Page Text
________________
અનુ-વત્સર
અનુષંગી
કરણ કરવા
અનુવતિ' ([
અનુ-વત્સર . [સં] પાંચ પાંચ વર્ષના યુગનું ચોથું વર્ષ. આવ્યું છે તેવું. (૨) શાસ્ત્રની આજ્ઞા પ્રમાણે કરેલું (૨) બાર બાર વર્ષના યુગનાં પાંચ વર્તુનું પાંચમું વર્ષ. અનુ-વૃત્ત વિ. [] કહ્યા પ્રમાણે કરનારું. (૨) પ્રીતિવાળું, (જ્યો)
હેતાળ. (૩) શંકુ-આકારનું. (૪) અભિનયમાં દષ્ટિને આઠ અનુ-વર્તક લિ. [સં.] પાછળ જનારું. (૨) નકલ કરના
પ્રકારમાં એક. (નાટથ.) અનુ-વર્તન ન. સિં] અનુસરણ. (૨) અનુકરણ
અનુ-વૃત્તિ સ્ત્રી. [સં] અનુવર્તન, અનુસરણ. (૨) પુનરાવૃત્તિ. અનુ-વર્તવું સ.કિ. [સ. મનુ-કૃત–ad, તસમ. ભુ ને કતીરે, (૩) ટીકાનું ટેપણ, વૃત્તિની વૃત્તિ. (૪) બાપદાદાના ધંધાપ્રગ.] અનુસરવું. (૨) અનુકરણ કરવું
માંથી ચલાવવામાં આવતી રોજી. (૫) પૂર્વે આવી ગયેલા અનુ-વર્તિત વિ. [સં] જેની નકલ કરવામાં આવી છે તેવું અર્થનું અનુસંધાન. (વ્યા.) (૬) સંસ્કૃતિ, સંસ્કાર. (જૈન.) અનુવતિત્વ ન. [૪] અનુસરણ, (૨) અનુકરણ
(૭) સેવા અનુ-વતી વિ. [, ૫.] અનુવર્તન કરનાર. (૨) અનુવર્તન- અનુવૃત્તિ-શીલ વિ. [સં.] અનુવર્તન કરવાના સ્વભાવનું, અનુરૂપ, સબ્સિકવન્ટ'
વર્તનકાર, “રિપસિવ' (વિ. ૨.) અનુ-વંશ (શ) . [.] વંશવેલો, પેઢીનામું. (૨) પરંપરા અનુ-વેદન ન. [સં.] પાછળ રહેતી લાગણી. (વેદાંત.) અનુવક છું. [સં.] મંત્રગાન. (૨) ઉદેક સંહિતાનાં પિટા- અનુ-વ્યવસાય . [સં.] જોયા-જાણ્યા પછી વસ્તુ વિશેને પ્રકરણોને એક પ્રકાર, (૩) કદ અને યજુર્વેદની સંëતા. અનુભવ. (તર્ક.) એનું એ મથાળાનું તે તે પિટા પ્રકરણ [અધ્યાપન, શિક્ષણ અનુ-હ્યાખ્યાન ન. [સં.] વ્યાખ્યાની વ્યાખ્યા [ત્રત અનુ-વાચન ન. [સં.] યજ્ઞમાં વિધિ પ્રમાણે મંત્રપાઠ. (૨) અનુ-ત્રત ન, [સં] સમયને અનુસરી કરવામાં આવતું ધાર્મિક અનુવાદ પું. [સં] બોલેલું ફરી ફરી બાલવું એ. (૨) ભાષાંતર, અનુ-શય પં. [] પશ્ચાત્તાપ, પસ્તાવે. (૨) વાદવિવાદ, તરજમે. (૩) પુનરુકિત. (૪) વિધિ કે નિયમને દાખલા ઝઘડે. (૩) ખરાબ કર્મોનું ફળ (એક પછી એક જન્મ દલીલથી મજબૂત કરવા માટે એનું જુદા શબ્દમાં કથન, લઈ ને ભેગવવાનું) માન્ય સિદ્ધાંતને દાખલા તથા પુષ્ટિ માટે ફરી રજુ કરવા- અનુ-શયન ન. [૩] સુવાડીને સૂવું એ. (૨) અનુકૂળ સ્થિતિ પણું. (મીમાંસા.)
જિઓ “અનુવાદક (૩)'. અનુશાસક લિ. ઉપદેશક. (૨) ખુલાસે કરનાર. (૩) હકૂમત અનુવાદ-કર્તા વિ. [સ, .], અનુવાદ-કાર વિ. સિ.] ચલાવનાર, અમલદાર. (૪) સજા-દંડ કરનાર. (૫) આજ્ઞા અનુવાદક વિ. [] પાછળ પાછળ બોલનારું. (૨) દુભાષિયું. કરનાર
[વિધાનસભા, ધારાસભા (૩) ભાષાંતરકાર
[સાથ અનુશાસક સભા સ્ત્રી. [સં.] કાયદા બનાવનારી સભા, અનુવાદન ન. [સ.] વાદ્ય વગાડનારને આપવામાં આવતો અનુશાસન ન. [સં] ઉપદેશ, શિખામણ (૨) રાજ્યવહીવટ, અનુવાદાત્મક વિ. [+ સં. મારમન + ] ભાષાંતરવાળું (૩) નિયમન, (૪) અધિકાર, સત્તા. (૫) નિયમ, કાયદે, અનુવાદિત વિ. [સં.] અનુવાદ કરાવાયેલું (પ્રેરક અર્થ, ધારે. (૧) વિવરણ. (૭) શાસ્ત્ર અનુવાદ કરેલું' માટે જુઓ “અનુતિ'.)
અનુશાસન-પત્ર ૫. [સ, ન.] અધિકારપત્ર, સનદ અનુવાદી વિ. [સં., j] જે સ્વર અમુક રાગને જરૂરનો ન અનુશાસિત વેિ. [સં] જેને આજ્ઞા આપવામાં આવી છે હોય અને એ ઉમેરવાથી રાગ અશુદ્ધ થઈ જાય એવો તેવું. (૨) જેને ઉપદેશ આપવામાં આવ્યું છે તેવું,
સ્વરભેદ. (સંગીત.)(૨) વાદી અને સંવાદી સ્વરમાં ભળી જતો (૩) નિયમથી બંધાયેલું. વાદીથી ત્રીજે સ્વર, દરેક આરેહ-અવરેહને ત્રીજે જે અનુશીલન ન. [1] વારંવાર કર્યા કરવું એ. (૨) ચિંતન, સ્વર. (સંગીત.)
- મનન. (૩) વારંવાર કરવામાં આવતે અભ્યાસ અનુ-વાઘ વિસં.અનુવાદ કરવા જેવું. (૨) કહેલું ફરી અનુ-શલિત વિ. [] અનુશીલનપૂર્વક કરવામાં આવેલું વખત જણાવનારું (વિશેષ્યની પૂર્વે વપરાતું વિશેષણ) (વ્યા.) અનુ-શ્રત વિ. [સં.] પરંપરાથી સાંભળવામાં સંભળાતું આવેલું અનુ-વાસન ન. [૪] સુગંધી બનાવવું એ. (૨) ગુદા દ્વારા અનુ-તિ સ્ત્રી. [સં.] પરંપરાથી પ્રાપ્ત કથાનક, દંતકથા, પિચકારી કે ટટ્યૂબથી બસ્તિ કરવાની ક્રિયા. (ઘ) (૩) લોકવાયકા, ટ્રેડિશન' (ડે. માં.), “લિજન્ડ સિત બસ્તિકર્મને માટેનું સાધન (પિચકારી વગેરે)
અનુષા વિ. [સં.] વળગેલું, એટલું (લાગણીથી). (૨) પ્રેમાઅનુવાસિત વિ. [સં] સુગંધી કરેલું. (૨) જેને બસ્તિકર્મ અનુકંગ () પું. સં.] નિકટ સંબંધ, સાહચર્ય. (૨) કરવામાં આવ્યું છે તેવું
અવયંભાવી પરિણામ. (૩) તીવ્ર ઇચ્છા, ઉતકંઠા. (૪) કરુણા. અનુ-વિદિત વિ. [સં.] જ્ઞાની, જાણવાળું. (બૌદ્ધ.) (૫) પૂર્વ વાકયમાંથી લેવામાં આવતો અધ્યાહાર. (વ્યા.) અનુ-વિદ્ધ છે. [સં.] વીંધેલું. (૨) જડેલું, બેસાડેલું (૬) અમુક હેતુથી કામ કરનારને સાથોસાથ બીજું કાર્ય અનુ-વિધાન ન. [૪] થયેલા એક વિધાન ઉપરનું વિવરણ, પણ સિદ્ધ થવાની સ્થિતિ. (વેદાંત.) (૭) કોઈ વસ્તુમાં
એકપ્રેશન'. (૨) અનુકરણ, નકલ. (૩) આજ્ઞાપાલન બીજી વસ્તુના જેવા ગુણનું સ્થાપન કરીને એ બાબતમાં અનુ-વિધાયક વિ. સિં] આજ્ઞા પ્રમાણે કરનારું, આજ્ઞાંકિત કરાતે મિશ્વય. (તર્ક). અનુવિધાયક-ત્વ ન. [સં.] સંવાદિતા, સામ્ય, અનુરૂપતા, અનુષંગી (–ષગી) વિ. [સ., ] જોડાયેલું, વળગેલું. (૨) કૅરાન્ડન્સ' (મ. ન.)
નજીક નજીકનું. (૩) સંબંધી, લગતું. (૪) ફળરૂપે મળેલું. (૫) અનુ-વિહિત વિ. [સં.] જેનું પાછળથી વિધાન કરવામાં નોકર-ચાકર કેટિનું. (૫) એક બિંદુમાં મળતું, “કરન્ટ'
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016072 |
| Book Title | Bruhad Gujarat kosha Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Keshav Shastri |
| Publisher | University Granth Nirman Board |
| Publication Year | 1976 |
| Total Pages | 1086 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 32 MB |