________________
( २५५७ ) अभिधान राजेन्द्रः ।
दुणाम
तिरिक्खजोलिए अ, अविसेसिए गब्भवकंति जलयरपंचिंदिव्यतिरिक्ख जोणिए, विसेसिए पज्जत्तयगब्भवति जलयरपंचिदिअतिरिक्खजोशिए अपज्जत्तयगन्धवकंतियजलयरपंचिदि अतिरिक्ख जोणिए अ, अविसेसिए थलयर पंचिदिअतिरिक्खजोणिए, विसेसिए चनुप्पययलयरपंचिदिअतिरिक्खजोणिए अपरिसप्पयलयरपंचिंदिअतिरिक्खजाणिएअ, अविसेसिए चउपयथलयर०, विसोसेए समुच्चिलपयथलयरपंचिदिअतिरिक्खजोणिए अ गग्भवति चउपयथलयर पंचिदिव्यतिरिक्ख जोणिए अविसे सिए संभुच्छिमच उप्पय यल यर०, त्रिसेसिए पज्जत्तय संमुच्छिमच उप्पयथलयरपंचिदित्र्यतिरिक्खजोलिए अपज्जत्तयमंमुच्छिमचउप्पययलयरपंचिंदिअतिरिक्खजोगिए अ, अविसेसिए नवकंनि प्रचउपयथलयर पंचिंदिम ०, त्रिसेसिए पज्जतयगन्नवकंतिप्रचउप्पयथलयरपंचिदिअतिरिक्खजोणिए अ अपज्जत्तयगब्भत्रकंति अच उप्पयथक्षयरपंचिदिअतिरिक्खजोगिए, विसेसिए परिसप्पथलयर ०, विसेसिए नरपरिसप्पथलयरपंचिदित्र्यतिरिक्लजोलिए अ जुअपरिसप्पयलयरपंचिदि अतिरिक्खजोगिए अ, एते वि संमुच्छिमा पज्जतगा अपज्जत्तगाय, गन्भवक्कंतिय वि पज्जत्तगा अपनत्तगा य जाणिवा । अत्रिसेसिए खहयरपंविदिय० विसेसिए संमुच्छ्रिमखदयरपंचिदिअतिरिक्ख जोणिए अ गव्भवर्कविश्वखइयर पंचिंदिअतिरिक्खजोगिए म, अविसेसिए संमुचिमखह पर पंचिंदिप्र० विसेसिए पज्जत्तय संमुच्छिम खइयरपंचिदितिरिक्खजोगिए म अपज्जत्तयसंमुच्छिम खह यरपं चिंदिअतिरिक्खजोगिए अ, अविसेसिए गब्जवकंति अख हरपंचिदिय० विसेसिए पज्जत्तयगन्जवकंति अखइयर पंचिंदियतिरिक्खजोणिए अ, अबिसेसिए मणुस्से, त्रिसेसिए संमुच्छिमणुस्से गज्जवकंतिमस्से अ, अविसेसिए मुच्छिमणुस्से, विसेसिए पज्जत्तगसंमुच्छिममस्से अ. पज्जत्तगसंमुच्छ्रिममणुस्ने प्रविसेसिए गन्नवकंति अपणु - इसे विसेसिए पज्जत्तयगन्जवकंतिमणुस्से पज्जतगगन्भत्र कंतिमस्से, अविसेसि देवे, विसेसिए जब
वासी वाणमंतरे जोइसिए बेमालिए अ, अविनेसिए जव - णवासी, विसेसिए असुरकुमारे नागकुमारे सुबकुमारे अग्गिकुमारे दीवकुमारे उदधिकुमारे दिसाकुमारे वाउकुमारे यणि
कुमारे, सच्चेमिं पि अविसेतिविसेसि अपज्जत्तगपज्जतगमंदा जाणिव्वा । अविसेसिए वाणमंतरे, विसेसिए पिसाए जूते जक्खे रक्खसे किष्परे किंपुरिसे महोरगे गंधब्बे, एतेखिं पित्र्यत्रिसेसियविसेसियपज्जतगअपज्जत्तगभेदा जाणि कुणावेढ–देशी - अशक्ये, तागे च । दे० ना० ५ वर्ग ६६ अन्या । अक्सिसिए जोइसिए. विसेसिए चंदे सूरे गहगणन
गाथा ।
६५०
Jain Education International
दु
क्ख ने तारारूबे, एतेसि पि विसे सियविसेसियापजत्तयपज्जत्तयज्ञे आ जाणिव्वा । अविसेसिए वेमाणिए, बिसेसिए कपोगो कप्पातीत अ, अबिसेसिए कप्पोवग्गो, विसेसिए सोहम्मए ईसाए सणकुमारए माहिंदए बंभलो ए संतयए सुकर सहस्सारए आयए पाणयए आरणयए अ च्यए, एतेसिं अविसे सियवि से मिश्र पज्जत्तगपज्जत्तगभेदा भाणि श्रन्वा । अविसेसिए कप्पातीतए, विसेसिए गेवेज्जए अ अणुत्तरोववाइए अ, अविसेमिए गेवेज्जए, विसेसिए हेडिमहैट्टिम विज्जए हेट्टिममज्जिम गेविज्जए हिट्टिमउवरिमगेत्रिजए, अविसेसिए ममिगेविज्जए, विसेसिए हैडिममज्जिमगेवेज्जए मज्जिममज्झिमवेज्जए मज्झिमनबरिमगेवेज्जए अ विसेसिए उवरिमगेवेज्जए, विसेसिए उवरिमहेहिमवेज्जए उवरिममज्जिम गेवेज्जए उवरिमउवरिमगेवेज्जए अ, एतेसिं पि सव्वेसि अविससिविसेस अपज्जतगाअपज्जत्तगनेदा भाणि अन्ना । अत्रिसेसिए अणुत्तरोवarre, विसेसिए विजयए बेजयंत जयंतए अपराजि सन्वहसिए , एतेसि पि सब्बेसि श्रविसेसिश्रविसेसिश्चपज्जतगाऽपज्जत्तगभेदा भाणिमन्त्रा । श्रविसेसिए
जीवदब्बे, विसोसेर धम्मत्थिकाए अधम्मत्यिकार - गासत्यिकार पोग्गलत्थिकाए श्रद्धासमए अ, विसेसे पोग्गल स्थिकाए, विसेसिए परमाणुपोग्गले दुपए सिए ति एसिए० जाव अनंतपएसिए । सेतं नामे ।।
( अहवा दुनामे इत्यादि) रूव्य मित्यविशेषनाम, जीवे श्रजीवे च सर्वत्र सद्भावात् । जीवरून्यमजीवद्रव्यमिति व विशेषनाम, एकस्य जीव एवान्यस्य त्वजीव एव सद्भावादिति । ततः पुनरुसरापेकायां जीवव्यमित्याद्यविशेषनाम, नारकस्तिर्यगित्यादि तु विशेषनाम, पुनरप्युत्तरापेक्क्या नारका ऽऽदिकमविशेषनाम, रत्नप्रभायां वो रत्नप्रभ इत्यादि तु विशेषनाम एवं पूर्वमविशेषनाम, उत्तरोत्तरं तु विशेषनाम सर्वत्र नावनीयम् शेषं सुगम, नवरं संमूर्च्छन्ति तथाविधकम्मोदयाद गर्नमन्तरेणैवोपद्यन्त इति संमूहिमाः, गर्भे व्युत्क्रान्तिरुत्पत्तिर्येषां ते ग व्यु क्रान्तिकाः, उरसा भुजाभ्यां च परिसर्पन्ति गच्छन्तीति विषधरगोधानकुलाऽऽदयः सामान्येन परिसर्पाः, विशेषतस्तूर सा परिसर्पन्तस्रः परिसर्पाः सर्पाऽऽदय एव, भुजाभ्यां परिसर्पन्तीति परिसर्पा गोधानकुलाऽऽदय एव, शेषं सुखोनेयम् । तदेवमुक्ताः सामान्यविशेषनामज्यां जीवद्रव्यस्य सम्भविनो जेाः । साम्प्रतं प्रागुद्दिष्मजीवद्रव्यमपि भेदतस्तथे बोदाहर्तुमाह - ( श्रविसेसिए अजीवब्बे ) इत्यादि गतार्थे, तदेवं यदस्ति वस्तु तत्सर्व सामान्यनाम्ना विशेषनाम्ना वा अभिधीयतेऽन्यत्रापि द्विनामत्वं भावनीयम् । "खेतं नामे " इति निगमनम् । अनु० 1
For Private Personal Use Only
www.jainelibrary.org