Bruhad Gujarat kosha Part 1

SR No.: 016072
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1976
Total Pages: 1086
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 32 MB

Page 136

અ-પ્રતિરાધ
અ-પ્રમાણિત વિ. [સં] જેને કાઈ પ્રમાણ-સાબિતી–પુરાવાનું
ખળ નથી તેવું
અ-પ્રતિરાય પું. [સં.] રુકાવટના અભાવ, સામનાના અભાવ, Àાન-રેઝિસ્ટન્સ' (બ.ક.ઠા.) (ર) સ્વતંત્રતા પ્રતિષિદ્ધ વિ. [સં.] જેના પ્રતિષેધ નથી કરવામાં આવ્યા–અપ્રમાણિત-~ ન. [સં.] ચથાર્થ જ્ઞાનના અભાવ. (વેદાંત.) અ-પ્રમિત વિ. [ર્સ,] જેનું માપ થઈ શકે નિહ કે થયું નથી તેલું, અમાપ, દુર્મેય, અનન્વયરૂપ, ‘ઇનકમેન્ઝ્યુરેબલ’ (ન.લ.). (૨) સાખિત ન થયેલું
અસ્થિર
મનાઈ નથી કરવામાં આવી તેવું, અનિષિદ્ધ અ-પ્રતિષેધ છું. [સં.] પ્રતિષેધ–મનાઈ ના અભાવ. (૨) છૂટ અ-પ્રતિષ્ઠ, ખ્રિત વિ. [સં.] પ્રતિષ્ઠિત નહિ તેવું. (૨) ચંચળ, [નામેાશી, ફજેતી -પ્રતિષ્ઠા સ્ત્રી, [સં.] પ્રતિષ્ઠાના અભાવ, એઆખરૂપણું, અ-પ્રતિષ્ઠાન ન. [સં.] અસ્થિરતા, (૨) સાતમા નરકના પાંચ નરકાવાસમાંને! વચલું. (જૈન.). (૩) મેાક્ષ, મુક્તિ. (જૈન.)
અ-પ્રતિહત વિ. [સં.] પ્રતિઘાત વિનાનું. (૨) ઈજા ન પામ્યું હાય તેવું. (૩) અટકાયત વિનાનું, અપ્રતિરુદ્ધ અપ્રતિહત-ગતિ વિ. [સં.] જેની ગતિ અટકાવવામાં નથી આવી તેવું, ન રાકી શકાયું હોય તેવું અ-પ્રતિહાર્યે વિ. [સં.] ટાળી ન શકાય તેવું અ-પ્રતીકાર જ અ-પ્રતિકાર.’ અપ્રતીકારી જુએ અ-પ્રતિકારી.’ અ-પ્રતીકાર્ય જુએ અ-પ્રતિકાર્ય.’
અ-પ્રતીત વિ. [સં.] પ્રતીતિ–જાણ-સ્પષ્ટતા નથી થઈ તેવું. (ર) પું. શબ્દદેષના એક પ્રકાર. (કાવ્ય.) અ-પ્રતીતિ સ્ત્રી. [સં.] અસ્પષ્ટતા, (૨) અવિશ્વાસ -પ્રતીતિકર વિ. [સં.] પ્રતીતિ કરાવી ન શકે તેવું, અ
વિશ્વસનીય
અ-પ્રત્યક્ષ વિ. [સં.] પ્રત્યક્ષ ન હોય તેવું, પરાક્ષ. (૨) અજાણ્યું, અજ્ઞાત. (૩) છૂપું, છાનું
અ-પ્રત્યય પું. [સં.] અજ્ઞાન. (ર) અપ્રતીતિ, અવિશ્વાસ. (૩) વિ. પ્રત્યય વિનાનું, પ્રત્યય-હીન. (વ્યા.) અપ્રત્યાખ્યાન ન. [સ.] ના ન પાડવી એ. (ર) (લા.) અવિરાધ. (૩) શ્રાવકના વ્રત લેવાના ભાવને અટકાવનાર કષાય (એટલે ક્રોધ માન માયા અને લેાભ). (જૈન.) અપ્રત્યાખ્યય વિ. [સં] જેની ના ન પાડી શકાય—જેને વિરેધ ન કરી શકાય તેવું
અ-પ્રથિત વિ. [સં.]. ખ્યાતિ પામ્યું ન હોય તેવું, અપ્રખ્યાત, અપ્રસિદ્ધ
અપ્રદેશ પું. [સં.] જેમાં અધિકાર કે પ્રવેશ નથી તેવે અ-પ્રધાન વિ. [સં.] મુખ્ય ન હોય તેવું, ઊતરતા દરજજાનું, અમુખ્ય, ગૌણ [ગૌણ હાવાપણું, ગૌણતા અપ્રધાન-તા સ્ત્રી. [સં.], –ત્વ ન. [સં.] મુખ્યતાના અભાવ, અ-પ્રબુદ્ધ વિ. [સં.] નહિ જાગેલું. (૨) જ્ઞાન વિનાનું અપ્રભ વિ. [સં.] પ્રભા વિનાનું, તેોહીન, ઝાંખું અ-પ્રમત્ત વિ. [સં.] નશે। ન કર્યાં હોય તેવું. (૨) અપ્રમાદી, (૩) (લા.) જાગ્રત
અપ્રમત્ત-તા શ્રી. [સં.] પ્રમાના અભાવ, સાવધાની, જાગૃતિ અપ્રમાં શ્રી, [સં.] પ્રમાણના અભાવ, સાબિતીના અભાવ. (તર્ક.) (૨) મિથ્યા જ્ઞાન, અયથાર્થ જ્ઞાન અ-પ્રમાણ વિ. [સં.] પ્રમાણ વિનાનું, અપ્રમાણિત. (૨) (૨) અવિશ્વસનીય. (૩) (લા.) અમાન્ય
Jain Education International_2010_04
૯૧
અ-પ્રયાગ પું. [સં.] પ્રયાગને। અભાવ. (૨) અનુપયેગ અપ્રયાગાત્મક વિ. [+ સં. આત્મન્ + ] પ્રયાગ–અજમાયેશ ન કરવામાં આવેલ હોય તેવું
અ-પ્રયાજક વિ. [સં.] ચેન્જના ન કરનારું. (૨) પ્રયાજન વિનાનું, નકામું
-પ્રવર્તન ન. [સં.] પ્રવર્તન-પ્રવ્રુત્તિના અભાવ, નિષ્ક્રિયતા અ-પ્રવાસી વિ. [સં., પું.] પ્રવાસ ન કરનારું. (૨) (લા.) એક જ ઠેકાણે સ્થાયી રહેનારું
અપ્રવાહિ-તા સ્ત્રી. [સં.] ફ્લેા ન ચાલે એવી સ્થિતિ, અપ્રવાહીપણું, ઘટ્ટપણું
અ-પ્રવાહી વિ. [સં., પું.] પ્રવાહી ન હોય તેવું, ઘટ્ટ, ધાડું (જેના રેલા ન ચાલે તેવું ઢીલું)
વિષય-પ્રવીણુ વિ. [સં.] પ્રવીણતા—હેાશિચારી-કુશલતા વિનાનું અપ્રવીણ-તા શ્રી. [સં.] કુશલતાને અભાવ, અક્ષતા, બિન-આવડત
અપ્રશંસનીચ
અ-પ્રમેય વિ. [સં.] જેનું માપ ન થઈ શકે-જેના ખ્યાલ ન આવી શકે તેવું, ગૂઢ. (૨) જે સાઅિત ન થઈ શકે તેવું અપ્રમેય-તત્વ સ્ત્રી., -ત્ર ન. [સં.] અપ્રમેયપણું અપ્રમાદ પું. [સં.] પ્રમાદને અભાવ, ખબરદારી અપ્રમાદી વિ. [સં., પું.] પ્રમાદ વિનાનું, ખખરદાર, સાવધાન, સાવચેત
અ-પ્રમાર્જિત વિ. [સં.] સારી રીતે સાફ કરવામાં ન આવેલું અ-પ્રમેહ પું. [સં.] આનંદ-પ્રમાદના અભાવ. (૨) ખિન્નતા, દિલગીરી
અ-પ્રયત્ન છું. [સં.] પ્રયત્નનેા અભાવ, નિષ્ક્રિયતા, અનુદ્યોગ. (૨) આળસ, (૩) ક્રિ.વિ. પ્રયત્ન વિના, અનાયાસે, સહેજે અપ્રયત્નગમ્ય વિ. [સં.] સહેલાઈથી પામી શકાય તેવું, સુગમ અ-પ્રયાસ પું. [સં.] પ્રયાસ–પ્રયત્નના અભાવ, અનાયાસપણું અ-પ્રયુક્ત વિ. [સં.] પ્રયોજવામાં ન આવેલું. (૨) ઉપયેગમાં ન લીધેલું. (૩) ખેાટી રીતે વાપરેલું. (૪) (લા.) વિરલ, અસામાન્ય
અ-પ્રવ્રુત્ત વિ. [સં.] કાઈ પણ પ્રકારની હિલચાલ નથી કરી તેવું, નિરુદ્યમ. (ર) (લા.) આળસુ, સુસ્ત અ-પ્રવૃત્તિ સ્ત્રી. [સં.] પ્રવૃત્તિના અભાવ, નિષ્ક્રિયતા, (૨) નિયમનું લાગુ ન પડેલું એ. (વ્યા.)
અ-પ્રવેશ્ય વિ. [સં,] પ્રવેશ કરાવાને યેાગ્ય નાડે તેવું અપ્રવેશ્ય-તા સ્ત્રી. [સં.] પ્રવેશ કરાવાની સ્થિતિના અભાવ. (ર) અભેદ્યપણું
અ-પ્રશસ્ત વિ. [સં] શ્રેષ્ઠ હિ તેવું, ઊતરતી કાર્ટિનું, અધમ, દુષ્ટ, ખરાબ, નિંધ
અ-પ્રશસ્ય, અ-પ્રશંસનીય (-શંસ–) વિ. [સં,] જેની પ્રશંસા ન કરી શકાય તેવું, નિંઘ