Shabdaratnamahodadhi Part 1

SR No.: 016067
Original Sutra Author: N/A
Author: Muktivijay, Ambalal P Shah
Publisher: Vijaynitisurishwarji Jain Pustakalaya Trust Ahmedabad
Publication Year: 2005
Total Pages: 864
Language: Sanskrit, Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 23 MB

Page 106

વર્−અન]
અ ત્રિ. (ન ધ્વર:) સાવધાન, વાંકું નહિ તે. અધ્વરર્મન્ ન. (અધ્ધર ડ્વર્મ) યજ્ઞરૂપ કર્મ. અલ્વરમીમાંમા શ્રી. (અમ્બરમ્ય-યજ્ઞસ્ય મીમાંસા) જૈમિનિ
शब्दरत्नमहोदधिः ।
મુનિએ રચેલું ધર્મમીમાંસા-પૂર્વમીમાંસા નામનું શાસ્ત્ર. અરથ પુ. (મધ્યેવ રો યસ્ય) મુસાફરીમાં ઉપયોગી રસ્તો જાણનાર દૂત-ભોમિયો. અધ્ધરથ પુ. (મધ્વનિ હિતઃ રથ:) મુસાફરીમાં ઉપયોગી
૫.
અધ્વર્યુ પુ. (અમ્બર યુ વિપ્) યજુર્વેદ જાણનારો ઋત્વિજ, પુરોહિત.
અધ્વશત્ત્વ પુ. (મધ્વનિ શલ્ય વ) અઘાડો. મધ્વમન્ ત્રિ. (ન ધ્વંસ્ મનિન્) નાશરહિત, અવિનાશી. અધ્વાતિ પુ. (અધ્વાનમતિ અત્ હૈં) મુસાફર. અધ્વાન્ત ન. (ન ધ્વાન્તઃ) અંધારાનો અભાવ, સંધ્યા. अध्वान्तशात्रव पु. ( अध्वान्तस्य मार्गसीमायाः शात्रव વ) તે નામનું એક ઝાડ, માર્ગના સીમાડા ઉપરનો શત્રુ.
ગધ્ધાવન ન (મધ્વનિ અયનમ્) માર્ગે જવું તે. યાત્રા,
જાત્રા.
અન્ ન. (ગવા૦ પર૦ સેટ્ અતિ) શ્વાસ લેવો, જીવવું. અન્ (વિવા૦ આત્મ-ગ॰ સેટ્ અન્યતે) શ્વાસ લેવો, જીવવું, હાલવું.
અન પુ. (મની વા-૩, મન્ દ્) ૧. લાવવું, ૨. જીવવું, ૩. પ્રાણ. પ્ર ૩પ૦ સાથે-જીવિત રહેવું. અનંશ ત્રિ. (નાસ્તિ અંશો યસ્ય) વારસાનો ભાગ લેવાને અધિકારી ન હોય તે, આકાશ, ૫૨મેશ્વર, જેનો ભાગ ન થઈ શકે તે, ભાગ વિનાનું. અનંશુમા શ્રી. (7 અંશુમન્ ં યસ્યાઃ) કેળ. ઞના પુ. (મન્ પ્ ન્) ૧. અધમ, ૨. કુત્સિત. અનક્ષત્ર. (ન અTMાંતિ અશ્ વિપ્) આંધળું, ચક્ષુ ઇન્દ્રિય રહિત.
अनक्ष त्रि. ( नास्ति अक्षं यस्य ) ૧. આંધળું, નેત્ર વિનાનું, ૨. ઇંદ્રિય રહિત.
અનક્ષત્રિ. (નાસ્તિ ગર્ભ વ યસ્ય) પૈડા વિનાનું. અનક્ષર ન. (અપ્રશસ્તાનિ અક્ષરાળિયત્ર) નિન્દ્રિત
વચન, ગાળ, દુષ્ટ વચન.
अनक्षर त्रि. ( न सन्ति अक्षराणि शेयत्वेन यस्य ) બોલવામાં અશક્ત, મૂર્ખ, બેવકૂફ, મૂક-મૂંગો. અક્ષિ પુ. (મપ્રશસ્તક્ષિ) મંદ નેત્ર, ખરાબ આંખ.
५९
ઞનાર પુ. (સ્તિ અરમસ્ય) મુનિ, સંન્યાસી, સાધુ. અનાર ત્રિ. (નાસ્તિ ગરમસ્ય) ઘર વિનાનું. અનન ત્રિ. (ન નગ્નઃ) નાણું નહિ તે, દિગંબર નહિ તે, પહેરેલાં વસ્ત્રવાળું.
અનત્નિ પુ. (નાસ્તિ અગ્નિ: શ્રાત: સ્માર્તો વા) ૧. જેના ઘરમાં શ્રૌત કે સ્માર્ત અગ્નિ નથી એવો ગૃહસ્થ, ૨. અગ્નિથી ભિન્ન-જુદું, ૩. કર્મત્યાગી, ૪. સંન્યાસી. ૫. જેને અગ્નિની જરૂરત નથી, ૬. અગ્નિહોત્ર ન કરનારો, શ્રૌત કે સ્માર્ત કર્મ રહિત, અધાર્મિક, ૭. જઠરાગ્નિની મંદતાથી રોગગ્રસ્ત, ૮. અપરિણીત. અનત્તિ ત્રિ. (નાસ્તિ અનિયંસ્મિન્) અગ્નિચયન વિનાનો યશ, અગ્નિ વિનાનું.
અનન્નિત્રા પુ. (ન નિ ત્રાયતે રક્ષતિ) અગ્નિનું રક્ષણ નહિ કરનાર.
અનસ્નિગ્ધ ત્રિ. (7 અગ્નિના Ü:) અગ્નિથી નહિ બળેલ, અગ્નિસંસ્કાર રહિત.
=
અનથ ત્રિ. (નાસ્તિ અયં યસ્ય) ૧. પાપ વિનાનું, ૨. દુઃખ વિનાનું, ૩. વ્યસન વિનાનું, ૪. સ્વચ્છ, ૫. મેલ વગરનું ૬. દોષ રહિત, નિરપરાધ - મિ ઘેનામનધેતિ ! - ૨૬૦ ૨૪, ૪૦ અનથ પુ. (નાસ્તિ અયં યસ્ય) વિષ્ણુ અગર શિવનું નામ, શ્વેત સરસવ.
અનશ ત્રિ. (નાસ્તિ અશો યસ્ય) ઉચ્છંખલ, ઉદ્દંડ, સ્વચ્છંદ.
અનઃ ન. (નાસ્તિ અમસ્ય) ૧. આકાશ, ૨. ચિત્ત, ૩. મન, ૪. વાયુ.
અનş પુ. (નાસ્તિ અમસ્ય) કામદેવ. અનલૢ ત્રિ. (નાસ્તિ અમસ્ય) અંગરહિત, ઉપકરણસરસામાન વિનાનું, આકૃતિ રહિત, અશરીરી. સન ન. (અન ન્) ચિત્ર. અનીડા સ્ત્રી. (અનઙૂન ઋીડા) કામક્રીડા, તે નામનો એક માત્રાવૃત્ત છંદ.
અન જેલ પુ. (અનસ્ય તવ્યગ્નો જેવઃ) કામને પ્રગટ ક૨ના૨-જણાવનાર લેખ, પ્રેમપત્ર. અનશત્રુ પુ. (અનઙ્ગસ્ય શત્રુ:) શિવનું નામ. અનઙ્ગશેશ્વર પુ. જેમાં ક્રમે કરીને લઘુ ગુરુ મૂકવામાં આવે છે તેવો એક દંડકછંદ. અનşાસુહત્ પુ. (અનંગસ્ય અમુત્) મહાદેવ, શિવ. અનચ્છ ત્રિ. (નમ∞:) નિર્મલ નહિ તે, અપ્રસન્ન, મેલું, ડહોળાયેલું.