Bruhad Gujarat kosha Part 1

SR No.: 016072
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1976
Total Pages: 1086
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 32 MB

Page 116

૭૧
અનુ-ગમન
અનુત્કર્ષ અનુગામન ન. [સં.] અનુસરણ, પાછળ જવું એ. (૨) મરેલા અનુચ્ચય વિ. સં. મન + ૩રવા] બેલી ન શકાય તેવું પતિની પાછળ સતી થવાની ક્રિયા
(૨) ન બોલવા જેવું,
[વણ-બેટેલું અનુગમ-કથન. [સં] વ્યાતિવાકય, ઉદાહરણ, (વેદાંત.) અનુષિ વિ. [સ અન +8f8] ઊંછિછ–એઠું નહિ તેવું, અનુગમિક વિ. સં.] અનુચર, નાકર. (૨) ૫. અકર્તવ્ય- અનુચ્છેદ પું. [સ સ +૩ ] . મૂળમાંથી ઉખેડી નાશ રૂપ ચૌદ અસ૬ અનુષ્ઠાન એટલે અયોગ્ય આચાર. (જૈન) ન કરવાપણું. (૨) (લા.) રક્ષણ, રક્ષા (૩) ૫. અનુમાન ઉપરથી કરેલ નિશ્ચય, સાથ-સાધક અનુછેદ વિ. [સ અ + ૩છેa] ઉખેડી નખાવાને યોગ્ય હેતુથી થતે વસ્તુને નિર્ણય. (તર્ક) [જતી સ્ત્રી નહિ તેવું. (૨) (લા.) રક્ષણ કરવા જેવું અનુગામિની વે, સ્ત્રી. [સં] પતિ પાછળ સતી થવા અનુ(–)છન. સીતાફળ. અનુગામી વિ. સિં, ૫.] પાછળ જનારું. (૨) અનુકરણ અન() ડી સ્ત્રી. [+ગુ. ડી' સ્વાર્થે ત.પ્ર.] સીતાફળનું કરનારું. (૩) વારસે આવનારું
ઝાડ, સીતાફળી અનુ-ગુણ વિ. [૪] મળતા આવતા ગુણધર્મવાળું, અનુરૂપ- અનુ-જ વિ. [સ.] પાછળ જન્મેલું (નાને ભાઈ કે બહેન-અનુજા) (૨) પં. એ નામનો એક અર્થાલંકાર. (કાવ્ય)
અનુ-જન પું, ન. સિ., .] અનુચર, નોકર અનુ-ગૃહીત છે. [૩] જેના ઉપર કૃપા કરવામાં આવી હોય અનુ-જન્મા છું. [સં.] પાછળ જનમ થયો છે તેવો ભાઈ, નાને તેવું. (૨) (લા.) આભારી
ભાઈ અનુ-ગૃહ્ય વિ. સં.] કૃપા કરાવાને યોગ્ય
અનુજ વિ., સ્ત્રી. [સ.] નાની બહેન અનુય વિ. સં. મન + sa] ઉગ્ર નહિ તેવું, સૌમ્ય, શાંત અનુ-જીત વિ. સં.1 પાછળથી જ મેલું
ચિાકર સ્વભાવનું
[(૨) (લા.) શાપનું નિવારણ અનુ-જીવિતા વેિ. [સે, .] પાછળ જીવનારું. (૨) મકર, અનુગ્રહ પૃ. [સં.] કૃપા, મહેરબાની, પ્રસાદ, કેવર'. અનુછવિનતી સ્ત્રી. [સં.3, -ત્વ ન. [સં.] અનુછવી પણ, અનુગ્રહ-કર્તા, અનુગ્રહ-કારી વિ. [સ, પૃ.] અનુગ્રહ કરનાર પાછળ જીવતા રહેવાપણું. (૨) દાસત્વ અનુગ્રહ-ભાજન વિ. [સ, ન.] અનુગ્રહ કરવા પાત્ર અનુજીવિની વિ., સ્ત્રી. [સ.] અનુજીવી સ્ત્રી અનુગ્રહી વિ. સિ, ] અનુગ્રહ કરનારું, કૃપાળુ, મહેરબાન અનજીવી . [સ, પું] પાછળ જીવનારું, આશ્રિત. (૨) અનુગ્રાહક વિ. [સં.] અનુગ્રહ કરનાર. (૨) સમર્થક. (વ્યા.) મકર-ચાકર. (૩) માગણ, જાચક. (૪) વસવાયું અનુગ્રાહ્ય વિ. [સં.] અનુગ્રહ કરાવા પાત્ર, મહેરબાની અનુ-જીક્ય વિ. [સં. જેની પાછળ જીવન ગુજારવાનું છે તેવું, કરવા યોગ્ય
નિભાવનારું (સ્વામી, શેઠ, પતિ વગેરે)
[ઝાંખું અનુ-ચર છું. [સં.] નેકર, સેવક, હરિયે. (૨) નજી અનુજજવલ(ળ) વિ. [સં. મન + ૩ વ8] અપ્રકાશિત, દોષ. (બૌદ્ધ). (૩) એક આકાશી પદાર્થની આસપાસ ફરતો અનુ-જ્ઞા સ્ત્રી. [સં.] અનુમતિ, પરવાનગી, (૨) વિદાય થવાની બી આકાશી પદાર્થ, “સેટેલાઈટ
પરવાનગી. (૩) આદેશ, આજ્ઞા, હુકમ, અનુમત વિધિ. (૪) અનુ-ચરિત ન. [સં.] અનુકરણ, નકલ
વિકલપ બુદ્ધિના.વિષયભૂત સર્વ પદાર્થોને આત્મસ્વરૂપ જાણવા અનુચરી વે, સ્ત્રી. [૪] સ્ત્રી-નોકર, હરિયણ, સેવિકા એ. (દાંતા). (૫) એ નામનો એક અર્થાલંકાર. (કાવ્ય.) અનુચિત વિ. [સ. મન્ + વત] ઉચિત--વેચ નહિ તેવું, અનુજ્ઞાત વિ. [સં.] જે વિશે અનુજ્ઞા આપવામાં આવી છે અાગ્ય, અણઘટતું
તેવું, અનુમતી
[આપનારું અનુચિતતા સ્ત્રી. [સં.] અઘટિતપણું, અનૌચિત્ય
અનુ-જ્ઞતા વિ. [સ., S], અનુ-જ્ઞા૫ક વિ. સં.] અનુજ્ઞા અનુચિતત્વ ન. [સં.] અઘટિતપણું. (૨) પર્યાય બદલવાથી અનુજ્ઞા-પત્ર [સ, ન.] રજાચિઠ્ઠી, આજ્ઞાપત્ર થતે શબ્દદે. (કાવ્ય).
અનુ-જ્ઞાપન ન., -ના સ્ત્રી. [૪] અનુજ્ઞા આપવાની ક્રિયા અનુચિતાર્થ છું. [+સ. મ] અગ્ય અર્થમાં શબ્દને અનુ-પિત વિ. સિ.] જેને પરવાનગી આપવામાં આવી પ્રયોગ થતાં થતો શબ્દદે. (કાવ્ય).
હોય તેવું અનુચિતક (-ન્તિક) છે. [સ.] સ્મરણ કરનારું, યાદ કરનારું અનુ-તપ્ત વિ. [સં.] અનુતાપ પામેલું, પશ્ચાત્તાપ પામેલું. અનુચિંતન (ચિન્તન) ન. [{] વારંવાર વિચાર કરવાપણું. (૨) ખેદવાળું, દુઃખતત
[અફસોસ (૨) (લા.) કાળજી
અનુ-તા૫ ., -પન ન. [સં.] પશ્ચાત્તાપ, પસ્તાવો, અનુચિતનીય (-ચિન્ત-) વિ. [સં.] વારંવાર વિચાર કરાવાને અનુ-તાપિત વિ. સિં] જેને અનુતા, કરાવવામાં આવ્યો એચ. (૨) યાદ કરવા જેવું
હોય તેવું. (૨) પશ્ચાત્તાપ પામેલું અનુચ્ચ વિ. [સ. મ +ફન્ન] ઉચ્ચ નહિં તેવું, નીચું. (૨) અનુ-તાપી વિ. [સ, પું] પશ્ચાત્તાપ કરના (૨) હલકું, અધમ. (૩) ગ્રહોનું સ્થાન ઊંચું ન હોય તેવું. અનુ-તાલીમ વિ. [+ જુઓ “તાલીમ'.] તાલીમ લીધા પછીનું ( .)
(પરીક્ષા વગેરે) અનુચ્ચરિત, અનુચરિત વિ. [સં. અ + ૩ વરિત, ૩જો- અનુત્કટ વિ. [સ. સન્ + ] ઉત્કટ- ઉગ્ર નથી તેવું fi] ઉચ્ચાર કર્યો ન હોય તેવું, ન બેલાયેલું, અનુક્ત. (૨) અનુત્કટતા સ્ત્રી. [૪] અનુગ્રતા લેખનમાં લખાતું હોય તેવું (વર્ણસ્વર કે વ્યંજન જેમકે અત્કર્ષ પં. [સં. મન+ ૩] ઉત્કર્ષ-ચડતીને અભાવ, ગત, રામ, કમળ’ વગેરેમાં છે “અ'કાર), (વ્યા.) પડતી, અવદશા