Bruhad Gujarat kosha Part 1

SR No.: 016072
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1976
Total Pages: 1086
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 32 MB

Page 114

અનિવાસિત્વ
અનુઅનિવાસિન ન. [સ, જાગીરદાર પોતાની માલિકીની જમીનની અનિરુદ્ધ વિ. [સં.] નહિ છોડેલું. (૨) ધણી કે સહિયારીની ઊપજ પરદેશમાં રહી ખર્ચે એવી વહીવટની રીત
અનુમતિ વિનાનું. (જૈન) અનિવાસી વિ. r{.] નિવાસ કરી રહ્યું ન હોય તેવું અનિતાર ૫. [.] ફેંસલાને અભાવ. (૨) ચુકવણાને અનિવૃત્ત વિ. [સ.] નિવૃત્ત - કારેક ન થયેલું. (૨) પાછું ન અભાવ. (૩) છુટકારાને અભાવ
[ચાલુ હેય એવી સ્થિતિ અનિહત વિ. [સં.] નહિ મારેલું, ન હણાયેલું. (૨) ઉપઅનિવૃત્તિ સ્ત્રી, સં.] નિવૃત્તિનો અભાવ, કામકાજ કરવાનું સર્વાદિથી એટલે પરીષહ-ઉપદ્રવ વગેરેથી નહિ જિતાયેલું, અનિવઘ વિ. [સ.] નિવેદન કરવા-જણાવવા લાયક નહિ ઉપસર્ગથી પરાભવ ન પામેલું. (જેન) (૩) તુટે નહિ તેવા તેવું. (૨) દેવને ધરાવી ન શકાય તેવું
આયુષવાળું. (જૈન) અનિવેશી વિ. [સ, પું] વેશ-સ્થાન -રહેઠાણ વિનાનું અનિહાં કે.. [જ, ગુ. નિત્સં. મન+ “હા” ઉગાર] અનિશ્ચય પું. [સં] નિશ્ચય-નક્કીપણાને અભાવ, અનિર્ણય, અને એ– ગુ. માં વાકથારંભે પદ્યમાં નિરર્થક અનિશ્ચિતતા
વપરાતો ઉગાર અનિશ્ચલ(ળ) વિ. [8] અસ્થિર, ઢચુપચુ સ્વભાવનું અનિહિત વિ. [. ન મુકેલું. (૨) ન સંઘરેલું અનિશ્ચિાયક વિ. [સં.] નિશ્ચય ન કરી આપનારું, જેમાંથી અનિંદનીય (નિદ), અનિંદ્ય (નિજો) વિ. [સ.] જેની કાંઈ નિશ્ચય ન નીકળે તેવું
નિંદા ન કરી શકાય તેવું, નિર્દોષ (૨) (લા.) વખણાયેલું અનિશ્ચાયકતા સ્ત્રી, .1 નિશ્ચાયકતાને અભાવ
અનિંદિત (નિદિત) વિ. [.1 ન નિંદાયેલું, નિર્દોષ. (૨) અનિશ્ચિત છે. [૪] નક્કી નહિ તેવું, અચોક્કસ પ્રકારનું. (લા.) વખણાયેલું. (૩) ઉત્તમ, પ્રશસ્ત (૨) જેમાં નિશ્ચયને અર્થનથી તેવો (સર્વનામનો એક પ્રકાર.) અનિદ્રિય (અનિદ્રય) વિ. [સં. મન + ] જેને ઈદ્રિય (વ્યા.)
[‘વંગનેસ' (આ.બા.) નથી તેવું (સિદ્ધ લેટિનું). (જેન.) અનિશ્ચિતતા સ્ત્રી,-ત્વ ન. [સં] અનિશ્ચય, (૨) અસ્પષ્ટતા, અનીક ન. [] સેના, સૈન્ય, લકર તેિવું, અપાર અનનિશ્ચય પું. [સં] નિશ્ચયને અભાવ. (૨) વિ. જેના વિશે અનીઠ વિ. [સં. મ-નિષિત->પ્રા. મણિદિમ-1 ઘટે નહિ કશે નિશ્ચય કરી–લાવી--આપી ન શકાય તેવું. (૩) જેની અનીક8, - વિ. [સં. મનિષ્ઠ--->પ્રા. મટ્ટિક્સ-] કિમત અચોક્કસ હેય તેવું. (ગ.)
અણગમતું. (૨) અશુભ, અમંગળ અનિષિદ્ધ વિ. સિં] જેને કોઈ પણ પ્રકારના ઉપયોગ માટે અનીતિ ઝી. [સં.] નીતિને અભાવ, અનાચાર, દુરાચાર. નિષેધ નથી કરવામાં આવે તેવું, મના નહિ કરેલું (૨) (લા.) અત્યાચાર અ- નિષ વિ. [સં] જેને નેવેધ ન થઈ શકે તેવું, મના ન અનીતિ-કારક વિ. [સ.] અનીતિનું કરનારું કરી શકાય તેવું
અનીતિ-ભર્યુ વિ. [+જુઓ ભરવું' +. “યું' ભૂ. 3, અનિષ્કાસિની લિ, શ્રી. [સં.] જેને કાઢી મુકી ન શકાય અનીતિમય વિ. [સ.] અનીતિવાળું તેવી (સ્ત્રી). (૨) અદબ વાળી (સ્ત્રી)
અનીતિ-મૂલક વિ. સં.] અનીતિમાંથી થયેલું અનિષ્ટ વિ. [સં. મન + 9] ન ઇચછેલું, અણગમતું, અરુચિકર. અનીતિયુક્ત વિ. [સં.] અનીતિવાળું (૨) અશુભ, અ-મંગળ, (૩) ન. ભંડું, બૂરું, અહિત.(૪) અનીસિત વિ. [સ અન +પ્લિ] ન ઇચ્છેલું, અનિચ્છિત. નુકસાન, હાનિ
[[સ, મું.] અમિષ્ટ કરનારું (૨) ક્રિયા વડે જેને પ્રાપ્ત કરવાને કર્તા ઇચ્છતો ન હોય અનિષ્ટ-કર, અનિષ્ટ-કારક વિ. [સં], અનિષ્ટકારી જિ. તેવું (કર્મ). (વ્યા.) અનિષ્ટ-મૂલક વિ. [સં.] જેના મૂળમાં અનિષ્ટ છે તેવું, અનીશ વિ. [સ, મન + રા] ઉપરી વિનાનું. (૨) અસમર્થ અનિષ્ટકર
" [થશે એ સંદેહ અનીશતા સ્ત્રી. [સં.] અનીશપણું. (૨) અસમર્થતા અનિષ્ટ-શંકા (શ) સ્ત્રી [સ.] અનિષ્ટની શંકા, અનિષ્ટ અનીશ્વર વિ. [સ. અન્ + ૫૪] ઈશ્વર વિનાનું. (૨)ન-ધણિયાતું અનિષ્ટ-સૂચક છે. [સં] અનિષ્ટ થશે એવું સૂચવનારું, અપ- અનીશ્વર-તા સ્ત્રી. [સં.] ઈશ્વરતાને અભાવ શુકનિયાળ
[આશયવાળું અનીશ્વર-વાદ ૫. [સં.] ઈશ્વર જેવું કંઈ નિયામક તત્વ નથી અનિષ્ટ-હેતુ છું. [સં.] ખરાબ ઉદેશ. (૨) વિ. ખરાબ એવો મત-સિદ્ધાંત, “ઍથીઝમ' (હી. ઘ.) અનિષ્ઠાપત્તિ સ્ત્રી. [+ સં. માપfa] અનિષ્ટનું આવી પડવું એ અનીશ્વરવાદી વિ. [સ, j] ઈશ્વર જેવા તત્વને અભાવ અ-નિષ્ઠ વિ. સં.1 નિષ્ઠા વિનાનું, આસ્થા વિનાનું, અવિશ્વાસ છે એવા મત-સિદ્ધાંતમાં માનનારું, નાસ્તિવાદી, “થિસ્ટ’ અનિષ્ઠ સી. [સં] નિષ્ઠાને–આસ્થાને અભાવ
(મન. રવ.) અ- નિર વિ. [સં] જેનું હૃદય કઠેર નથી તેવું, દયાવાળું, અનીસ, હું જુએ અણીશું. અક્રૂર
અનીહ વિ. [સં. મન + હા, બ.વી.] તૃષ્ણા-આકાંક્ષા વિનાનું. અનિષ્ફરતા સ્ત્રી. [સં] દયા, અક્રૂરતા
(ર) નિશ્ચષ્ટ
[અભાવ અનિણત વિ. [] અપ્રવીણ, અપૂર્ણ જ્ઞાનવાળું અનીહા સ્ત્રી. [સ. મન + ] અનિચ્છા. (૨) ચેષ્ટાને અનિષ્પત્તિ સ્ત્રી. સિ.] અ-સંપ્રાપ્તિ, અસિદ્ધિ. (૨) અનીહાં જ “અનિહાં.” અ-સમાપ્ત
અનુ- ઉ૫. [સં.] (‘પાછળ” “પછી' ના અર્થને ઉપસર્ગ ગ. માં અનિષ્પન્ન વિ. [સ.] સંસિદ્ધ ન થયેલું, ન નીપજેલું અનેક તત્સમ શબ્દોમાં વપરાય છે.) પાછળ