Page Text
________________
(४८७) प्रावस्सयणिज्जुत्ति अभिधानराजेन्द्रः।
आवस्सयसुर्यक्खंघ शास्त्रटीका । नवे नवे तेन ममैवमेव, चूयाज्जिनोक्ते स्वगतानेकभेदसूचकः । ( से किं त) मित्यादि अथार्कितदाऽनुमतेः प्रयासः ॥२॥
वश्यकं । सूरियह ॥ श्यञ्च द्वाविंशतिसहनामिका "हाविंशतिसहस्राणि,
आवश्यकं षविधं प्राप्त । तद्यथा । सामायिकमित्यादि निगद प्रन्याग्रन्थनिसंख्यया । अनुष्टुप् दस मान, मस्या उद्देशप्तः
सिर्फ सेसमित्यादि तदेतदावश्यक सेकितमित्यादि । भव
किंतदावश्यक व्यतिरिक्तं वा आचार्य आह । आवश्यक व्यकृतम्" १ श्राव.॥
तिरिक्तं विविधं प्रतं । तद्यथा । कामिकमुत्कालिक च। तत्र श्रावस्सयपिज्जुति-आवश्यक नियुक्ति स्त्री. जबाहुस्या- यदिवसनिशा प्रथमपश्चिम पौरुषीद्वये एव पठ्यते तत्कामिविरचितेप्रावश्यक व्याख्याने, । तथाचाऽवश्यकनियुक्ति लिकं । कासेन निर्वृत्त कालिकमिति त्युत्पत्तेः । यत्पुनः कालविवृण्वन् मयगिरिराह । आम.प्र.१ . ।
वेत्रावर्ज सर्वकालेषु पठ्यते तत्कासिकं । आह च चूर्मकृत नत्वा गुरुपदकमनं, प्रजावतस्तस्य मन्दशक्तिरपि ॥ तत्थकालियं दिणराश्ण पढम चरमपोरसी सुपढिज्जा । जं आवश्यकनियुक्ति, विवृणोमि ययागमं स्पष्टम् ॥ ३ ॥ पुणकालवेयापज्जं पढिवजातं उकालियांत । तत्राऽल्प वक्तयद्यपि च विवृतयोऽस्या, स्सन्ति विचित्रास्तयापि
व्यकत्वात् नं.टी०॥
आवस्सयवरित्तेत्यादि । यदिह दिवसनिशा प्रथमपश्चिम विषमास्ताः । संपति च जनो जम्धी, यानिति
पौरुषीध्ये एव पठ्यते तत्कालेनिर्वृतंकालिकमुत्तराध्ययनादिवित्तिसंरम्नः ॥४॥
यापुनः कावसावर्ज पठ्यते तदूर्फ कालिकादित्युत्कालिक तत्र प्रेशावताम्प्रवृत्त्यर्थमाद। प्रयोजनादिकमुपन्यसनीयम दशवकालिकादीनि । ग. वा.॥ म्यथा न युक्तोऽयमावश्यकप्रारम्भप्रयासो नियोजनत्वा- आवस्सयवित्ति-आवश्यकवृत्ति स्त्री० आवश्यकविधरणे था. स्कएटकशास्त्रामईनवत् निरनिधेयत्वात्काकदन्तपरीक्कावत् म. प्र. १ श्र.॥ असंबरूत्वादश दमिमानि पम्पूपा इत्यादि वाक्यवत् । श्रावस्सयविसुकि-आवश्यकविशकि स्त्री० श्रावश्यकरणीय स्वेच्छगविरचित शास्त्रबद्धत्याशङ्कातः प्रेक्कावन्लोन प्रवर्तेरन् ।
योगनिरतिचारतायाम,॥ तथा मङ्गलमप्यादौ वक्तव्यमन्यया ।
आवश्यकविशषिश्वानिकोर्सिगान्यकीयन् । आवश्यकषिशु कर्तुः श्रोतृणां चाविनेनेष्टफलसिद्धियोगात् ॥
विश्वावश्यकरणीययोगनिरतिचारता । एतानि भिकोलिंगान्य प्रेक्षावतां प्रत्यर्य फादित्रितयंस्फट ।।
कीर्तयन् गौतमादयो महर्षयः । ०२७ घा०॥ मंगलं चैव शास्त्रादौ, वाच्यामिष्टार्थसिखये ॥१॥ आवस्सयसुयखंध-आवश्यकश्रुतस्कंध-पु० पामांश्रुतविशेषाश्रावश्यकनियुक्तों काश्चन नियुक्तिगाया अन्यकतृकाः प्रकि. णांस्कंधः श्रुतस्कंधः । प्रावश्यकं च तत् श्रुतस्कंधश्नावश्यक सास्ताश्च टीकाकृता तत्र व्याख्यानावसरे तथा सूचितास्ता. शुतस्कंधः । अनवाऽऽवश्यकं च तत् श्रुतंचावश्यक श्रुतं । स्वपि काश्चिहीकाकारण नियुक्तिकृत्कृतत्वेन मता अपि अ तस्यषमभ्ययनसमुदायात्मक आवश्यक भुत स्कंधः । स्वनाम न्यतृका ति केपक श्रेणि शब्दे ॥मनयगिरिवचसा दर्श- ख्यात श्रुतविशेष, । विशे. । द्वा.॥ यिष्यामि करमशब्देऽपि करणशब्दे ।।
श्रावस्सयस्त जइसो, तत्थं गाइण अहपुच्ची ओ। आवस्सयपरिसुधि-आवश्यकपरिशकि-बी० अवश्यंकर
ते होश सुय खधो, अयणा इं च नउ सेसा ॥ णीययोगानरतिचारतायाम् ॥
यद्यावश्यकस्यायोगस्तच्चावश्यकं श्रुतविशेषस्ती त्रांगादीआवश्ययपरिसुचीय, होति जिक्खुस्स सिंगाई॥ | न्याश्रित्याशौ पृच्गः संजवंति । तद्यथा। आवश्यकपरिशुभिचावश्यकरण ययोगनिरतिचारता च आवस्स यन किं अंगं, अंगाइ सुयखधो सुयरकंधाअप्रवति भिकोर्भावसाधोगिानीति दश०१० अ.द्वा.२७हा.॥ जयणं अऊयणाई उद्देसो श्रावस्सयवहरित-अावश्यकव्यतिरिक्त- न० अंगबाधे श्रु
उहसा इति अत्रोत्तरमाह ॥ इह तदा वश्यकं पऽत्ययनतभेदे,॥
समुदायलकणः श्रुतस्कंधः प्रत्येकमध्ययनानिच षमिति । शेतथाचांगवायं श्रुतमधिकृत्य प्रश्नसूत्रमाह ।
पाः पप्रकाराः प्रतिषेकन्याः असंतवित्वादिति । अत्रप्रेरका सेकित आवसयं यच्चधि पसत्तं । तंजहा । सामाइयं १ चवीसच्चन ३ वंदण्यं ३ पमिकमणं ४ का
ननु नंदिवरकाणे, जणियमणं गै शह को संका। जसग्गो ५ पञ्चखाणं.६ । सेत्तआवस्सयं । सेकि तं आ
जामइ अक ओ संका, तम्त नियमं वदाए । यस्तयवहरितं । श्रावस्सयवारित्तं दुविहं पात्तं । जहा।
ननु नंद्यध्यने व्याख्यायमाने । ( इमं पुण बन्धणं पसुब्ध,
अंगवाहिरस्स उद्देसोसमुद्देसो अणु माणुरोगो पव्यत्त) कालियं नक्कानियंच न०॥
इत्यादिवचनादावश्यकमंगबाह्यत्वादंग न जवतीति भणितटी॥ अयकिं तदंगवाह्य सूरिराह।
मेवेति । कुतोऽत्राशंका येन प्रच्ग क्रियते । अत्र निर्वाचनमाह । अंगबाह्यश्रुतं विविध प्रकत । तद्यथा । आवश्यकं च आव- भायतेऽनोत्तरं । श्रुतस्कंधादि विषये तावमस्त्येवा शंका । श्यकव्यतिरिक्तं च । तत्रावश्यकर्म आवश्यकं अवश्यक- तत्राऽस्यार्थस्याऽनिर्णीतत्वात भतस्तहिषयास्तावत्कर्तव्या एव
व्यक्रियानुष्ठानमित्यर्थः । अथवा गुणामाममिविधिना पश्य पृच्चाः । अंगानंगरूपतायामपि यदा नंद्यध्ययनमश्रुत्वा विनेयः मात्मानं करोतीत्यावश्यक । अवश्यकर्त्तव्यसामायिकादि प्रथमत एवेवं शृणोति । तथा अकृते नंदिव्याख्यानेऽस्त्वेष
क्रियानुष्ठानं तत्प्रतिपादक श्रुतमपि आवश्यक । च शब्दः च शंका । किमावस्यकमगं तदाचं वेति । आह । ननु नद्यJain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016042 |
| Book Title | Abhidhan Rajendra kosha Part 2 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Rajendrasuri |
| Publisher | Abhidhan Rajendra Kosh Prakashan Sanstha |
| Publication Year | 1986 |
| Total Pages | 1246 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Dictionary, Dictionary, & agam_dictionary |
| File Size | 47 MB |