Shabdaratnamahodadhi Part 1

SR No.: 016067
Original Sutra Author: N/A
Author: Muktivijay, Ambalal P Shah
Publisher: Vijaynitisurishwarji Jain Pustakalaya Trust Ahmedabad
Publication Year: 2005
Total Pages: 864
Language: Sanskrit, Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 23 MB

Page 119

७२
અનિામવ પુ. (અનિતઃ આમયઃ) વાતરોગ. અનિયન ત્રિ. (અનિસ્ય અયનમ્) વાયુનો માર્ગ. અનિાશન ન. (નિરુસ્ય અશનં યસ્ય) વાયુભક્ષી, ઉપવાસી, સર્પ.
शब्दरत्नमहोदधिः ।
અનિલી સ્ત્રી. (અનિત્યં રૢ) સ્વાતિ નક્ષત્ર. ગનિસ્ત્વચિત ત્રિ. (ન નિōવિતમ્) નહિ વિચારેલ, જે સારી રીતે વિચારેલું ન હોય તે. અનિર્હોહિત ત્રિ. (ન નિર્હોડિતમ્) ઉપરનો અર્થ. અનિતિન્ ત્રિ. (ન નિવર્તતે નિ-વૃત્ત નિ) પાછું નહિ
ફરનાર, યુદ્ધ વગેરેમાંથી પાછો નહિ હઠનાર. અનિવિશમાન: ત્રિ. (ન નિવિશમાન:) સતત ગમન કરનાર.
અનિશ ત્રિ. (7 નિશા-ચેષ્ટાવિનાશ: યસ્ય) ૧. અવિરત, ૨. નિરંતર, સદાકાળ થના૨, ૩. રાત્રિ રહિત. અનિશમ્ અવ્ય. (ન નિશા અ) હંમેશાં, નિરંતર, સદા. - त्वन्नाममन्त्रमनिशं मनुजाः स्मरन्तः भक्ता० ४२ અનિશસ્ત્ર ત્રિ. (નિર્રાંત્ વત્ત) અનિન્દ્રિત,
પ્રશંસાપાત્ર.
અનિષ્ટ ત્રિ. (ન દમ્) ૧. અપ્રિય, ૨. દુઃખ, ૩. પાપ, ૪. ખેદ, પ. અપકાર, ૬. જેનું પૂજન વગેરે ન કર્યું હોય તે દેવ, જેની ઇચ્છા ન હોય તે. અનિષ્ટપ્રહ પુ. હાનિકારક ગ્રહ. અનિષ્ટપ્રસન્ન ત્રિ. (નિષ્ટસ્ય પ્રશ્ન:) અનીચ્છિત પ્રસંગ, અપ્રિય ઘટના.
અનિષ્ટ ન. ખરાબ પરિણામ.
અનિષ્ટશા સ્ત્રી. ખેદની આશંકા અનિષ્ટòતુ ન. અપશુકન.
અનિષ્ટાત્ત શ્રી. અનીચ્છિત પદાર્થને પ્રાપ્ત કરવો તે. अनिष्टापादनम् .
અનિષ્ટા સ્રી. (ન રૂટા) તે નામની એક વનસ્પતિ, નાગબલા.
ગનિષ્ટિમ્ ત્રિ. (ન રૂષ્ટમનેન મેં વે વક્ત નિ) જેણે યજ્ઞ અથવા દેવપૂજન ન કર્યું હોય તે.
અનિષ્ઠ ત્રિ. (નાસ્તિ નિષ્ઠા ય) નિષ્ઠાનો અભાવ, નિષ્ઠા વગરનું.
અનિષ્ઠા શ્રી. (૬ નિષ્ઠા) નિષ્ઠાનો અભાવ. અનિષ્ણાત ત્રિ. (ન નિષ્ણાતઃ) અકુશળ, અજાણ. અનિષ્પત્ર ન. (નિ:સૃત પત્ર પક્ષોઽત્ર તાદશં ન મતિ) જેને છેડે બાંધેલું પીંછું બળપૂર્વક ન નીકળેલું હોય તેવા બાણથી વીંધવું વગેરે.
[अनिलामय-अनुकनीयस्
અનિસ્તીનું ત્રિ. જે પાર પહોંચાયું ન હોય, જેનાથી છુટાયું ન હોય, જેનો જવાબ અપાયો ન હોય, જેનું નિરાકરણ ન કરાયું હોય તે.
અનિષ્પન્ન ત્રિ. (7 નિષ્પન્ન:) નહિ ઉત્પન્ન થયેલ,
અસંપૂર્ણ.
ઞની ન. (મન્ ફૅ) સૈન્ય, સૈનિકદળ, યુદ્ધ, લડાઈ.दृष्ट्वा तु पाण्डवानीकम्- भग० १ / २ અનીસ્ય ત્રિ. (ત્રની સ્થા ) યોદ્ધો, યુદ્ધમાં રહેનાર સિપાહી વગેરે, મહાવત, યુદ્ધની ભેરી. અનીવિજની સ્ત્રી. (અનીજ નિ) ૧. સેનાનો સંઘ, એક જાતની સેના, સૈન્યપંક્તિ, ૨. ત્રણ સેનાઓ અગર પૂર્ણ સેના.
અનીષ ત્રિ. (ન ની:) નીચ નહિ તે, નીચું નહિ તે. અનીતિ સ્ત્રી. (ન નીતિ:) નીતિનો અભાવ. અનીશ ત્રિ. (નાસ્તિ ફૈશો યસ્ય) ધણી વિનાનું, ઉપરી વગ૨નું, સર્વોચ્ચ.
અનીશ પુ. (નાસ્તિ શો યસ્ય) સર્વોચ્ચ, વિષ્ણુ, સર્વનો નિયંતા ઈશ્વર.
અનીશા સ્ત્રી. (ન Íશા) દીનત, દીનપણું. અનીશ્વર ત્રિ. (નાસ્તિ ફૈશ્વરો યસ્ય) અનીશ શબ્દ જુઓ. અનીશ્વરવાવ પુ. (અનીશ્વરસ્વ વાવ:) જે ઈશ્વરને શ્રેષ્ઠ
શાસક ન માનતો હોય, નાસ્તિક, નાસ્તિકવાદ. અનીન્ન ત્રિ. (નાસ્તિ ફા યસ્ય) સ્પૃહા વગરનું, નિઃસ્પૃહ, બેદ૨કા૨, નિશ્ચેષ્ટ, ઇચ્છારહિત.
ગનીન્હા સ્ત્રી. (ન Íહા) બેદરકારી, બેપરવાઈ, સ્પૃહાનો અભાવ, ઉદાસીનતા, તિરસ્કાર.
અનુ અન્ય. (અન્ ૩) ૧. હીનપણું, ૨. સાથે સાથે, ૩. પાસે પાસે, ૪. બરોબરપણું, ૫. અધ્યયન, ૬. કોઈ પણ કામ કરવું, ૭. પાછળ, ૮. હીનપણું, ૯. સરવું, ૧૦. વારંવાર, ૧૧. શ્રેષ્ઠ- અનુસિદ્ધસેન વયઃ । - સિ॰ દે૦, ૧૨. પુનરાવૃત્તિ- અનુવનમ્ । ૧૩. ક્રમાનુસાર- અનુમમ્ । ૧૪. નિયત ક્રમમાંઅનુચેષ્ઠમ્ । ૧૫. અનુકરણ, ૧૬. અનુરૂપ. અનુપમ્ અન્યર્થ: ।
અનુ ત્રિ. (અનુ ) કામી, કામુક, લાલચુ. અનુમ્ અવ્ય. (અનુ મ્ વિદ્)તર્કવિતર્ક, અનુથન ન. (અનુ ગ્ ન્યુટ્) પછીનું કથન, વાર્તાલાપ,
પ્રવચન.
અનુનીયમ્ ત્રિ. (અનુ યુવા યસુન્ નાવેશ:) નાના પછીનો, સૌથી નાનો.