________________
णील-तक्ष ]
णील् (भ्वा पर. स. अक सेट-नीलति - प्रणीलति) अणुं डवु, अणुं थ.
णीव (भ्वा. पर. अक सेट् नीवति प्रणीवति) स्थूस वु, भोटु थवं.
णु ( अदा. पर. सक. सेट्-नौति प्रणौति) स्तुति ४२वी, वजारावं. आ+णु सारी रीते स्तुति ४२वी. प्र + णु अत्यंत स्तुति ४२वी. (भ्वा. आ. स. अनिट्नवते) गमन ४२, धुं.
शुद् (तुदा. उभ. स अनिट् नुदति, नुदते प्रणुदति+ते) प्रेरणा ४२वी. अप + णुद् जसे, दूर 5 परा+शुद्
शब्दरत्नमहोदधिः ।
त
त व्यंनोभां सोणमी इत्यस्थानीय व्यं४. (पुं. तक् सहने हसने वा ड) योर, अमृत, पूंछ, जोजो, म्लेच्छ, गर्भ, रत्न, जुद्धदेव, शियाजनुं पूछडु, योधयोद्धो, वृक्ष. (त्रि.) दुवान, शह, सुभ्युं, धोजु नहि ते (न. तृ+ड) तरखुं, पुण्य.
तक् (भ्वा पर. अ. सेट् इदित्-तङ्कति) उष्टपूर्व भव, हसवु. (भ्वा पर सेट् अ. स. तकति) उसवु, सहन डवु, जमवु.
तंसु पुं. (तसि+ उन्) पुरुवंशी खेड राभ. तक त्रि. ( तं गौरववर्जितं यथा तथा कार्यात कै+क) निन्धित, सहनशील, स्वसना पाभेल.
तकत् अव्य. (तक बा. अति) अति सत्य, घ ४ थोडु. (त्रि. तत्+टेरकच्) ते } पेसुं.
तरी स्त्री. (तं कुत्सितं करोति कृ + ट + ङीप् ) जराज કામ કરનારી સ્ત્રી.
तकार पुं. (त+कार) 'त' अक्षर. तकिल पुं. ( तकि कृच्छ्रजीवने उणादि इलच् नलोपश्च) औषध, हवा (त्रि.) धूर्त, छगलजा४. तकिला स्त्री. (तकिल्+टाप्) औषधि, वनस्पति. तकु त्रि. (तक् गतौ + उन्) गमन ४२नार, ४नार. लक्कन् न. ( तक्+कनिन् न. कित्) संतान, छोडरु. तक्य त्रि. (तकं हासमर्हति तक् + यत्) हास्य, उपहास
કરવા યોગ્ય, સહન કરવા યોગ્ય, નિંદવા યોગ્ય. तक्र न. ( तनक्ति संकोचयति दुग्धं तन्च् + रक् कुत्वं) छाश
मां योथा भागनुं पाएगी. होय ते पादाम्बुसंयुतदधिअमरः २ ।९ । ५३ ।, न तक्रसेवी व्यथते कदाचिन्न तक्रदग्धाः प्रभवन्ति रोगाः । यथा सुराणाममृतं सुखाय तथा नराणां भुवि तक्रमाहुः- भावप्र० ।
Jain Education International
९३५
जसेडवु, दूर बु. प्रणुद् अत्यंत प्रेरवु, हांडवु. वि+णुद् विशेष प्रेरणा ४२वी.
णू (तुदा. पर. स. सेट् नुवति-प्रणुवति) स्तुति रवी वजारावं.
णेद् (भ्वा. उभ. स. सेट-नेदति, नेदते प्रणेदति, ते), समीप हरवु, पासे साववु, उपडी हेवो.
णेष (भ्वा. आ. स. सेट-नेषते - प्रणेषते) गमन
धुं.
ण्य पुं. ब्रह्मखोऽमां खावेसुं ते नामनुं खेड सरोवर.
तक्रकूर्चिका स्त्री. (तक्रोत्थिता कूर्चिका) छाशभांथी पेहा थतो खेड पार्थ- ग्राहिणी वातला रूक्षा दुर्जर तक्रकूर्चिका - सुश्रुते ४५ अ० । तक्रपिण्ड पुं. (तक्रोत्थः पिण्डः) छडी डे छाराथी दूधने વિકૃત કરી તેને કપડામાં બાંધી તેમાંથી પાણી નીકળતાં જે બાકી રહે તે મહો.
तक्रमांस न. ( तक्रेण संस्कृतं मांसम् ) छाशमां रांधे भांस..
तक्रवामन पुं. (तक्रं वामयति अत्यम्लत्वात् वाम्+णिच्+ल्यु) नारंगीनुं आउ.
तक्रसार न. ( तक्रस्य सारम् ) ताभुं भाज तक्राट पुं. (तक्रार्थं तक्रोत्पादनार्थमटति अट्+अच्) છાશ કરવાનો રવૈયો.
तक्रारिष्ट पुं. वैद्यशास्त्र प्रसिद्ध खेड औषध. तक्व, तक्वन् त्रि. (तक् गतौ + व तक् + वनिप् ) ४नार,
गमन ४२नार, ४वाना स्वभाववाणुं. (पुं.) थोर. तक्ववी त्रि. (तक्वानां चौराणां वीः ) योर बोडोनी गति.
तक्षू (भ्वा पर. स. सेट्-तक्षति) (स्वा. पर. स.
वेट्)- तक्ष्णोति छोल, पातणुं डवु- निधाय तक्ष्यते यत्र काष्ठे काष्ठं स उद्धनः- अमर० (भ्वा पर. स. वेट्-तक्षति) छाल उतारवी, छोल, ढांडवु सम्+तक्ष्सन्तक्षति विहार, घायल डवु, छोसवु, प्रहार sal - निस्त्रिंशाभ्यां सुतीक्ष्णाभ्यामन्योऽन्यं संततक्षतुः
महा० वराह० ४२ ।४९ ।
तक्ष पुं. (तक्ष् + अच्+घञ्) रामना नाना लाई भरतनो એક પુત્ર, તે નામે એક રાજધાની, છોલવું, પાતળું કરવું, બખ્તર વગેરેથી ઢાંકવું.
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org