Shabdaratnamahodadhi Part 1

SR No.: 016067
Original Sutra Author: N/A
Author: Muktivijay, Ambalal P Shah
Publisher: Vijaynitisurishwarji Jain Pustakalaya Trust Ahmedabad
Publication Year: 2005
Total Pages: 864
Language: Sanskrit, Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 23 MB

Page 150

અપવર્ન–અપમ] शब्दरत्नमहोदधिः।
१०३ અપ ત્રિ. (નમ્ કૃ તૃ) અપકાર કરનાર, ખરાબ | સપષ્ટ ત્રિ. (કપ વત્ત) અધમ, હીન, પોતાના કરનાર, શત્રુ, અપ્રિય, અનિષ્ટકારક.
કાળથી પૂર્વકાળે કરેલ, પછીના સૂત્રમાંથી પૂર્વના સૂત્રમાં પવર્ષ પુ. (૬ ગુ) યોગ્ય ધર્મથી હીનતા ખેંચેલ, આકર્ષેલ, હરાવેલું, નીચે લાવેલું. -શોનાકૃષ્ટ પામવી તે, ઉત્કર્ષ નહીં તે, નીચ પદવીમાં આણવું
ઘેર્યમ્ | તે, પોતાના કર્તવ્યકાળથી પૂર્વ કાળમાં આણવું તે, સપષ્ટ પુ. (મપ વત્ત) કાગડો. ખેંચવું, આકર્ષણ, તિરસ્કાર.
પષ્ટતા સ્ત્રી. (મપષ્ટ ભાવ: ત૭) હીનપણું, કર્ષવા. ત્રિ. (અપ વૃક્ રિ વુ) હીનતા હિણાપણું, અધમપણું. કરનાર, પડતી કરનાર, ખેંચનાર, આકર્ષણ કરનાર.
પવિત્ત સ્ત્રી. (ન પતિ:) પાકનો અભાવ, કાચું, અજીર્ણતા. અપવર્ષા ત્રિ. (મપર્ષત સ્તર ન્યુટ) હરણ કરનાર,
અગ્નિ પુ. (કપ મેં ઘ) ખસવું, નાસી જવું, કોઈને સ્થાનથી હઠાવી તે સ્થાને પોતે બેસવું.
નીકળવું, જ્યાં સુધી ખસવું હોય તે સ્થાન. અપર્ણા ને. ( વર્ષતિ ભાવે ) આકર્ષણ,
અપક્ષમ બચ્ચે. (મી અત્યય:) ક્રમનો નાશ. અપહરણ.
ગામ ત્રિ. (ત: મો યા) ક્રમ વિનાનું. ગામ ત્રિ. (૩૫તિ: કામો યસ્ય) જેની ઇચ્છાઓ
પદમા ત્રિ. (નપ ભાવે ન્યુ) નાસી જવું, ભાગી દૂર થઈ છે તે, દ્વેષ, તિરસ્કાર.
જવું, સેનાનું પાછા હઠવું, બચીને નીકળી જવું તે. મામ મ. (ામસ્થ મય:) ઈચ્છાનો નાશ,
યામિ ત્રિ. (ગg મ્ (નિ) ખસી જનાર, નાસી અભાવ, અનિચ્છાપૂર્વક, ઇચ્છા વિરુદ્ધ.
જનાર.
પયિા સ્ત્રી. (અપ કૃ ભાવે બ્રિનાં શો દ્રોહ, અપકાર, અપવIR S. ( કૃ ભાવે ઘણું) અપકાર, દ્રોહ,
પોશ . (કપ સુર્ય) નિન્દન, નિંદા, આક્રોશ. આઘાત, કષ્ટ, કોઈનું અનિષ્ટ થાય એવું ચિન્તન.
વિશાળી સ્ત્રી. વૃત્તાંત, સૂચના, સમાચાર. -उपकर्ताऽरिणा सन्धिर्न मित्रेणापकारिणा ।
અપવવ ત્રિ. (ન પવવ:) અપક્વ, કાચુ. उपकारापकारौ हि लक्ष्यं लक्षणमेतयोः ।। -शिशु०
ગપતા સ્ત્રી. (અપવવસ્થ માવ: ત) અપક્વપણું. २।३७
સપક્ષ ત્રિ. (નાસ્તિ પક્ષો વચ્ચે) પાંખો વિનાનું, ઊડવાની પરવા ત્રિ. (પ કૃ વુ) અપકાર કરનાર,
શક્તિ વગરનું પક્ષી, સહાય વગરનું, જે કોઈ પક્ષનો અનિષ્ટ ચિન્તન કરનાર, દ્રોહી.
અગર દળનો ન હોય તે, નિષ્પક્ષ. अपकारगिर् स्त्री. (अपकारेण द्वेषेण गीर्य्यते गृ क्विप्)
| અપક્ષપાત પૂ. (ન પક્ષપાત:) પક્ષપાતનો અભાવ. - દ્વેષયુક્ત વાણી, તિરસ્કાર વાક્ય.
अपक्षपातिन् त्रि. (पक्षे सहायतायां न पतति पत् અપરિન્ ત્રિ. (નપ $ ર્તરિ નિ) અપકાર
ન) પક્ષપાત વિનાનું, પક્ષપાત નહિ કરનાર, કરનાર, અનિષ્ટ ચિન્તન કરનાર દ્રોહી.
યથાર્થવાદી. અપકીર્તિ સ્ત્રી. (આપણા કીર્તિ) અપકીર્તિ.
અપક્ષય પુ. (૩પ તિ ) નાશ, હૃાસ, ઘટવું તે. અપવૃત્ત ત્રિ. ( કૃ વત્ત) જેનો અપકાર કરેલ હોય ! પક્ષેપ ન. ( fસન્ ન્યુટ) નીચે નાંખવું, નીચે
છે તે. –વિ તસ્યા માપત- પન્થ૦ ૪ પાડવું, નીચે ફેંકવું, ફેંકી દેવું તે, વૈશેષિક દર્શનમાં અપકૃત ન. (કપ કૃ માવે વક્ત) અપકાર.
જે પાંચ કર્મો બતાવ્યાં છે તે પૈકી આ એક. અપતિ સ્ત્રી. (ા કૃ ભાવે વિત્તન) અપાર શબ્દ | અપાઇ૬ પુ. (TUો-વૃદ્ધ: વિપરીતાર્થે અપ) અત્યંત
જુઓ. વ્યક્તિવિશેષને કરવામાં આવેલી હાનિ. | બાળક, જેણે ઉંમર પ્રાપ્ત કરી છે. -અપાડુ: | પર ન. (મપ વ) અપકાર કરીને, દ્રોહ | ગણપત ત્રિ. (૩પ કમ્ વત્ત) નાસી ગયેલું, ખસી કરીને.
ગયેલ, ભાગેલ. અપકૃત્ય . (મ્) ખરાબ કામ, નીચ પત્તિ સ્ત્રી. ( મ્ વિત્ત) દુર્ભાગ્ય. કામ.
ઉપમ પુ. (કા અને ભાવે પન્ન વૃદ્ધિ:) નાસી જવું, અપકૃત્ય સ્ત્રી. (માવે બિયાં વ) અપકાર, દ્રોહ. | પલાયન, ખસી જવું, વિયોગ.