Page Text
________________
અવ-ક્રાંતિ
૧૩૦
અવચ
અવ-કાંતિ (-ક્રાન્તિ) સ્ત્રી. [સં] નીચી ગતિ. (૨) પડતી,
ખાટી કે ખરાબ કાંતિ અવડિયા સી. [સં] જેમ થવું જોઈએ તેમ ન થવું એ,
અપમાગ. (૨) બેદરકારી. (૩) નઠારી અસર. (૪) તંદુરસ્તીમાં બગાડ, વિકાર. (૫) વિપરીત પરિણામ, (૬) ગેરલાભ, નુકસાન, હાણ (૭) શાસ્ત્રવિહિત કર્મ કરવાની ઉપેક્ષા અવ-કુણ વિ. [સં] નિંદત, નિંદાયેલું, વગેવાયેલું અવક્ષેપ છું. [સં] ઉતારી પાડવું એ, નિંદા. (૨) સરકાર અવક્ષેપણુ ન. [૪] ફેંકાઈ જવું એ, (૨) કાકલૂદી અવખવું અ. કે. [સ અવ-સ્થા > પ્રા. સવ-વલા] અપ-
ખ્યાતિ થવી. (૨) અળખામણા થવું અવખું વિ [મ. અપ-૨ણત-> પ્રા. નવ-વવામ-] (લા.) મુકેલી ભરેલું અલખે છું. [ગ્રા.] ઇતરાજી, ખફગી અને જુઓ ‘અભ'. અવાવું સક્રિ. [દે.પ્ર. વિવલો; “અ” આગમ નિરર્થક જુઓ “વડવું.] જુઓ ‘વડવું'. અવખેવું કર્મણિ, ક્રિ. અવતાવવું ., સ.કિ. અવતાવવું, અવઢાવું જ અવાડવું'માં. અવગણના સ્ત્રી. [સં. અવળન, ન.] ઉપેક્ષા. (૨) અવજ્ઞા, નિંદા. (૩) અનાદર, તિરસ્કાર, (૪) અપમાન, માનભંગ અવગણના . [+સં.] અવજ્ઞાથી ભરેલું, નિંદાથી
ભરેલું અવગણવું સ.ક્રિ, (સં. સવ-રાળ તત્સમ ઉપેક્ષા કરવી. (૨)
અવજ્ઞા કરવી, નિંદા કરવી. (૩) અનાદર કર, તિરસ્કાર કરો. (૪) અપમાન કરવું, માનભંગ કરવું. અવગણાવું કર્મણિ, ક્રિ. અવગણાવવું પ્રે, સક્રિ. અવગણાવવું, અવગણવું એ “અવગણવું'માં. અવ-ગણિત વિ. [સં] અવગણેલું અવગત વિ. સં.] જાણેલું, જ્ઞાત. (૨) નીચે ગયેલું અવગત (-ત્ય), અતિ સ્ત્રી. (સં. મધ-]િ મૃત્યુ પછી નરકાવાસની કે પ્રેતાદિ નિના રૂપની કહેવાતી ખરાબ ગતિ અવગતિ અલી. [સં] સમઝ અવગતિક,ન્ય વિ. સં. મવતિ- વિ. જુઓ ‘અવગત
+ગુ. “ઇયું” ત.ક.] અવગતિ પામેલું અવ-ગમ છું. સં.] ઓ “અવગતિ. અવગમક વિ. [સં.] ખ્યાલ આપનારું સૂચક, “સજેશ્ચિવ'
ઊતરવાની ક્રિયા “પેશિયાલિઝેરાન' (દ.ભા.) અવગાહનું અ. કિં. . એવ- , તત્સમ અવગાહન કરવું અવગાહિત વિ. [સં. નામધાતુ ઉપરથી ભૂ.ક] જેમાં અવગાહન કરવામાં આવ્યું છે તેવું અવગહિની લિ., સ્ત્રી. [૩] અવગાહન કરનારી સ્ત્રી અવગાહી વિ. સિ., ] અવગાહન કરનારું અવગાહ વિ. સિ.] અવગાહન કરવા જેવું અવ-ગીત વિ. સિં] ખરાબ રીતે ગાયેલું. (૨) નિંદિત. (૩) નીચ, દુષ્ટ અવ-ગુણ છું. [સં >પ્રા. અવ+ સં. શુળ] ગુણ(૨)
અપલક્ષણ, (૩) કૃતજ્ઞતા, અપકાર. (૪) ખામી, ડ. (૫) ગેરલાભ, ગેરકાયદે અવગુણ-કારક વિ. [+ સં.], અવગુણ-કારી વિ. [+ સં.,
.] અવગુણ કરનારું અવગુણતા સ્ત્રી. [+ સં., ત.ક.] અવગુણ-દુર્ગુણ હોવાની સ્થિતિ અવગુણિયું વિ. [+ગુ, “ઇયું” ત.ક.] અવગુણ કરનારું. (૨) દુણી અવગુણી વિ. [ + સં., S.] દુર્ગણું અવ-ગુંઠન (-ગુઠન) ન. સિ.] ધંધટ, ઘમટે, બુરખે અવ-ગુંઠિત (ગુષ્ઠિત) વિ. [સં] ધંધટથી ઢંકાયેલું અવ-ગુંફન (-ગુમ્ફન) ન. [સં.] ગૂંથવાની ક્રિયા અવ-ગુંફિત (ગુફિત) વિ. [સં.] ગૂંથેલું અવ-મૂહન ન. [સં] ભેટવું એ, મેળાપ, (૨) સંતાવા કે છુપાવાપણું અવ-ગ્રહ . [૪] પકડાઈ રહેવું એ, નિગ્રહ. (૨) પ્રતિબંધ. (૩) અનાવૃષ્ટિ. (૪) મતિ-જ્ઞાનના ચાર માંહેને એ નામના એક ભેદ. (જૈન) (૫) સાધુ અને સાધવીઓને રહેવા-વિચરવા માટે માન્ય રાખવામાં આવેલી જગ્યા. (ન.) (૬) સંસ્કૃત ભાષામાં અંત્ય એ-એ પછી આવત હસ્ત
અકાર ઉચ્ચારણમાંથી લુપ્ત થતાં એ લેપ બતાવવા વપરાતું ‘' આવું ચિહન. (વ્યા.) અવ-ગ્રહણ ન. [સં] પકડાઈ રહેવું એ, નિગ્રહ, (૨) પ્રતિબંધ, પ્રતિરોધ, રુકાવટ, (૩) અનાદર, અપમાન. (૪) સમઝી લેવું એ અવ-ઘટ સ્ત્રી. (-) [સ. અપ-ટત•>પ્રા. સવ-દિ]
અગવડ, મુશ્કેલી. (૨) વિકટપણું (૩) વિ. મુકેલ, અધરું, (૪) અણઘડ અવશેષ છે., પણ ન., પણ સ્ત્રી. સિ.] જાહેરાત કરવી એ, સાદ પાડવે એ, ઢઢેરો પીટવો-દાંડી પીટવી એ અવાળ વિ. [ + જુઓ બળવું'.] માનસિક પરિતાપ કરનારું અવ-ઘોળાટ ૫. [ + જુઓ ‘ળવું' + ગુ. “આટ' કુ.પ્ર.] ઉચાટ, ચિંતા, (૨) (લા.) મનની વરાળ અવ-બ્રાણ ન. સિં.] વહાલથી નાનાં સ્વજનનું માથું સંધ. વાની ક્રિયા અવચ વિ. [સં.] નીચ, અધમ, હલકું
અવગમન ન. [સં] ખ્યાલ આપવાની ક્રિયા, ધન, કૅમ્યુનિકેશન’ (ન.પા.) અવગમન-ક્ષમ વિ. [સં.] ખ્યાલ આપવાની શક્તિવાળું, સમઝાવી શકનારું, “કમ્યુનિકેટિવ' (ન.પા.) અવગમ્ય વિ. [સં.] સમઝાય તેવું, સમઝવા જેવું અવગાઢ વિ. [સં.] જેણે ડૂબકી મારી છે તેવું. (૨) ડુબી ગયેલું, નિમગ્ન અવગાહ પું, નહન ન. [સં.], હના સ્ત્રી. રૂબકી મારવી એ. (૨) સ્નાન. (૩) (લા.) વિદ્યા વગેરેના વિષયમાં ઊંડા
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016072 |
| Book Title | Bruhad Gujarat kosha Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Keshav Shastri |
| Publisher | University Granth Nirman Board |
| Publication Year | 1976 |
| Total Pages | 1086 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 32 MB |