Abhidhan Rajendra kosha Part 1

SR No.: 016041
Original Sutra Author: N/A
Author: Rajendrasuri
Publisher: Abhidhan Rajendra Kosh Prakashan Sanstha
Publication Year: 1986
Total Pages: 1064
Language: Prakrit, Sanskrit
Classification: Dictionary, Dictionary, & agam_dictionary
File Size: 38 MB

Page 665

येति ( )
असि (ए) - अन्वेषिन् - त्रि० । अन्वेष्टुं शीलमस्येति श्रन्वेषी। मार्गणाशी ले, श्राचा० १० २ ० ६३० । अांतरिक्ष अन्योन्यान्तरितालिक- वि० म्योन्यं परस्परमन्तरिता लययोस्तावन्योन्यान्तरिता यः द अध्ययद्दितकरशाखाकेषु पश्चा० ३० प्रणोएणकार - श्रन्योन्यकार - पुं० । परस्परं वैयावृत्यकरणे, बृ० ३ उ० ।
I
प्रयोगमण अन्योन्यगमन त्रि । परस्परानिगमनीये,
-
(४०) निधानराजेन्द्रः ।
प्रश्न० २ सम्ब० द्वा० ।
ऋणणोण्णजणिय-अन्योन्यजनित - त्रि० । परस्परकृते, “ अ पोरणणियं च दोन दास, अगमणं च होज कम्र्म्म"| प्रश्न० २ सम्ब० द्वा० ।
अणोपक्वपामेवखावन्योन्यपक्रम विपक्षनावपुं०] अन्योन्य परस्परं यः पप्रतिपकभावः पतिपत् मन्योन्यप्रतिभावः । परस्परं पक्षविरोध, तथादि-य एमीमांसाशब्दः इति पहा, स एव सौगतानां प्रतिपक्ष सम्मते शब्दस्यानित्यत्वाद व पक्ष सीगतानामनि त्यः शब्द इति पक्षः स एव मीमांसकानां प्रतिपक्षः। एवं सर्वयोगेषु योज्यम् । स्या० । अणोपरगहियत्त-अन्योन्यप्रगृहीतत्व - न० । परस्परेण पदानां वाक्यानां वा सापेक्तायाम्, स० ३५ सम० । सप्तदशे सत्यवचनातिशये, रा० ।
-
अणोपलमबद्ध - अन्योन्य समनुबद्ध- त्रि० । परस्परानुगते, "मोसम बरु, णिच्छयतो भणियविसयं ६ विव० ।
"
तु पा० प्रोममरत अन्योन्यसमनुरक्त त्रि० परस्परं सख्यौ, वृ० ६ उ० । अमोसमाधि- अन्योन्यसमाधि - पुं० । परस्परं समाधी, " अणोपलमाढीए एवं वर्ण विदति " यो यस्य गच्छान्तर्गतादेः समाधिरभिहितस्तयथा सप्तापि गच्छ्वासिनां निगच्छनि र्गतानां द्वयोरप्रदः पञ्चसु श्रभिग्रहः इत्यनेन विहरन्ति ॥ श्राचा० २ ० १ अ० ११ ४० ।
छोवएस - अन्योपदेश-पुं० । आहरणतदेशा क्योदाहरण भेदे, अन्नोवएमओ ना-हियवाई जेसिँ नात्थि जीवो उ ।
अग्रहयजावणा
दाणाश्फलं तेर्सि, न बिजई चतह तदो । ७ए ॥ अन्योपदेशः अन्योपदेशेन नास्तिकवादी सो
इति शेषः । श्रहो ! धिक्कष्टं येषां वादिनां नास्ति जीव एव न विद्यादिफलं या तेषां न विद्यतेोमयागतपः समाध्यादिफलं स्वर्गापवर्गादि तेषां वादिनां न विद्यते, नास्तीत्यर्थः कदाचिदेतच्छुत्वैवं युजयतु का नो हानि, नाज्युपगमा एव बाधायै जवन्तीति । ततश्च सत्ववचयान्यथानुपपत्तितस्ते संप्रतिपत्तिमानेतव्याः, इत्यलं विस्तरेण । गमनिकामात्रमेतदाहरणदेशमा परमकरणानुयोगानुसारेण भावनीयेति । गतं निश्राद्वारम् । दश० १ भol श्रएणोमरिश्र - देशी - श्रतिक्रान्ते, दे० ना० १ वर्ग |
33
1
"
अरह तुम चा०, पालनाभ्यवहारयो, रुधादि०, पासने प०, स० अनिट् । श्रभ्यवहारे नोजने, श्रात्म०, स० अनिट् । प्रा कृते-" भुजो भुजजिमजेम कम्माएद समाणचमढचड्डाः ४ । ११० । इति जेरदादेशः । भएह-ते । प्रा० । अहमंती-झाना खी० भोजनं कुर्वत्या सं० औ०। अण्ड-अन- पुं० [आागृनोत्याद से कर्म येस्ते चाश्रवाः । पा० । श्रभिविधिना श्रौति श्रवति कर्म येभ्यस्ते श्राश्रवाः । कर्मोपादानभूतेषु प्राणातिपातादिषु पञ्चसु प्र०१० द्वा० । ( श्राश्रववक्तव्यता प्रश्नव्याकरणेषु आदावेव कृता सा च प्राणातिपातादिषु शब्देष्वेव दृश्या )
"
3
अघोष मूढानिकरण अन्योन्यमृदुष्टानिकरान० म्योन्यस्य मुदस्य एस्य किरणं तथापी नःपुन्यप्रवृत्तिस्तत्तथा ततोऽयोग्यतिकरणम्। परस्प रं मृदुषोः किवा प्रवर्तने तथाऽन्योऽन्यस्थातिकरणं परस्परेण पुरुषयोर्वेदविकारकरणं मृढातिकरणं पञ्चमनिषावश विवर्तनम् । दुष्टातिकरणं तु द्विविधम्- कषायतो विषयतश्च । स्वप पायस्तु प्रतिसे
या । परपक्के तु कषायतो राजवधः, विषयतस्तु राजदार सवे. ति अथवा "बग्योऽयमुद्दादिकरणतः" इति व्याध्येयम् ।
तत्र चादिशब्दात्तीर्थकराया शातनाकरणपरिप्रदः । श्रस्माद् धि | अएहयजावणा-आश्रवजावना स्त्री० । सप्तम्यां भावनायाम, बयपाराञ्चिकं भवति । पञ्चा० १६ विव० ।
66
'जंबू इमो अय-संवरविविएस्स णिस्संदं वोच्छामी, णिच्छयत्थं सुभासियत्थं महसीहि " |१| प्रश्न० २ श्राश्र० द्वा० । स्था० । उत्त० । “पंचविहो पनसो, जिऐदि इद्द अरहयो असादीयो हिंसा १ मोस २ मदिरे, अभ ४ परिग्गदं चेव ५ " ॥ १ ॥ प्रश्न० १ अभ० द्वा० । अएहयकर - आश्रवकर-पुं० । श्राश्रवः कर्मोपादानं, तत्करणशील श्रश्रवकरः । प्राणातिपाताद्याश्रवजन के ऽप्रशस्तमनोविनयभेदे, स्था० ७ ठा० । श्रशुभकर्माश्रयकारिणि, ग० १ अधि० । श्री० । श्राचा० ।
10
अथाधवभावना
,
"
"मनोवयोवपुयगा। कर्म येनाशुभं शुभम् । भविनामाश्रवन्त्येते, प्रोक्तास्तेनाथवा जिनैः ॥ १ ॥ मैत्र्या सर्वेषु सत्वेषु, प्रमोदेन गुणाधिके । मध्यस्थेष्वविनीतेषु, कृपया दुःखितेषु च ॥ २ ॥ तं तथा वासितं स्वान्तं कस्यचित्कुख्यशालिनः । विदधाति शुभं कर्म द्विचत्वारिंशदात्मकम् ॥ ३ ॥ ध्यानमिध्यात्वरूपाय विपनः । आकान्तमशुभं कर्म, विदधाति द्वयशीतिधा ॥ ४ ॥ सर्वशगुरुसिद्धान्त - संघसद्गुणवर्णनम् । कृतं हितं च वचनं, कर्म संचिनुते शुभम् ॥५॥ श्री सङ्ग गुरुसर्वश-धर्म्मधार्मिकदूषकम् । उन्मार्ग देशवचन-मशुभं कर्म चेप्यति ॥ ६ ॥ देवार्चनगुरूपास्ति-साधुविश्रामणादिकम् । वितन्वतां सुगुप्ता च तनुर्वितनुते शुभम् ॥ ७ ॥