________________
बुद्धपुराण-बुध
शब्दरत्नमहोदधिः।
१५८७
बुद्धपुराण न. (बुद्धस्याविर्भावज्ञापकं पुराणम्) युद्धना | बुद्ध्यवज्ञान न. (बुद्धेरवज्ञानम्) sी. सम४नो આવિભવને જણાવનારું પુરાણ.
તિરસ્કાર કરવો અથવા તેને વિશે હલકો વિચાર बुद्धान्त पुं. (बुध्+भावे क्त, बुद्धस्य अन्तः परिच्छेदः) al. -अप्राप्तकालं वचनं बृहस्पतिरपि ब्रुवन् । જીવની એક અવસ્થા-જાગ્રદવસ્થા.
प्राप्नोति बुद्ध्यवज्ञानमपमानं च पुष्कलम्-पञ्च० बुद्धि स्त्री. (बुध्यतेऽनया, बुध+क्तिन्) 24.5, बुद्धि, १।६३।
su, प्रतिमा- तीक्ष्णा नारुन्तुदा बुद्धिः-शिशु० २।१०९। बुदबुद न. (बुद्+क पृषो. द्वित्वम्) पानी वि२, -शास्त्रेष्वकुण्ठिता बुद्धिः-रघु० १।१९। सांध्यम स પરપોટો, ગર્ભની એક અવસ્થા. પચીસ તત્ત્વો પૈકી સુખદુઃખાદિ અનિષ્ટ ધર્મવાળું | बुद्बुद (पुं.) ५२५ोटो- सततं जातविनष्टाः पयसामिव બીજું તત્ત્વ તે પ્રકૃતિપરિણામ, વેદાન્તવાદીઓના મતથી बुबुदाः पयसि-पञ्च० ५७। निश्चयात्म वृत्तिवाणु, मन्त:४२९-मन- मूढः । बुध (भ्वा. प. स. अनिट-बोधति/भ्वा. उभ. स. सेटपरप्रत्ययनेयबुद्धिः-मालवि० १।२। ते. ना. धमनी. बोधति- ते/दिवा आ. स. अनिट-बुध्यते) teej, में. पत्नी, Aquaj, शन- बुद्धिर्यस्य बलं तस्य- जोध थवो- क्रमादमुं नारद इत्यबोधि सः-शिशु० हितो० २।१२२। भावना, वियार, भाव- दूरात् । १।३। -नाबुद्ध कल्पद्रुमतां विहाय जातं तमात्म
तमवलोक्य व्याघ्रबुद्ध्या पलायन्ते-हितो० ३। न्यसिपत्रवृक्षम्- रघु० १४।४८। -हिरण्मयं हंसमबोधि बुद्धिकाम त्रि. (बुद्धिं कामयते, कामि+अण्) बुद्धिने. नैषधः-नै० १११७ । -अपि लडितमध्वानं बुबुधे न ઈચ્છનાર.
बुधोपमः-रघु० १।४७ । 'गृत. थ, सयेत थj, बुद्धिकामा स्त्री. (बुद्धिकाम+स्त्रियां टाप्) suति स्वामीनी सून. 8j -दददपि गिरमन्तबुध्यते नो मनुष्यःઅનુચર એક માતૃકા.
शिशु० ११।४। -ते च प्रापुरुदन्वन्तं बुबुधे चादिपूरुषःबुद्धिजीवन् त्रि. (बुद्ध्या जीवति, जीव्+णिनि) बुद्धि रघु० १०।६। इशथी सयेत. थj, डोशम भाव
રૂપ ઉપાયથી જીવ પર, બુદ્ધિથી આજીવિકા ચલાવનાર. -शनैरबोधि सुग्रीवः सोऽलुञ्चीत् कर्णनासिकाम्-भट्टि० बुद्धितस् अव्य. (बुद्धि+पञ्चम्यर्थे तसिल्) बुद्धिथी, १५।५७। मभिप्राय, आपको, पशियित ४२वा - सथी, डोशियारीथी.
बोधयन्तं हिताहितम्-भट्टि० १८१८२। अनु+बुध् - बुद्धिभृत्, बुद्धिभत् त्रि. (बुद्धिं बिभर्ति, भृ+क्विप् જાણવું, શીખવું, જાણીને સચેત થવું, ધ્યાન દેવરાવવું
तुक् च/बुद्धिरस्त्यस्य मतुप्) प्रशावान, ससवाणु, -आयें ! सम्यगनुबोधितोऽस्मि -शकुं० १। अव+बुध्बुद्धिमान, आधुं.
सम४, सूचित २j, पश्यिय आपको -ब्रह्मचोदनानुबुद्धिरहित, बुद्धिहीन त्रि. (बुद्ध्या रहितः-हीनः/भावः पुरुषमवबोधयत्येव केवलम्-शारी० । 6613j,
तल+टाप-त्व) AT&-., सुद्धि विनानु, अव.. ४०॥3. उद्+बुध्- भाव, लोधन २j, बुद्धिरहितता, बुद्धिहीनता स्त्री., बुद्धिरहितत्व, उत्तेति. २. ३aj, Manj. नि+बुध् -guj
बुद्धिहीनत्व न. (बुद्धिरहितस्य भावः तल्+टाप्- सम - निबोध साधो ! तव चेत् तहलम
त्व/बुद्धिहीनस्य) ॐ२लितपj, बुद्धि विना५j. कुमा० ५।५२। भान, विया२ ४२वी, समxj. बुद्धिलक्षण न. बुद्धलक्षणम्) बुद्धिमत्त भार प्रतिमा- प्र+बुध्- ३साव, सराव, भीम- साभ्रेऽह्रीव
[ यिन- प्रारब्धस्यान्तर्गमनं द्वितीयं बुद्धिलक्षणम् । स्थलकमलिनी न प्रबुद्धां न सुप्ताम् -मेघ० १० । बुद्धिवैभव पुं. (बुद्धेवैभवः) सुद्धि-प्रतिमानी. शनि.. प्रेर० -सूयित ४२, जताबj, समाया२ मावा, बुद्धिसहाय पुं. (बुद्धिदाने सहायः) बुद्धि वामi Qu3. प्रति+बुध -ng, Bj -ननु० याज्ञ० सहाय-अमात्य-मन्त्री-प्रधान.
१७४। वि+बुध् -४०॥3,6813j, इशथी सावधान बुद्धीन्द्रिय न. (बुद्धेः ज्ञानस्येन्द्रियम्) शानेन्द्रिय-मन., ७२. अथ मोहपरायणा सती विवशा
दे डान, बे नेत्र, म, त्वया, नासि..-श्रोत्रं कामवधूर्विबोधिता-कुमा० ४।१। सम्+बुध् -1.j, त्वक्चक्षुषी जिह्वा नासिका चैव पञ्चमी -मi सम४, सूयित 5२j, -तवागतिज्ञं समबोधयन्याम्‘મન’ને પણ જોડવામાં આવે છે.
रघु० १३।२५।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org