Shabdaratnamahodadhi Part 1

SR No.: 016067
Original Sutra Author: N/A
Author: Muktivijay, Ambalal P Shah
Publisher: Vijaynitisurishwarji Jain Pustakalaya Trust Ahmedabad
Publication Year: 2005
Total Pages: 864
Language: Sanskrit, Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 23 MB

Page 77

३०
शब्दरत्नमहोदधिः।
[અબારિઝનીf
ગાદિ પુ. (૩ી વીધ ટાપૂ નિમિત્તે પણ ન્યુનત્ત: | નિતા સ્ત્રી. ચોથા તીર્થકર શ્રી અભિનન્દન સ્વામીની
T:) વ્યાકરણશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ પાણિનિ મહર્ષિએ કહેલો મુખ્ય સાધ્વી. શબ્દસમૂહ ગણ. તે આ –મેડા, સ્ત્રી, વટા , નન ન. (ગળુ સુન) ૧. વાઘ, સિંહ કે હાથી વગેરે,
શ્વા, મૂષા, વસ્ત્ર, હોડ, વત્સ, પાવામા, ખાસ કરીને કાળા હરણનું રુવાંટા જેવું ચામડું, ૨. विलाता, पूर्वापहाणा, अपरापहाणा, ज्येष्ठा, कनिष्ठा, ચામડાનો કોથળો. મધ્યમ, સુગ્યા, ગરા, વેવિશા, સં. अजिनपत्रिका स्त्री. (अजिनं चमैव पत्रं पक्षो यस्याः) નાનિ પૂ. (નાસ્તિ નાથા યલ્સ) સ્ત્રી રહિત પરષ, વિધુર
ચામાચીડિયું. નાનિ ત્રિ. (૩મન માન ૩) ભરવાડ, રબારી. अजिनपत्रिका स्त्री. (अजिनं चर्मव पत्र पक्षी यस्याः) અનાનેય પુ. (મન મા ની ય) ઉત્તમ ઘોડો, ઘણા ઉપરનો જ અર્થ. શસ્ત્રના પ્રહાર પડવા છતાં પણ ઘોડેસ્વારને યથાયોગ્ય
अजिनपत्री स्त्री. (अजिनं चर्मैव पत्र पक्षी यस्याः) સ્થાને પહોંચાડનાર ઉત્તમ અશ્વ.
ઉપરનો જ અર્થ. મનાય ત્રિ. (મન મા ની ય) નિર્ભય, ઉત્તમ
નિપજા સ્ત્રી. (નિ પત્ર રૂવ કરું યથા.) જેનું
ફળ ચામડાની ઘમણના આકારનું હોય તે વૃક્ષ. સનાત્રી સ્ત્રી. (મનસ્ય ત્રણવ મનરી વસ્યા:) એક
નિનયોનિ પુ. (નિનઃ નિર્યસ્થ) કૃષ્ણસાર મૃગ, જાતની વનસ્પતિ-શાક.
હરણ. अजापक्व न. (छागशकृदसमूत्रक्षीरैर्दघ्ना च साधितं
૩નનવસિર્ ત્રિ. મૃગચર્મ પહેરનાર. :) બકરીની લીંડીઓના રસમાં, મૂત્રમાં, દૂધમાં
શનિના સંય પુ. મૃગચર્મનો વ્યવસાય કરનાર, તથા દહીંમાં સિદ્ધ કરેલું ઘી.
બિર ન. (મદ્ વિર) આંગણું, ફળિયું, અખાડો. નાપાક ત્રિ. (ના કાપસ્થિતિ) બકરાં પાળનાર,
નિર ત્રિ. (નમ્ રિન) જલ્દી જનાર, ૨. શરીર, ૩. બકરાં ઉપર જીવનાર ભરવાડ-રબારી. અનાવિવશ ન. નાનું પશુ. .
ઇન્દ્રિયગમ્ય પદાર્થ, ૪. વાયુ, પ. દેડકો નાશ્વ ન. બકરાં અને ઘોડાં.
નિર પુ. (મન્ વિર) તે નામના એક ઋષિ. નિ શ્રી. (૩મન રૂ) ગતિ જવું, વિક્ષેપ. – મની.
નિરા સ્ત્રી. (મદ્ ઝિર) શીઘ્ર વેગવાળી નદી, દુગનું
નામ. ગનિ ત્રિ. (ન્ ) ગમનશીલ, પાયદલ. નિા પુ. (નિત) બુદ્ધ, શિવ, વિષ્ણુ, અજિતનાથ
નરદિન. પાણિનિ મહર્ષિએ – બતાવેલ શબ્દસમૂહ નામના બીજા જૈન તીર્થકર, નવમા સુવિધિનાથ.
ગણ. જેમકે – નર, વર, પુનિ, હંસ, રડવ, તીર્થંકરના યક્ષનું નામ.
चक्रवाक. નિત ત્રિ. (ન નિત) ન જીતેલ, પરાજય નહિ પામેલ |
નિમ ત્રિ. (ન નિમ:) ૧. સરલ, સીધું, ૨. સાચું, અનત.
ખરું, પ્રામાણિક, ૩. દેડકો. ગણિતશવશ્વ પુ. બૌદ્ધ અને જૈન ગ્રંથોમાં જેનો નHT T. (નમે સરહ્યું છતિ -૩) બાણ. ઉલ્લેખ છે એવો એક વિધર્મી ધર્મનાયક અધ્યાપક.
નિરમા ત્રિ. (નિદમં સરહ્યું છતિ -૩) સરળ નિતિનાથ , ભરતક્ષેત્રની ચાલ ચોવીસીના બીજા
રસ્તે જનાર, સીધે માર્ગે ચાલનાર. તીર્થકરનું નામ.
નિહ પુ. (નિહ્યાં નતિ યસ્ય) દેડકો. નિતિવા સ્ત્રી. બીજા જૈન તીર્થંકરની શાસન દેવી.
નિત ત્રિ. (નતિ નિહ યસ્થ) જીવાશૂન્ય કોઈ પણ. નિતસેન પુજબૂદ્વીપના ઐરાવતક્ષેત્રમાં ચાલુ
નીવવ પુ. (મની 3 વા ૪) શિવધનુષ્ય. અવસર્પિણીમાં થયેલ નવમા તીર્થંકરનું નામ, ૨.
ગનીર્ણ પુ. (ગળે મનાય નમ) સર્પ, સાપ. અંત-ગસૂત્રના ત્રીજા વર્ગના ત્રીજા અધ્યયનનું નામ,
ગની પુ. (મળે મનાય ર્તમ0) તે નામનો એક ૩. ભદિલપુર નિવાસી નાગ ગાથાપતિની પત્ની મુનિ. સુલતાનો પુત્ર, ૪. ચોથા કુલકર.
મનાઈ ર. (નમ્ વત) અજીર્ણ-અપચો.