Abhidhan Rajendra kosha Part 1

SR No.: 016041
Original Sutra Author: N/A
Author: Rajendrasuri
Publisher: Abhidhan Rajendra Kosh Prakashan Sanstha
Publication Year: 1986
Total Pages: 1064
Language: Prakrit, Sanskrit
Classification: Dictionary, Dictionary, & agam_dictionary
File Size: 38 MB

Page 917

(७४) प्रमुत्तत्त
अनिधानराजन्धः ।
अमोहणाधारि(ए) मतिः रूपरसगन्धस्पर्शादिसन्निवेशता, तस्या धारणस्वभावो नमति-( जस्स त्ति ) जस्स पुरिसस्स, 'ण इति पडिसेहे' मो. मूतत्वं, मूर्तस्वन्नावः, तस्माद्यद्विपरीतं तदमूर्तत्वम, अमूर्त- हो विएणाणविवच्चासो, दिही दरिसणं, स एवंगुणविसिट्टो स्वजावः । द्रव्या० १३ अध्या० ।
अमूढदिट्टी दरिसणं भएणति । जगारुद्दिष्स्स तगारण णिदेसो अमुत्ति-अमुक्ति-स्त्रीला मुक्तिर्मोक्षगतिः, न मुक्तिरमुक्तिः। संसार- कीरति-( तगं ति)। (बेति ) अवन्ति प्राचार्याः, कथयन्तीत्यर्थः। सुखाभिलाषे, पातु । सलोभतायां मिशे गौणपरिग्रहे, प्रभा अमृढदिष्ठिति दारं गयं ॥ नि० चू०१ उ०। ५ आश्र० द्वा०।
_ श्याणि दितोअमुत्तिमग्ग-अमुक्तिमार्ग-न। न विद्यते मुक्तेरशेषकर्मप्रच्यु
सुलसा अमूढदिट्ठी,....................................। तिक्षणाया मार्गः सम्यग्दर्शनशानचारित्रात्मको यस्मिस्तदमु-| सुलसा साविगा अमूढदिट्टित्ते उदाहरणं भवति-जगवं चपाए क्तिमार्गम् । अधर्मपके विभङ्गस्थाने, सूत्र०२ श्रु०२ भ०।
एयरीए समोसरियो । भगवया य भवियथिरीकरणत्थं अंबडो अमुय-अस्मृत-त्रि० । मनोऽपेक्षया स्मृतिमनागते, प्र० ३ | परिवायगोरायगिहं गच्छंतोभाणो-सुझसं मम वयणा सायं श० ६ उ०।
पुच्चेजसि । सोचिंतेति-पुस्ममंतिया सा, अरडा पुच्छति। तेस प्रमुयग-अमृतक-त्रि० । प्रबाह्याभ्यन्तरपुलरचितावयवशरी- परिक्षणाणिमिस नत्तं मगिता , अलभमाणेण बदणि स्वापि रिणि जीवे, स्था। "अमुयगो जीवति" देवानां बाह्याऽभ्यन्त
काऊण मम्गिता। एं दिछ । नापति य-परं पुकंपाप देमि,ण ते रपुमक्षादानविरहेण वैक्रियवतां दर्शनाद् बाह्याभ्यन्तरपुद्गलर
पत्सवुकीए । तेण भणियं-जदि पत्तबुझीए दहि ।सा भणति-ण
दोमि। पूणो पउमासणं विनब्वियं। सा भणति जवि सिक्खा चितावयवशरीरो जीव इत्यध्यवसायवत् पञ्चमं बिभहा
भणो तदा वि ते ण देमि पत्तबुझीए। तो तेण उवसंधारियं नम् । स्था०७०।
सम्भावं च से कहियं । ण दिहिमांहो सुलसाए जामो। पवं प्रअमुसा--अमृषा-अव्य० । सत्ये, सूत्र० १ श्रु०१०म०।
मूढदिद्रिणा होयव्वं"। निचू०१० (अस्मिन्नेव भागे ११२ अमुह-अमुख-त्रि०। निरुत्तरे, व्य० ९००।
पृष्ठ 'अंबड' शन्देऽपि कथेयम् ) अमुहरि (ण )-अमुखरिन्-त्रि० । अवाचाले, उस०१०। अमूढलक्ख-अमृढलक्ष-त्रि० । अमूढः सुनिर्णयो लको बोधश्रमूढ-अमूढ-त्रि० । अविप्लुते, दश० १० भ० । सन्मार्ग, विशेषो यस्य सोऽमदतः । पञ्चा० १४ विव० । अष्ट । -
थावस्थितवस्तुवेदिनि, वृ०१०। समस्ततत्त्वाविपरीतधेदसूत्र०१ श्रु. १४ अ०। तस्वसानिनि, अष्ट०२ अष्ट।
ने, श्रा०म०द्वि०। अमूढणाण-अमूढज्ञान-त्रि० । यथावस्थितक्षाने, श्रा० म०
द्विार
पास अमेत्तणाण-अमात्रझान-न०। मात्रामानं, तेन रहितममात्रम्, अमूहादिष्ट्रि-अमूहदृष्टि-स्त्री० । अमूढा तपोविद्यातिशयादिकु- अमात्रं च तवानं च अमात्रज्ञानम् । अप्रमिते केवमहानिनि, तीधिकद्धिदर्शनेऽप्यमोहम्वभावादविचलिता, सा च रष्टिश्च सम्यग्दर्शनममुढष्टिः । प्रव. ६ द्वार । बुद्धिमत्कुतीथिकद- अमेहा-अमेधा-स्त्री०। मेधोपघाते, नि०० १० । र्शनेऽप्यविगीतमेवास्मदर्शनमिति मोहविरहितायां बुझौ, उत्स० |
अमोसलि-अमुशाल-न । न मुशली क्रिया यस्मिन् प्रत्युपे२०। अमूढबुद्धिसंपन्ने, मुह्यते स्म अस्मिन्निति मूढः । न
कणे तद मुशलि । सुप्रत्युपेक्षण नेदे, ओघ । मुढोऽमूदस्तस्य दृष्टिः । याथातथ्यदृष्टी, नि००१ उ० । बालतपस्वितपोविद्या ऽतिशयदर्शनैर्न मूढा स्वरूपान्न चलिता रष्टिः ।
अणच्चाविय अचलियं, अणाणुबंधी अमोसलिं चेव । सम्यग्दशनरूपेण यस्याऽसौ असूढदृष्टिः । ग०१ अधि०। ध०। छप्पुरिमा ण च खोमा, पाणी पाणे पमज गया ।।२५।। पञ्चा०।दश।
(अमोसलि त्ति) न मुशली क्रिया यस्मिन् प्रत्युपेकणे तदाणि अमढदिठि ति दारं---
दमुशलि प्रत्युपक्वणम् । यथा मुशलं कुट्टने ऊर्व संगति, मुह्यते स्म अस्मिन्निति मूढः, न मदोऽमूढः । अढदिघी, |
अधस्तिर्यग् च । एवं न प्रत्युपेक्षणा कर्तव्या । किंतु यथा याथातथ्यष्टिरित्यर्थः॥
प्रत्युपेकमाणस्य कर्व पीविषु न लगति, न च तिर्यक्षु येन जहा सा भवति तदा नएणति
नूमौ, तथा कर्तव्यम् । ओघ० । ध। स्था० । उत्ता नि० चू०। पोगविहा इडीओ, पृयं परवादिणं च दट्टणं ।
अमोह-अमोघ-त्रि० । अर्थववाऽऽयातत्वेनाविफले, अमिथ्या
रूपे, विशे० । अबन्ध्ये, दश०७ १०। प्रादित्योदयास्तसमयजस्स ण मुज्का दिट्ठी, अमृढदिटिं तगं चेति ॥ २६ ॥
योरादित्यकिरणविकारजनितेषु मातानेषु कृष्णेषु श्यामेषु वा (रोगविह ति) णाणप्पगारा, का ता? (इकित्ति) इडीयो-इ.
शकटाईसंस्थितेषु ( सूर्यबिम्बस्याधःस्थेषु कदाचिदुपसत्यस्सरियंत पुण विज्जामंतं तवोमंतं वा विनवणाऽऽगासगमण
मानेषु रेखारूपेषु ) दरामेषु, भ० ३ श०६ उ० । जी0। अनु । विभगणाणादिऐश्वर्यम् (प्य त्ति)असणपाणखादिमसादिमव
अमोह-त्रि० । मोहनं मोहो वितथग्राहः, न मोहोडमोदः। अस्थकंबलादी-जस्ल वाजं पाउम्ग तेण से पडिलानण पूया । केसि मा? (परवादिणं ति) जश्णसासण्वश्रत्तापरा,ते य परि
वितथग्राहे, विशे। मोहरहिते, अष्ट०३२ अष्ट। जम्बूमन्दरस्य बाययरत्तपमियादी पासंमत्था,चस हाम्रो गिढत्या धीवरादि।।
रुचकवरे पर्वते कूटभेदे, स्था० ८ ग० । दी। शोभाञ्जन्या अहवा चसद्दाश्रो ससासणे विजे इमे पासत्था, ते पयासकारा
नगऱ्या उत्तरपौरस्त्ये दिग्भागे चैत्ये पूज्यमाने यक्के, विशे०॥ दी दहूं,'च अनुकरिसणे,पायपूरणे वा ददुग्यो। (दट्टणं ति) रवा अमोहणाधारि ( ण् )-अमोहनाधारिन्-पुं० । अमोदनं मो. जहा तेसि परवादीण पूया सकाररिद्विविसेसादासंति,ण तदा । दरहितं सभस्तमा समन्तादू धारयनीत्येवंशीलोऽमोहनाधारी। अम्द । माणुसर चेव मोक्नमग्गो विसितरो नबज्जा श्रतो। सूत्रादेनिमोहं धारके, व्य०१० उ०।