Page Text
________________
मोहदंसि (यू)
मोहदांस ( ) -अमोघदर्शिन् पुं० । अमोघं पश्यति यथावत्पश्यति, दश० ६ अ० ।
मोहवय- अमोहवचन १० | धर्मदेशनारूपेऽव्यर्थचचने, स्था० ४ ० ३ उ० ।
।
अमोहा-भमोघा श्री० । अस्याः सुदर्शनाय मानि (मोघे निष्फलम् ) न मोघा अमोघा । भनिष्फला इत्यर्थः । तथादिशाश्वतस्वामिभावेन प्रतिपद्मा सती जम्बूद्वीपाधिपत्यमुपजन यति, तदन्तरेण तद्विषयस्य स्वामिनावस्यैवायोगात्, ततोऽनिष्फलेति । ० ३ प्रति जं० उत्तराम्नाकिदि भागवर्तियां पुष्करिण्याम, द्वी० । स्था० । जी० । अम्ब - आम्र - पुं० । “ तान्नान्ने म्बः " | ८ | २ । ५६ । इति सूत्रेण संयुक्तस्य मयुक्लो 'म्ब' । चूत - ( आँब ) वृके, तत्फले च ।
1
प्रा० २ पाद ।
त्र्यम्बकूणगइत्यगय - आम्रफल हस्तगत - त्रि० । स्वकीयतपस्तेजोजनितदादोपशमनार्थमानास्थिकं चूपति, ना० १५० १४० अम्मम - अम्मम - पुं० | स्वनामख्याते परिव्राजके, भ० १४० ( 'अं८०० स्था०राद्यतम्यता अनुस्वारप्रकरणे (म ) ड' शब्देऽस्मिन्नेव भागे ११० पृष्ठे निरूपिता ) अम्मया-अम्बा - स्त्री० । पुत्रमातरि ज्ञा० १ ० । प्रश्न० । भ० । नि० । अम्महे हर्षे " ८ । ४ । अम्म-अम्म-अध्य २०४ इति शौरसेन्यम् अस्मदे' इति निपातो वे प्रयोक्त रूपः।" अम्म पाए सुम्मसाथ सुपक्षिगढिदो भर्थ " प्रा० ४ पाद ।
1
( ७४९५ ) अभिधानराजेन्खः ।
"
अम्मापितिसमाण - अम्बा पितृसमान- पुं० । मातापितृभ्यां समाने पुत्रेषु मातापिचोरि व्यवहारादिष्यविषमदर्शिनि, य०२ उ० । उपचारं विनाऽपि साधुषु एकान्तेनैव वत्सले श्रमणोपासके, स्था० ४ ० ३ ० ।
म्यापिपर-अम्बापितृ पुं० ३०० मातापित्रो, स्था०
Jain Education International
३ ० १ ० ।
अम्मापेम्बा पैतृक न० । मातापितृसम्बन्धिनि, भ० ॥ अम्मापे णं भंते ! सरीरए केवयं कालं सचिव ? | गोयमा ! जावश्यं कालं से नवधारणिज्जे सरीरए प्र माय जव एवश्यं कालं संचित आहे णं समए समए वोयसिज्जमाणे चरिमकालसमयंसि वोच्छिणे अबइ ।
( अम्माणं ति) अम्बापेतुकं शरीरावयवेषु शरीरोपचा रात, उक्तलक्षणानि मातापित्रङ्गानीत्यर्थः। (जावश्यं ति) याव तं कालं (सेति तन्नस्य वा जीवस्य, भवधारणीयं भवधारणप्रयोजनं, मनुष्यादिजबोपग्राहकमित्यर्थः । ( श्रब्वावरणे सि) अधिनम् (हे णं ति) उपचयान्तिमसमयादनन्तरमेतद् अम्बापैतृकं शरीरम् ( वोयसिजमाणे ति ) व्यवकृष्यमा - दीयमानमिति । भ० १ ० १ ० । अस्मदो मि अम्मि-अहम् — अस्मदः प्रथमैकवचनान्तस्य अम्मि अम्हि हं श्रहं अहयं सिना" । ८ । ३ । १०५ । इत्यनेन 'आम्' इत्यादेशः । "उन्नम न अम्मि कुविश्रा" प्रा० ३ पाद ।
१८८
66
अम्हिया
अम्मो अन्य० । " श्रमो श्राश्वय्यै" ।। २ । २०८ । इति सूत्रेण अम्मो इत्याश्चर्ये प्रयोक्तव्यम् । " अम्मो कह पारिज्ज प्रा० २ पाद ।
॥
ग्रम् अस्माकम् अस्मद् ग्रामासहितस्य "यो म अद श्रहं०" | | ३ | ११४ । इत्यादिसूत्रेणाम्दादेशः। प्रा०३ पाद ॥ वयम्-श्रस्मदो जसा सहितस्य " अम्द श्रम्हे श्रम्हो मो वयं भे जसा” । Û । ३ । १०६ । इति सूत्रेण श्रम्हादेशः । प्रा० ३ पाद । अम्द चोक्खा चोक्खायारा " औ० ॥
""
श्रम्हई-वयम्-श्रस्मान् -"जश्शसोरम्हे श्रम्हई” ८४३७६ ॥ अमजशि शशि व प्रत्येकमदेशौ । “भवस न सुश्रहिं सुश्रभिहिं, जिवँ श्रम्हाँ तिवँ वे वि" । " अम्द देखइ " प्रा० ४ पाद ।
अमं- अस्माकम् - " म्हं· अस्माकम् - " णे णो मज्ऊ अम्ह श्र० ८|३|११४ । इत्यादिसूत्रेणामा सहितस्यास्मदोऽम्हमादेशः । प्रा०३ पाद 'अहं णो आढाइ " विपा० १ ० ६ उ० । धूया
99
त्रि० । केरः प्रम्हकेर अस्मदीय वि० "इदमर्थस्य २१४७६ तीदमर्थस्य प्रत्ययस्य 'केर' इत्यादेशः । “सेवादी वा " । २ । ६। इति कद्वित्वम् । अस्मत्सत्के, प्रा० २ पाद । । । इति ब्रम्हतो - अस्मन्यम्-" ममाम्दी सि० ३११२ ि सूत्रेण ज्यसि ' अम्ह' इत्यादेशः । प्रा० २ पाद ।
-
अम्हाण- क्रस्माकम् - - अस्मद् श्रामा सहिनस्य " णे णो मज्झ आद०" ० ३ ११४ इत्यादिसूत्रेण अन्हाणादेशः प्रा० ३ पाद ।
म्हातस अस्मादृश त्रि०" वारशास्तिः"३१७ इति पैशाच्यां 'ह' इत्यस्य स्थाने तिरादेशः । प्रा० ४ पाद। अम्हार-मम- पेशाच्या" २४५ इति ठधा लुक् । “संगर - सहिँ जुवमिश्र, देक्खु अम्हारा कंतु " प्रा० ४ पाद |
-
66
अम्हारिस- अस्मादृश-त्रि० । दृशः किप्-टक्सकः " ८।११ १४२ इति सूत्रे वाचन्तस्य तो रिरादशः। "पद्म-श्मम- स्म ह्यां म्” ८ | २|७४| इति संयुक्तस्य स्मभागस्य मकाराक्रान्तो इकारः । प्रा० २ पाद । " अम्हारिसो' अस्मत्सदृशेषु, प्रा० १ पाद ।
अम्हासुन्तो- अम्हाहिन्तो - अस्मज्यम् - " ममाम्दो भ्यसि " छ । ३ । ११२ । इत्यस्मदो भ्यसि ब्रम्हादेशः "ज्यसस् तो दो दु हि हिन्तो सुन्तो " ८ । ३ । ६ । इति सूत्रेण ज्यसः 'सुन्तो, दिन्तो' इत्यादेशौ । प्रा० ३ पाद ॥
अम्हि - अहम् - " अस्मदो म्मि अम्मि अम्हि हं अहं श्रयं सि ना " ८ । ३ । १०५ । इति सूत्रेण सिना सह 'अम्हि ' इत्यादेशः । प्रा० ३ पाद ॥
अम्हिया अस्मिता श्री महद्वारा नुगमे द्वा० २९ द्वा० चान्तर्मुखतया प्रतिलोमतापरिणामेन प्रकृतीने चेतसि सामात्रमेव भाति साऽस्मिता । द्वा० २० द्वा० । अस्मिता रब्दकामनयोः परममिताविपरि
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016041 |
| Book Title | Abhidhan Rajendra kosha Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Rajendrasuri |
| Publisher | Abhidhan Rajendra Kosh Prakashan Sanstha |
| Publication Year | 1986 |
| Total Pages | 1064 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Dictionary, Dictionary, & agam_dictionary |
| File Size | 38 MB |