Page Text
________________
अनुशयिन् - अनुष्ठापन ]
शब्दरत्नमहोदधिः ।
|
અનુશ્યન્ પુ. (અનુ શીક્ નિ) કર્મનો ક્ષય થાય ત્યાં સુધી ચંદ્રલોકમાં રહીને કર્મ કાંઈક બાકી રહે ત્યારે પશ્ચાત્તાપ યુક્ત થઈ પૃથ્વીલોકમાં જન્મ લેવા તૈયાર થયેલ જીવ. અનુશી સ્ત્રી. (મનુ શીલૢ મલ્ કીપ્) એક જાતનો પગનો રોગ.
અનુશર પુ. (અનુ શૃ ઞપ્ રાક્ષસ, ભૂત, પ્રેત. અનુશલ્ય પુ. દૈત્યવિશેષ - જે કૃષ્ણનો શત્રુ હતો, છેવટે કૃષ્ણનો અનુરાગી બન્યો, તપસ્વી બની આત્મકલ્યાણ સાધ્યું.
અનુશાસળ ત્રિ. (અનુ શાસ્ વુ) અનુશાસન કરનાર, શિખામણ આપનાર, રાજ્યનો પ્રબંધકર્તા. અનુશાસન 7. (અનુ શાસ્ માવે ત્યુ) કર્તવ્યનો ઉપદેશ, પ્રતિપાદન કરવું-યથાર્થપણે જણાવી દેવું, અનુશાસન-નિરૂપણ.
|
અનુશાસિતૃ ત્રિ. (અનુ શાસ્ તૃ) કર્તવ્યનો ઉપદેશ આપનાર, ખરું જણાવનાર. -વિપુરાળમનુशासितारम् भग० ८९
અનુશાસિત્ ત્રિ. (અનુ શાસ્ િિન) ઉ૫૨નો અર્થ જુઓ. અનુશાન્તિન્ સ્ત્રી. (અનુ શાન્ વિત્તન) કર્તવ્યનો ઉપદેશ,
|
યથાર્થપણે જણાવી દેવું.
અનુશાસ્ત્ર ત્રિ. (અનુ શાસ્ તૃ) શાસન કરનારો. અનુશિષ્ટ ત્રિ. (અનુ શાસ્ ત્ત) જેને કર્તવ્યનો ઉપદેશ
આપેલ હોય તે, દડિત, અનુશાસન કરેલ. અનુશિષ્ટિ સ્ત્રી. (મનુ શાસ્ તિન્ો આદેશ, આશા, અધ્યાપન, શિક્ષણ, વિચારપૂર્વક કર્તવ્યાકર્તવ્યનું નિરૂપણ.
અનુશીત અવ્ય. (શીતે તિ) ટાઢમાં, ઠંડીમાં, અનુશીન ન. (અનુ શીહ્ ન્યુટ્) કાયમનો સતત અભ્યાસ,
ક્ષણેક્ષણનું આચરણ, વારંવારનું અધ્યયન, આલોચના. અનુશો પુ. (અનુ શુર્ ઘ‰ પસ્તાવો, પશ્ચાત્તાપ,
પાછળનો શોક.
અનુશોચહ્ન ત્રિ. (મનુ શુ† વુર્જી) પસ્તાવો કરનાર. અનુશોધન ન. (અનુ શુદ્ લ્યુ) પસ્તાવો, પશ્ચાત્તાપ,
પાછળનો શોક.
અનુશોષના સ્ત્રી. (અનુ સુત્ર યુ ઉપલો અર્થ જુઓ. અનુશોચનીય ત્રિ. (અનુ શુક્ અનીયર્) શોક કરવા લાયક. અનુશોષિત ન. (અનુ શુધ્ વત્ત) પસ્તાવો, પશ્ચાત્તાપ. અનુશ્રવ પુ. (અનુ થ્રુ અ કેવળ સાંભળી શકાય, વૈદિક પરંપરા.
Jain Education International
८५
અનુશ્યોન. (અનુશ્તોવ્ઝ અ) મહાવ્રતમાં ગાવા યોગ્ય એક સામગાન.
અનુષન્ત ત્રિ. (અનુ સંન્ ત્ત) સંલગ્ન, ચોટેલું, વળગેલું. અનુષş પુ. (અનુ સંગ્ ઘ‰) અવિનાભાવ, જેમ કે યથા ખુલ્લું દુ:હાનુષાત્ દુઃવમેવ– જેમ-સુખ દુઃખના અવિનાભાવ સંબંધવાળું હોવાથી તે પણ દુઃખ જ છે. પ્રસંગ, નજીકના સ્થાનમાં રહેલા પદનું કોઈ સ્થળે અનુસંધાન કરવું તે, દયા, ઘેરો સંબંધ, જરૂરી પરિણામ, મેળ, સાહચર્ય.
અનુષનુ અવ્ય. (વડ:-પદ્મસમૂહ: તંત્ર) કમળોના સમુદાયમાં.
અનુષડ્રિન્ ત્રિ. (અનુ સંગ્ ધિનુ”) વળગેલ, ચોટેલ, જોડાયેલ, પ્રસક્ત, વ્યાપક, સહચાર. -વિભુતાનુકિ भयमेति जनः कि० ६ |३५
અનુષજ્ઞ અવ્ય. (મનુ સંન્ વિપ્) અનુક્રમ અનુષિવન્ત ત્રિ. (મનું સિખ્ ત્ત) વારંવાર સીંચેલ,
પાછળથી સીંચેલ.
અનુપેચન 7. (અનુ સિલ્ માવે ત્યુટ) વારંવાર સીંચવું, પાછળથી સીંચવું.
અનુદિતિ સ્ત્રી. (અનુ સ્તુ ત્તિ) અનુક્રમે સ્તુતિ, ભલામણ,
પ્રશંસા.
અનુષ્ટુપ્ સ્ત્રી. (અનુ સ્નુમ્ વિદ્) વાક્, વાક્ય, વાણી
પરા-પજ્યંતી, મધ્યમા, વૈખરી આ ચારનું વાક્ય. અનુષ્ટુમ્ શ્રી. (અનુ સ્નુમ્ વિવર્) પ્રશંસાયુક્ત વાણી, સરસ્વતી, એક છંદ જેમાં આઠ આઠ વર્ણનાં ચાર પાદ હોય જેથી બત્રીશ અક્ષરનો છંદ બને તે. અનુષ્ટુળમાં સ્ત્રી. જેમાં પહેલું ચરણ પાંચ અક્ષરનું
અને બાકીનાં ત્રણ ચરણ આઠ આઠ અક્ષરનાં હોય તે છંદ.
અનુષ્ઠ ત્રિ. (અનુ સ્થા જ પત્ન) અનુક્રમે સ્થિર થનાર. અનુષ્ઠા શ્રી. (અનુ સ્થા ભાવે અઙ ટા) અનુષ્ઠાન. અનુષ્ઠાતૃ ત્રિ. (અનુ સ્થા તૃપ્ ક્રિયા વિધાન કરનાર,
વિધિથી શાસ્ત્રોક્ત કર્મ કરનાર.
અનુષ્ઠાન ન. (અનુ સ્થા માવે ત્યુ) શાસ્ત્રોક્ત કર્મ
વિધિથી કરવું તે, વિધાન, અનુષ્ઠાન, આજ્ઞાપાલન, ધાર્મિક તપશ્ચર્યા, પ્રારંભ, કાર્યમાં અનુરક્ત રહેવું તે. धर्मे स्वीयमनुष्ठानं कस्यचित् तु महात्मनाम् । - हितो० અનુષ્ઠાપન ન. (અનુ સ્થા નિવ્ લ્યુ) અનુષ્ઠાન કાર્ય કરાવવું તે, કોઈ કાર્ય પૂરું કરાવવું તે.
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016067 |
| Book Title | Shabdaratnamahodadhi Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Muktivijay, Ambalal P Shah |
| Publisher | Vijaynitisurishwarji Jain Pustakalaya Trust Ahmedabad |
| Publication Year | 2005 |
| Total Pages | 864 |
| Language | Sanskrit, Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 23 MB |