Bruhad Gujarat kosha Part 1

SR No.: 016072
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1976
Total Pages: 1086
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 32 MB

Page 145

અભિમાનિ-તા
અભિ-ક્તિ
વૃત્તિવાળું
અહંકારનું નાશ પામવું, સરળતા થવી. ૦આવવું, ૦ચઢ(-)વું અભિ-લેખ પું, [સં.] પથ્થર કે ધાતુમાં ઉત્કીર્ણ-ઉદ્ભકિત કરેલે (૩.પ્ર.) અહંકાર કરવા, મદ્યાન્મત્ત થયું. ધરાવવું, રાખવું લેખ, ઇન્ક્રિપ્શન' [‘એપિગ્રાફી' (પ્ર.) અહંકારી વલણ રાખવું. છેઢલું (૩.પ્ર.) અહં-અભિલેખ-વિદ્યા સ્ત્રી. [સં.] ઉત્કીર્ણ લેખો વાંચવાની વિદ્યા, કારને। ત્યાગ કરવા, સરળતા ધારણ કરવી] અભિ-વચન ન. [સં.] પ્રતિજ્ઞા, પણ. (૨) કલાત, એકરાર. અભિમાનિતા સ્ત્રી. [સ.] અભિમાનીપણું (૩) વચન, કાલ અભિમાની વિ.સં., પું.] અભિમાન ધરાવનારું અભિ-ચંદ્રક (–વન્દક) વિ. [સં.] નમસ્કાર કરનાર અભિમુખ વિ. [સં.] સંમુખ-સમક્ષ રહેલું. (ર) અનુકૂળ અભિ-વંદન (-વન્દન) ન., –ના (-વન્દના) સ્ત્રી. [+ર્સ, ઝિટ ઍ ગલ'. (ગ.) વન, ન.] નમસ્કાર અભિમુખ-કાણ પું. [સં.] સામેના ખૂણે, વર્ટિકલ પેઅભિસુખ-તા સ્ત્રી. [સં.] સંમુખતા, આનુગુણ્ય, ‘ઍપ્ટિટયુડ’. (૨) અનુકૂળ વલણ, અનુકૂળતા [એ, હુમલા, હલા અભિયાન ન. [સં.] સામે જવું એ. (ર) સામે ધસી જવું અભિયુક્ત વિ. [સં.] જેની નિમણુક કરવામાં આવી છે તેવું, નીમેલું. (ર) જોડાયેલું. (૩) રાકાયેલું, મગ્ન અભિયુક્ત-તા શ્રી. [સં.] રાકાણ અભિ-ચેગ પું. [×.] નિકટને સંબંધ. (૨) દીર્ધ ઉદ્યોગ. (૩) ખંત, ઉમંગ. (૪) હુમલે!, હલ્લા. (૫) આરેપ, તહે મતનામું. (1) મેટા દેવના હુકમ ઉઠાવનાર દેવ, (જૈન.) અભિયાગ-પત્ર [સં., ન.] આરેપનામું, દાવાખાજી અભિયાગી વિ. સં., પું.] હુમલેા કરનારું. (ર) ફરિયાદી અભિ-રક્ત વિ. [સં.] પ્રૌતિવાળું, આસક્ત અભિ-રક્તિ સ્ત્રી. [સં.] પ્રીતિ, આસક્તિ અભિ-રક્ષક વિ. [સં] ચારે બાજુથી રક્ષણ કરનાર અભિ-રક્ષણ ન., અભિ-રક્ષા સ્ત્રી. [સં.] ચારે ખાજુથી રક્ષણ અભિ-રક્ષિત વિ. [સં.] ચારે બાજુથી રક્ષાયેલું અભિ-રત વિ. [સં,] ધ્યાનમગ્ન. (ર) અતિ આસક્ત. (૩) લીન, મગ્ન
અભિરતિ સ્ત્રી. [સં.] અતિ આસક્તિ અભિ-રમણુ ન. [સં.] આનંદ પામવાપણું
અભિ-રખ્ય વિ. [ર્સ,] ઘણું સુંદર, મનેાહર, મનેારમ અભિ-રાજ પું. [સં.] અધીશ્વર, મહારાજ અભિ-રામ વિ. [સં.] મનેામેાહક, મનહર, સુંદર અભિરુચિ સ્ત્રી. [સં.] મનગમતાપણું. (૨) ઘણી રુચિ. (૩) ફાડ, હાંશ [એમાંની સાતમી. (સંગીત.)
(લા.) માનીતું
અભિલક્ષિત વિ. [સં.] નજરમાં લીધેલું, નિશાન કરેલું અભિ-લષણીય વિ. [સં] જેના તરફ અભિલાષ કરવેશ ચે!ગ્ય છે તેવું, ઇચ્છવા યેાગ્ય, ઇચ્છનીય, અભિલષિતન્ય અભિ-કૃષિત વિ. [સં.] જેના અભિલાષ કરવામાં આવ્યે છે તેવું, ઇચ્છેલું
અભિ-કૃષિતન્ય વિ. [સં.] જ ‘અભિષણીય’. અભિ-લાખ પું. [સં. મમજાવ], ષ પું. [ä.], ત્વષા શ્રી. [સં, મમિાવ પું.] પ્રખળ ઇચ્છા, આકાંક્ષા. (ર) ઉમંગ, હોંશ અભિલાષી વિ. સં., અભિલાષા કરનારું, ઇચ્છુક અભિ-લિખિત વિ. [સં.] પથ્થર કે ધાતુમાં લેખના રૂપમાં ઉત્કીર્ણ કરેલું-ઉદ્ભીત કરેલું
૧૦૦
Jain Education International_2010_04
અભિ-વંદનીય (-વન્દનીય) વિ. [સં.] નમસ્કાર કરાવા ચાગ્ય અભિનંદવું (-વન્દનું) સ. ક્રિ. [સ, તત્સમ] અભિનંદન-નમન કરવું.(ભૂ. કૃ. માં કર્તરિ પ્રયાગ.) અભિવંદાનું (-વન્દા-) કમઁણિ,કે. અભિવંદાવવું, (–વન્દા-) પ્રે., સ.ક્રિ. અભિવંદાવવું, અભિનંદાણું (-વન્દા-) જુએ ‘અભિવંદવું’માં. અભિ-વંદિત (-વન્દિત) વિ. [સં.] જેને અભિનંદન કરવામાં આવ્યું છે તેવું
અભિ-વંદ્ય (-વન્ધુ) વિ. [સં.] જુએ અભિવંદનીય’. અભિ-વાદ પું., “દન ન. [સં.] નામ દઈ કરવામાં આવતા નમસ્કાર. (૨) અભિનંદન. (૩) સ્તુતિ અભિ-વાદક વિ. [સં.] અભિનંદન આપનારું અભિ-વાદ્ય વિ. [સં.] અભિનંદન અપાવાને યેાગ્ય, અભિનંદન કરાવા જેવું
અભિ-વાંછના (–વાગ્છના) સ્ત્રી. [ + ર્સ, વનિ, ન.], અભિવાંછા(-વાન્છા) સ્ત્રી. [સં] પ્રબળ ઇચ્છા, આકાંક્ષા, અભિલાષ અભિ-વાંછિત (-વા-છત) વિ.[સં.]અભિવાંછા કરેલું, ઇચ્છેલું,
અભિલષિત
અભિ-રુદ્રતા શ્રી. [×.] ષડ્સ ગ્રામની એકવીસ મૂર્છાના-અભિ-ચેંજક (−ન્યક) વિ. [સં.] સ્પષ્ટતા કરનારું, નિદર્શન અભિરૂપ વિ. [સં.] –ને મળતું આવતું, અનુરૂપ, યેાગ્ય. (૨)
કરી આપનારું, વ્યક્ત કરનારું અભિ-વ્યંજન (–યુઞ્જન) ન., -ના શ્રી. [સં] અભિવ્યક્તિ અભિ-છ્યાપક વિ. [Â.], અભિ-જ઼્યાપી વિ. [સં., પું.] ચાતરક વ્યાપી રહેલું. (૨) વિશાળ અર્થવાળું અભિ-જ્યાપ્તિ સ્રી, [સં] વ્યાપક રીતે લાગું પડવું એ, સર્વત્ર થને સમાવેશ [આવ્યું છે તેવું અભિ-શખ્સ વિ. [સં.] શાપિત થયેલું, જેને શાપ આપવામાં અભિશાપ પું. [સં.] સામે આપવામાં આવેલે શાપ. (ર) બદદુઆ, શાપ. (૩) (લા.) તહેામતનામું, ખેાં આળ, આપ અભિ-શાપિત વિ. [સં.] જેને અભિશાપ આપવામાં આવ્યા છે
અભિ-વિખ્યાત વિ. [સં.] ^ જ વિખ્યાત, સુપ્રસિદ્ધ અભિ-વિદ્ધા વિ., સ્ત્રી. [સં.] પતિએ ત્યજેલી સ્ત્રી, ત્યક્તા અભિ-વિધિ પું. [સં.] મર્યાદા. (૨) વ્યાપકતા. (૩) બધાના સમાવેશ કરવાપણું, વ્યાપ્તિ
અભિવૃદ્ધિ શ્રી. [સં.] ચારે બાજુથી થતા વધારો. (૨) ચડતી, ઉન્નતિ, આખાદી
અભિવ્યક્ત વિ. [સં.] સ્પષ્ટ કરેલું, સ્ફુટ કરેલું અભિ-વ્યક્તિ સ્ત્રી. [સં] કરવામાં આવેલી સ્પષ્ટતા કે રજૂઆત.
(૨) જાહેરાત, પ્રસિદ્ધિ, પ્રકાશન
તેવું, અભિશત
અભિ-ષિક્ત વિ. [સં] જેને અભિષેક કરવામાં આવ્યે હોય તેવું. (૨) તખ્તનશીન થયેલું, રાજગાદીએ બેસાડેલું