુર-ગુરુ'. અ-સેવન ન. [સં.] સેવા ન કરવી એ. (૨) ઉપભોગ ન અસુરાધિપતિ છું. [+ સ. અધિવત] જુએ અસુરરાજ'. કરે એ. (૩) ઉછેરને અભાવ અસુરાંગના (૨ના ) સ્ત્રી. [+સં. મના] અસુરની સ્ત્રી અ-સેવનીય લિ. [સં. જેની સેવા કરવા જેવું નથી તે. (૨) અસુરાંતક (-૨ાતક) વિ., . [+ સં. અન્નW] અસુરોને જે ભેગવવા જેવું નથી તે. (૩) જે ખાવામાં કામ ન લાગે તે વિનાશ કરનાર
[અસુરની બેલી અ-સેવિત વિ. [સં.] જેનું સેવન કરવામાં નથી આવ્યું તેવું. અસુરી શ્રી. [+ ગુ. ઈ' ત...] અસુરની સ્ત્રી. (૨) (૨) જેની પરિચર્ચા કરવામાં નથી આવી તેવું અસુરેશ, શ્વર છું. [+, હેરા,-૧૨] જુઓ “અસુર-રાજ'. અ-સેથ વિ. [સં.] સેવન કે સેવા-પરિચર્યા કરાવાને યોગ્ય અ-સુલભ વિ. [સં.] સુલભ નથી તેવું, સરળતાથી ન મળે નથી તેવું તેવું, દુર્લભ, દુઃપ્રાપ
અસેળિયો જઓ અશેળિયો'.
[અકાણું અ-સુશ્રાવ્ય વિ. [સં.] બહુ સાંભળવા જેવું નહિ તેવું. (૨) અસેજું (અ ) વિ. [ઝા] સમઝણ વગરનું, (૨) સાંભળવું બહુ ગમે નહિ તેવું
અસાંતરવું (અસતરું) અ.ક્ર. ગ્રિા.] અંતરાશ જવું, ઉનાળ અ-સુસંગત (સત) વિ. [સં] સુસંગત નહિ તેવું, બરે- ચડવી. અસંતરવું. ભાવે, ક્રિ. બર લાગુ પડતું ન હોય તેવું
અદરે (અસંદરો) જુએ “અસુંદર'. અસુસંગતતા (-શત) જી. [સં] સુસંગતતાનો અભાવ અ-સૌમ્ય વિ. [સં.] સૌમ્ય પ્રકૃતિનું નથી તેવું, ઉગ્ર પ્રકૃતિનું. અસુદદ વિ., પૃ. [ + સં. સુહૃદ ] હૃદયની લાગણી વિનાનું (૨) બિહામણું. ભત્પાદક. (૩) બેડોળ, કદરૂપું (૨) શત્રુ, વરી, વિરેાધી
[બડું, વરવું અ-સૌષ્ઠવ ન. [સં.] સૌરવ-અંગેના ધાટીલાપણાને અભાવ, અ-સુંદર (સુન્દર) વિ. [સં.] સુંદર નહિ તેવું, બદસૂરત, બેડોળપણું અ-સૂક્ષ્મ વિ. [સં.] સૂક્ષ્મ નહિ તેવું. (૨) જાડું, લ, અસૌહાર્દ ન. [સં.] સૌહાર્દ-જાન મિત્રપણાનો અભાવ, મેટું. (૩) ભારે, વજનદાર
ભાઈબંધીને અભાવ
સુરતી, બેડોળપણું અનુસૂચિત વિ. [સં.] સૂચવવામાં ન આવેલું, અનિર્દિષ્ટ અને સૌંદર્ય (--સૌદર્ય) ન. [.] સુંદરતાને અભાવ, બદઅ-સૂઝ (-ઝથ) સ્ત્રી. [+જુએ “સૂઝ.] સૂઝને અભાવ અકર ન. [અર.] લશકર, સૈન્ય અ-સૂઝતું વિ. [+ જુઓ “સઝવું' + ગુ. તું વર્ત. 3] ગોચરી અસકરી મું. [અર.] લશ્કરી સિપાઈ, સૈનિક કરવા જતી વેળા જે ખારાક તૈયાર હોય તે સિવાયનું અક(-કથા)મત જુઓ “ઇસ્લામત'. ભાગીને લીધેલું. (જેન.).
અ-ખલન ન. [સ.] ભૂલ-ગલતી ન કરવાપણું અ-ઋત્રિત વિ. સં.] દોરામાં નહિ પરેલું. (૨) સૂત્રના અઅલન-શીલ વિ. [સં.] ભૂલ ન કરનારું, ચિક્કસાઈવાળું રૂપમાં ન મૂકેલું, ટુંકા સ્વરૂપમાં ન કરેલું. (૩) બરાબર નહિ અ-ખલિત વિ. સં.] ખલન --ભૂલ કર્યા વિનાનું. (૨) ગોઠવેલું, ઢંગધડા વિનાનું
[વિનાનું, નિર્લોભી વચ્ચે ખાંચા કે તૂટ પડયા વિનાનું, સતત, ચાલુ અ-સૂમ વિ. [+ જુએ “સૂમ.'] સૂમ નહિ તેવું, કંજૂસાઈ અખલિત-તા શ્રી. [સં.] અખાલત હોવાપણું. (૨) અસૂયક વિ. સિ.] અસૂયા–અદેખાઈ કરનારું
અખલન
[પષ્ટમ'. સ્ત્રી. [સં.] ઈર્ષ્યા, અદેખાઈ, (૨) દોષદર્શન અમ-૫સ્ટમ, અસ્કેપસ્ટ(-અસ્ટમ્પસ્ટમ) જુએ “અષ્ટમઅસૂયા-શીલ વિ. [૩] અસૂયા-અદેખાઈ કરવાના સ્વ- અસ્ત વિ. [સં.] ફેંકાઈ ગયેલું. (૨) આથમી ગયેલું. (૩) ભાવવાળું, “સીનિકલ’ (ઉ.)
પં. સૂર્ય ચંદ્ર અને ગ્રહો વગેરેનું આથમી જવું એ. (૪) અસૂયાળું વિ. [ + ગુ. “આળું” ત...] અસૂયાવાળું, અદેખું (લા.) પડતી. (૫) મરણ, નાશ અસૂર ન. [સ. ૩સૂરક્રિ]િ સૂર્ય આથમ્યા પછી અસ્ત-કાલ(ળ) મું. [સં] આથમવાને સમય સમય. (૨) (લા.) મિડું, વિલંબ, વાર
અસ્ત-ગમન ન. સિં] આથમવા જવાની ક્રિયા અસૂર-સવાર .વિ. [+ જુએ “સવાર”-પ્રાતઃકાલ]. વહેલાં અસ્ત-ગામી વિ. [સે, મું.] આથમવા જનારું મેડું, કવખતે
અસ્ત-ગિરિ છું. [સં.] સૂર્ય-ચંદ્ર પશ્ચિમમાં અસ્ત થતા જોવામાં અસુર વિ. [+ગુ. “Gત.ક.] ઘણી વાર લાગી હોય તેવું, આવે છે ત્યાં કાપનિક પર્વત. (સંજ્ઞા.) [પશ્ચિમ દિશા મેડેથી નીકળેલું કે આવેલું
અસ્ત-દિશા જી. [સં] આથમવાની દિશા, આથમણી દિશા, ભ, દે.-૧૧
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016072 |
| Book Title | Bruhad Gujarat kosha Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Keshav Shastri |
| Publisher | University Granth Nirman Board |
| Publication Year | 1976 |
| Total Pages | 1086 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 32 MB |