Abhidhan Rajendra kosha Part 4

SR No.: 016044
Original Sutra Author: N/A
Author: Rajendrasuri
Publisher: Abhidhan Rajendra Kosh Prakashan Sanstha
Publication Year: 1986
Total Pages: 1458
Language: Prakrit, Sanskrit
Classification: Dictionary, Dictionary, & agam_dictionary
File Size: 53 MB

Page 377

(१६६७) अभिधानराजेन्द्रः ।
गण
गह
जेषु द्वाराऽऽदिसंबन्धिषु, किंबहुना !, सामस्त्येन सर्वेषु । समाना मी गृह्यन्ते इति । प्रभूताश्च स्वभावतोऽपीत्युपपातेम द्वीपेषु समुद्रेषु । "एत्थ णं" इत्यादि । अत्र बतेषु स्थानेषु बाद। समुद्घातेन च सर्वलोके वर्तन्ते। अन्ये तु अभिदधति-स्वभावत रपृथिवीकायिकानां पर्याप्तानां स्थानानि प्राप्तानि, मया, म. एवामी बहव इति,उपपातम समुद्घातेन च सर्वलोकव्यापिनः, न्यैरपि तीयकृद्भिः । " उववाएणं" इत्यादि । उपपातो बाद तत्रोपपात केषाश्चिद्वक्रगत्या, तत्र ऋजुगतिःसुप्रतीता।वस्थारपृथिवीकायिकानां पर्याप्तानां यदनन्तरमुक्तं तत्प्राप्पयाभिमु. पना चैवम् अत्र यदेव प्रथमं वक्रमेके संहरन्ति, तदेवापरेतमयमिति भावः, तेनोपपातमङ्गीकृत्येति भावः । लोकस्य चतु। दशमापूरयन्ति एवं द्वितीयवऋदेशसंहरणेऽपि, तत्रोत्पत्तादशरज्ज्वात्मकस्यासस्येयभागे । अत्रैके व्याचकते-ऋजुसत्र. वपि प्रवाहतो निरन्तरमापूरणं नावनीयम् । (सहाणेणं सोगनयो विचित्रः, ततो यदा परिस्थूग्ऋजुसूत्रनयदर्शनेन बादर. स असंखेज्जभागे इति) यथा पर्याप्तानां भावितं, तथा प्र. पृथिवीकायिकाः पर्याप्ताश्चिन्त्यन्ते, तदा ये स्वस्थानप्राप्ता पाहा. पर्याप्तानामपि भावनीयस्, तनिश्चयैस्तेषामुत्पादभावात । राऽऽदिपर्याप्तिपरिसमाप्त्या विशिष्टविषाकतो बादरपर्याप्तपृथि. कहिणं भंते ! मुहमपुटविकाश्याणं पज्जत्तगाणं वीकायिकाऽऽयुर्वेदयन्ते.त एव द्रष्टव्या,नापान्तरासगतावपि,त.
अपजत्तगाण य गणा पत्ता ? । गोयमा ! मुदानी विपाकाऽऽयुर्वेदनासंभवात् । स्वस्थानं च तेषां रत्नप्रभाs. दिकं समुदितमपि लोकस्यासयभागे वर्तते । तत पपाते.
दुमपुदचिकाइया जे पज्जत्तगा, जे य अपज्जत्तगा, नापि लोकस्यासण्ययभागगता घेदितव्याः । मन्ये स्वमिदध.
ते सम्वे पगविदा प्रविसेमा अनाणचा सबलोए ति-पर्याप्ता हि नाम-बादरपृथिवीकायिकाः सर्वस्तोकाः, ततस्ते- परियावनगा पएएत्ता समाउसो! प्रा० २ पद । उपान्तरालगतावपि परिगृह्यमाणा लोकस्यासक्येयनाग एवे- कहि णं नंते ! अतरोववस्मगवायरपुढविकाइयाणं ति न कश्चिदोषः । तथा च-समुद्घातेनापि लोकस्यास गणा पत्ता। गोयमा ! सणेणं अहस पुढवीसुतं रुयेयभाग एव वक्ष्यन्ते । अन्यथा समद्घातावस्थायामपि
जहा-रयणप्पना जहा सट्टाएपदे जाव दीवसमुद्देमु । एत्थ स्वस्थानातिरेकेण केत्रान्तरवर्तित्वसंभवादसण्येयभागवर्तिता नोपपद्यत इति । तत्वं पुनः केवनिनो विदन्ति, विशिष्टश्रुतविदो
शं प्रणंतरोवववगाणं पादरपुढविकाइयाणं गणा पत्रया । तथा-(समुग्घाएणं लोगस्स असंखेज भागे ति) त्ता। उववातणं सबनोए,समुग्धारणं सवलोए,सट्टाणणं ममुरातेन समुद्रातमधिकृत्य,लोकस्यासङ्ख्येयभागे । इय- लोगस्स असंखेज्जइजागे। (ज०) सहाणेणं सव्वेसिं जहा मत्र भावना-यदा बादरपर्याप्तपृथिवीकायिकाः सोपक्रममा
ठाणपदे, तेसिं पज्जतगाणं गायराणं उबवायसमुग्धायमযথা, নিবন্ধমাথা ঘামানৗঘাথলম্বিকমাयुबंद्धा मारणान्तिकसमुद्घातेन समवदन्यन्ते,तदा ते विकि
द्वाणाणि जहा तेसिं चेव अपज्जत्तगाणं बादराणं,मुहमाHSSत्मप्रदेशदण्डा अपि लोकस्यासस्येयतम पव भागे ब- एं सम्बेसि जहा पुढवीकाझ्याणं नणिया, तहेव भाणियनम्न स्तोकस्यात् । बादरपृथिवीकायिकपर्याप्तायुधाचाप्यक्षी- बा० जाव वणस्सहकाइय तिज० ३४ श.१ उ०। जमिनि पर्याप्तवादरपृथिवीकायिका मपि लभ्यते । इह पूर्व
कहते! बादरानकाइयाणं पज्जतगाणं गणा पृथिव्यादिषु स्वस्थानमात्रमुक्तम् । इदानी स्वस्थानेनापि कियति लोकस्य भागे वर्तन्ते इति निरूपयति-(सहाणेणं
पसत्ता । गोयमा ! सहाणेणं सत्तमु घणोदधिमु सत्तम लोगस असंखेज नागे हति) स्वस्थानं रत्नप्रनाऽऽदि। तब
घणोदधिवलएम, अहोमोए पायालमु नवणेसु जवणपत्थ. ममुदितमपि लोकस्यासंख्येयभागवति। तथादि-रक्षप्रजात्र- मेमु,उन्झोए कप्पमु विमाणेसु विमाणावलियामु विमाणशंातियोजनसहस्त्राधिकल क्षप्रमाणपिण्डभावा, पवं शेषा - पत्थडेमु, तिरियलोए अगमेसु तलापमु सरेमु नदीमु दहेसु पि पृथिव्यः स्वस्वधनभावेन वक्तव्याः । पातालकलशा अपि
बाबीमु पुक्खरिणीमु दीहियामु गुंजालियासु सरेसु सरपंयोजननवाबगाहाः,नरकाऽऽवासाखिसहनयोजनोच्न्याः , वि. मानाम्याप द्वात्रिंशद्योजनशतबहुलानि, ततः सर्वेषामपि परि
तियासु सरसरपंतियासु विज्ञपंतियामु नकरेम बिफरेम मितभावात समुदितानामध्यसंख्येय नागवर्तितबंति ॥ चिवमु, पल्ललेस पिणेमु दीवेसु समुद्देसु सन्चेमु चेत्र
कहि गं भंते ! वादरपुटविकाझ्याणं अपज्जत्तगाणं जलासएमु जलवाणेसु जन्मभूमिमासु । एत्थ एं बादरागाना पमित्ता? । गोयमा ! जत्येव बादरपुढविकाइयाणं
उकाइयाणं पज्जत्तगाणं ठाणा पम्पत्ता। नववापणं लोयपज्जत्तगाणं वाणा पम्पत्ता, तत्येव वादरपदविकाइयाणं
स्स असंखेज्जड़नागे। कहिणं भंते ! वायरभाउकाश्याएं अपज्जनगाणं गणा पम्मत्ता। नबनाएणं सबलोए,ममु
अपज्जतगाणं गणा पमता? | गोयमा! जत्येव बादरग्यारणं सम्बोए, सहाणेणं सोयस्स असंखज्जइनाग ।
पाउकाइयाणं पजत्तगाणं गणा, तत्थेव वादरमानकाइबादरापयांनधिवकायिकमुत्र-( उवापणं सन्चलोए, स. याणं अपज्जत्तगाएंगणा पत्ता । नववाएणं सनसोए, मुग्यापणं सध्यलोए इति ) हापयांप्ता बादरथिवीकायिका समग्यापणं सम्बनाए, सट्ठाणेणं लोपस्स असंखेज्जइनागे। স্বত্বাৱালাৰাৰ কৰঘন থি স্বাগদাখা
कहिणं भंते ! मुहुमाउकाइयाणं पजत्तापज्जत्ताणं विकाऽऽयुर्विशिष्ठवपाकनो वेदयन्ते, तथा देव गायकवर्जेभ्यः शपसकायेत्यभोपपद्यन्ने, वृत्ता अपि च देवनायिक
गणा पालचा।। मोयमा ! सहमग्राउकाझ्या जे य शपेषु संबपि स्थानेषु गच्चति । ततोऽपान्तरावगतावपि पज्जतगा, जेय अपज्जतमा, वे सन्चे एगविहा अक्सेिसा For Private & Personal Use Only