Page Text
________________
અનુ-પ્રસૂતિ
અનુ-પ્રસૂતિ વિ. [સં.] પ્રસવ થયા પછીનું, પાસ્ટ-નેન્ટલ’ અનુ-પ્રાણન ન. [×.] પ્રાણ પૂરવાની ક્રિયા, જીવવાળું બનાવવાપણું
અનુ-પ્રાણિત વિ. [સં.] જેમાં જીવનને સંચાર કર્યો હોય તેવું. (૩) પ્રેરાયેલું. (૩) ન. આત્મરક્ષણની પ્રેરણા (ન. ભે।.) અનુ-પ્રાસ પું. [સં.] એ નામના શબ્દાલંકારાતા સમૂહ, વર્ણ
અનુભવાર્થી વિ. [+સં. માઁ, પું.] અનુભવની ઇચ્છાવાળું અનુભવાવવું, અનુભવાયું જુએ અનુભવવું'માં, અનુભવી વિ [ર્સ, પું.] અનુલવ લીધેા છે તેવું, નિષ્ણાત, પાવરયું, ‘વેટરન’ [‘એપિરિસિઝમ' (અ. કે.) સગાઈ (સ્વર-યંજનાની ગદ્ય-પદ્યમાં ચેક્કસ પ્રકારના આવર્તન-અનુભવકવાદ યું. [+સં. દવા] જુએ ‘અનુભવવાદ,’ વાળી વર્ણરચના). (કાવ્ય.) અનુભવકવાદી વિ. [સં., પું.] અનુભવકવાદમાં માનનારું અનુ-ભાત્ર પું. [સં.] પ્રભાવ, પ્રતાપ. (૨) તીવ્ર કે મંદરૂપે ક્રિયાના રસતે। અનુભવ કરવાપણું. (જૈન.) (૩) કર્મની ફળ આપવાની શક્તિ, રેસાન્સ'. (જૈન.) (૪) મનેાગત ભાવને બાહ્ય ઉપચાર, આલંબન વિભાવ અને ઉદ્દીપન વિભાવથી થતી અસરને અભિનેતા નાક-નાયિકા કે અન્ય પાત્રો દ્વારા વ્યક્ત થતા રસાનુલક્ષી શારીરિક અભિનય, એક્સ્પ્રેશન’, (મ. ન.), ડેિલી રિસેનન્સ' (કે. હ.). (કાવ્ય.) અનુ-ભાવક વિ. [સં.] અનુભવ કે સમઝ આપનારું અનુભાવક-તાં સ્ત્રી. [સં.] સમઝ-શક્તિ
અનુ-ભાવન ન. [સં.] રસાનુલક્ષી અભિનય, ‘રિપ્રેાડક્શન' (પ્રા. વિ.) [થયેલું અનુ-ભૂત વિ. [સં.] અનુભવેલું. (૨) (લા.) સિદ્ધ, નક્કી અનુ-ભૂતિ સ્ત્રી. [સં.] જુએ ‘અનુભવ’.
અનુ-મત વિ. [સં.] મંજૂર રાખેલું, સંમત કરેલું. (૨) મનગમતું. (૩) ન. અનુમતિ, સંમતિ
અનુ-મતિ સ્ત્રી. [સં.] અનુજ્ઞા, સંમતિ. (૨) અનુમેાદન, ટેકા (૨) અનુમાન ‘ડિડક્શન'. (તર્ક.) અનુમતિ-પત્ર પું, [સં., ન.] મંજૂરી બતાવનાર પત્ર, પરવાને, રજાચિઠ્ઠી, (૨) સંમતિદર્દીક પત્ર અનુ-મરણ ન. [સં.] પતિ દૂર દેશ-વિદેશમાં મરી જતાં એના એકાદ ચિહ્નને સાથે રાખી સતી થવાની ક્રિયા અનુ-મંતા (-મતા) વિ. [સ., પું.], “તૃ (-મન્ત્ર) વિ. [સં.] અનુમતિ આપનાર [માં આવતા સંસ્કાર અનુ-મંત્રણ (-મન્ત્રણ) ન. [ર્સ,] મંત્રા તેમજ સ્તેાત્રાથી કરવાઅનુ-મંત્રણા (–મત્રણા) સ્રી. [સં.] એક મંત્રણા પૂરી થયા પછી એના અનુસંધાનમાં કરવામાં આવતી મંત્રણા-વિચારણા અનુ-માં સ્ત્રી. [સં.] પ્રતિકૃતિ, પ્રતિમા, છાયા, પ્રતિબિંબ, ઇમે(૦Ù)જ' (પ્રા. વિ.)
અનુ-માન ન. [સં-] સંભાવના, તર્ક, અટકળ. (૨) શુમાર, અડસટ્ટો, અંદાજ, હાઇપોથીસિસ'. (૩) સિદ્ધાંત ઉપરથી મેળવેલે નિર્ણય, ઇન્ફરન્સ' (હી. .). (૩) એ નામના એક અર્થાલંકાર, (કાવ્ય). (૫) એક જ્ઞાન ઉપરથી થતું બીજું જ્ઞાન, અનુમિતનું સાધન, ડિડક્શન' (મ. ન.) (તર્ક.) (તર્કશાસ્ત્રનાં ચાર પ્રમાણેામાંનું એક.) [ચિહ્ન. (ગ.) અનુમન-ચિહ્ન ન. [સં.] એક પ્રકારનું સંભાવના ખતાવનારું અનુમન-પ્રપંચ (–પ્રપન્ચ) પુ. [સં.] અનુમિતિ, પૂર્ણાનુમાન, ‘સિલેગિઝમ' (દ. ખા.)
અનુમાન-શૃંખલા (-શ લા) સ્ત્રી. [સં.] એક અનુમાન પછી એને સાધન બનાવી ઉત્તરાત્તર અનુમાન કર્યે જવાં એ (૬. ખા). અનુમાન-સિદ્ધ વિ. [સં.] સોપલબ્ધ, સ્વતઃસિદ્ધ,
અનુ-બદ્ધ વિ. [સં.] ખાંધેલું, જોડેલું, સંબદ્ધ અનુબદ્ધ-તા સ્ત્રી, “ત્ર ન. [સં.] સાપેક્ષતા, ‘રિલેટિવિટી’ અનુ-બંધ (-અન્ય) પું. [સં.] સંબંધ. (ર) ચાલુ અનુક્રમ, (૩) આગળ પાછળને સંબંધ, કૅા-રિલેશન’. (૪) વિષય પ્રયેાજન અધિકારી અને સંબંધ એ ચારને સમૂહ. (વેદાંત.) અનુબંધ-દયા (અન્ય) સ્ત્રી. [સં.] દયાના આઠ પ્રકારમાંના એક પ્રકાર. (જૈન.) [જ્ઞાન. (ર) મરણ અનુ-બંધ હું. [સં.] પાછળથી થયેલે બેાધ, પાછળથી આવેલું અનુ-ભવ પું. [સં.] કરવાથી-જોવાથી-અભ્યાસથી-અવલે કનથી સીધા પરિચયથી આવેલી સમઝ, સીધે! પરિચય, ઇંદ્રિગગમ્ય પરિચય, રિયાલિઝેશન'
અનુભવ ગન્ય વિ. [સં.] ઇંદ્રિયગમ્ય પરિચયથી સમઝી શકાય તેવું, પેાઝિટિવ'. (બ.ક.ઠા.) [આવે તેવું અનુભવ-ગેચર વિ. [સં., પું.] અનુભવથી જાણમાં-સમઝમાં અનુભવ-જન્ય વિ. [સં.] અનુભવથી મળે તેવું અનુભવજ્ઞાન ન. [સં.] અનુભવથી મેળવેલું જ્ઞાન અનુભવ-નિષ્ટ વિ. [સં.] નિર્ણય-ગામી, વિગમનાત્મક, ‘ઇન્ડેટિવ' (રા. વિ.) [ઑપ્રયારી' અનુભવ-પર, કે વિ. [સં.] સહસ્તેપલબ્ધ, અનુભવગમ્ય, અનુભવ-મૂલક વિ. [સં.] જેના મૂળમાં અનુભવ છે તેવું, અનુભવેલું, પરિચય-સિદ્ધ
७४
અનુભવવું સ. ક્રિ. [સં. અનુ+ મેં-મય, તત્સમ] અનુભવ કરવા,
ઇંદ્રિયગમ્ય પરિચય સાધવા. (૨) (લા.) પ્રયાગ કરવે. અનુભવાયું કર્મણિ, ક્રિ. અનુભવ(-)વું પ્રે., સ.ક્રિ. અનુભવ-વાદ પું. [સં.] અનુભવ-સિગ્નિથી સુગમ થવાના મતસિદ્ધાંત, એમ્પિરેિસિઝમ' (અ.ક.) અનુભવવાદી વિ. [સં., પું.] અનુભવ-વાદમાં માનનારું અનુભવ-શુદ્ધ ત્રિ. [સં.] અનુભવની ચકાસણીમાંથી ગળાઈ ને આવેલું, અનુભવસિદ્ધ
અનુભવસિદ્ધ વિ. [સં.] અનુભવથી નીવડી આવેલું, ‘અપેાસ્ટરિયારી', ‘એપિરિકલ' (હ. દ્વા.) અનુભવા(૧)વું જુએ ‘અનુભવવું’માં. અનુભવાતીત વિ. [+ સં. અતીત] જયાં અનુભવ પહોંચી ન શકે તેવું, ‘ટ્રાન્સેન્ડેન્ટલ’ અનુભવાતીત-બાદ પું. [સં.] જેમાં અનુભવ પહોંચી ન શકે એવું માનવામાં આવે છે તેનેા મત-સિદ્ધાંત, ‘ટ્રાન્સેન્ડે લિઝમ' (મ. ન.) [માનનારું અનુભવાતીતવાદી વિ. [સં., પું,] અનુભવાતીત-વાદમાં અનુભવાત્મક વિ. [+સં. આમન] અનુભવવાળું, અનુભવથી બનેલું
Jain Education International_2010_04
અનુમાન-સિદ્ધ
અનુભવાનંદ (નન્દ) પું. [+ સં,-બાનĀ] અનુભવને લઈ મળતા આનંદ
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016072 |
| Book Title | Bruhad Gujarat kosha Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Keshav Shastri |
| Publisher | University Granth Nirman Board |
| Publication Year | 1976 |
| Total Pages | 1086 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 32 MB |