Shabdaratnamahodadhi Part 1

SR No.: 016067
Original Sutra Author: N/A
Author: Muktivijay, Ambalal P Shah
Publisher: Vijaynitisurishwarji Jain Pustakalaya Trust Ahmedabad
Publication Year: 2005
Total Pages: 864
Language: Sanskrit, Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 23 MB

Page 56

અક્ષરછન્દ્ર–ક્ષ]
शब्दरत्नमहोदधिः।
અક્ષરછ પુ. (અક્ષર નિશ્ચ૮ છેન્દ્રોડઉપપ્રાયો વસ્ય) | અક્ષરસંસ્થાન ને. (અક્ષર સન્ થા ઇq) લિપિ, પરમેશ્વર.
અક્ષર લખવું, વર્ણમાળા. અક્ષર ધુતવા નો કોઈ અક્ષરનો લોપ થતાં બીજો અર્થ અક્ષરાન, (અક્ષરામ) ૧. લિપિ, ૨. લખવાનાં નીકળે તે.
સાધન. અક્ષરનનની સ્ત્રી. (અક્ષરા નનનીવ) કલમ. અક્ષરાન પુ. (તન્નીચ રાનેવ) જુગારી, જુગારમાં અક્ષર નીવ ત્રિ. (અક્ષરે નીવતી નીવું જીવુ) | આસક્ત. વ્યવસાયી, લહિયો, લેખક, નકલ કરનારો.
અક્ષરી શ્રી. (૩ સરનું ટીપુ) વષ. અક્ષરનવ ત્રિ. (અક્ષરેન નીવતીતિ) અક્ષરો લખીને | અક્ષવતી સ્ત્રી. (બસ્ તુન્ ડો) ઘેતક્રીડા, જૂગટું. તે ઉપર આજીવિકા કરનાર, લહિયો.
કક્ષવાટ પુ. (અક્ષમ્ય વાટે:) ૧. જૂગટું રમવાનું સ્થળ. અક્ષરવિજ ત્રિ. (અક્ષરેખ નીવતીતિ) અક્ષરો લખીને ૨. પાસા જેના ઉપર ખેલાય એવી બાજી, ૩. અખાડો. જીવનાર લહિયો.
अक्षविद् त्रि. (अक्षं-पाशक्रीडां व्यवहारं वा वेत्ति विद् અક્ષર નવિન સ્ત્રી. (અક્ષરેણ નીવતીતિ) ઉપરનો જ અર્થ.
વિવ૬) જૂગટું જાણનારો, કાયદામાં હોશિયાર. અક્ષરનવની સ્ત્રી. (૩મક્ષરેણ નીવતાંતિ) અક્ષરો લખીને
અક્ષવિદ્યા સ્ત્રી. (૩૫ક્ષી તવેન્ટનસ્થ વિદ્યા) પાસા તે ઉપર આજીવિકા ચલાવનારી સ્ત્રી.
રમવાની વિદ્યા. અક્ષરાિ સ્ત્રી. કલમ.
અક્ષવૃત્ત ન. (૩મક્ષ રાશરૂપ વૃત્ત ક્ષેત્રમ્) રાશિચક્ર વારસ ૫. (ક્ષર ની કમ્ ઈમ્) ૧. લિપિ,
રૂપ વૃત્તક્ષેત્ર. ૨. પત્રિકા, ૩. અક્ષરની ગોઠવણ, અક્ષરની રચના,
अक्षवृत्त पु. (अक्षे पाशकक्रीडायां वृत्तः व्यापृतः) ૪. વર્ણમાળા.
ઘુતક્રીડામાં આસક્ત. ક્ષરપવિત્ત ત્રિ. (અક્ષરે: પવિત:) જેમાં પાંચ વર્ષો
ક્ષશ સ્ત્રી. પાસા. હોય એવો શબ્દ, ચાર અક્ષરના છંદનું નામ.
અક્ષાભિન્ પુ. ૩મક્ષશાસ્ટિવ જુગારગૃહનો અધિક્ષક. अक्षरमुख त्रि. (अक्षराणि-तन्मयानि शास्राणि मुखे यस्य)
અાશv૬ કુ. (૩નક્ષેપુ તક્રીડાયાં શોધ:) પાસા શાસ્ત્રવેત્તા, અક્ષરોનો જાણકાર, વિદ્વાનું, વિદ્યાર્થી.
ખેલવામાં કુશળ. અક્ષરમુg . (અક્ષરા માદ્ય: મુવ કુંવ) અક્ષરોનો
સક્ષસૂત્ર. (અક્ષ0 નપાત્રીયા: સૂત્રમ) જપમાલાની દોરી.
અક્ષાંશ (અક્ષમ્ય અંશ:) અક્ષરનો અંશ. આધાક્ષર અ.
અક્ષાત્રા પુ. (નક્ષી પ્ર: 0:) ધરીનો અક્ષર©ામ પુ. (અક્ષર0 ટામ:) ૧. શબ્દની જાતિ,
આગલો ખીલો. ૨. અર્થ વગેરેનું જ્ઞાન. અક્ષરજ્વનિત ત્રિ. (૩મક્ષ: વનત:) અશિક્ષિત, અભણ.
अक्षान न. (अक्षे चक्रे आनह्यते बध्यते आ+न
વિવ) પૈડા સાથે બાંધેલું લાકડું. અક્ષરવિન્યાસ પુ. (અક્ષર વિન અસ્ ઘ) એકેક
ક્ષત્તિ સ્ત્રી. ( ક્ષાન્તિઃ) ક્ષમાનો અભાવ, ઇષ્ય, ક્રોધ. અક્ષરને લઈને.
ક્ષત્તિ ત્રિ. (ન ક્ષત્તિર્થસ્ય) ક્ષમા વગરનું, અસહિષ્ણુતા, અક્ષરશ વ્ય. (વીણાર્થે) અક્ષરે અક્ષર - એકેક
સ્પર્ધા. અક્ષરને લઈને
અક્ષારવા તે. (કક્ષારં વધુમ્) ૧. અકૃત્રિમ મીઠું, અક્ષરશિક્ષા સ્ત્રી. ગુહ્ય અક્ષરોની વિદ્યા.
૨. સિંધવ, ૩. ગાયનું દૂધ, ૪. ગાયનું ઘી, અક્ષરસસ્વદ્ધ પુ. (અક્ષરસ્થ સન્વન્કેન :) જે શબ્દમાં
પ. ધાન્ય, મગ, તલ, જવ, ૬. સામુદ્રી લવણ. અક્ષર સ્પષ્ટ હોય તે.
અક્ષાવપન ન. (અક્ષાત્ કાવર્ષાત મિન) પાસા ગરનિપાત પુ. (૩રાનાં નિપાત:) અક્ષરોનો
નાખવાનું પાટિયું. સંયોગ, અક્ષરોનું જોડાણ.
અક્ષાવી સ્ત્રી. (અક્ષામાન્યત્રી જપમાળા, રુદ્રાક્ષમાળા. અક્ષરસમ R. (અક્ષરા સમન્) ૧. હૃસ્વ, દીર્ઘ, કુત
અક્ષાવાપ ત્રિ. (નમ્ કાવત્ અ) જુગારી, જુગારીનો વગેરે જે અક્ષર જેવો હોય તેવો બોલવો તે.
અધ્યક્ષ. ૨. ગેય સ્વરવિશેષ.
ક્ષ . (કક્ષ વિમ:) ૧. આંખ, નેત્ર. ૨. બેની સંખ્યા.