________________
३५४ संक्षिप्त प्राकृत-हिन्दी कोष
जीरय-जुअल जीरय न [जीरक] जीरा, मसाला-विशेष । जीवा स्त्री. धनुष की डोरी । जोवन । क्षेत्र का जीरव सक [जीरय] पचाना ।
विभाग-विशेष । जीव अक [ जीव ] प्राण धारण करना । सक.
जीवाउ पुं [जीवातु] जीवनौषध । आश्रय करना।
जीवाविय वि [जीवित] जिलाया हुआ । जीव पंन. आत्मा, चेतन, प्राणी । जीवन. | जीवि वि [जाविन्। जीनेवाला । प्राण-धारण । पुं. बृहस्पति । पराक्रम । देखो जीविअ वि [जीवित] जो जिन्दा हो । न. जीअ = जीव । 'काय पुं. जीव-समूह । ग्गाह | जीवन। “नाह पुं ।'नाथ] प्राण-पति । नाग्राह जिन्दे को पकडना । णिकाय पं रिसिका स्त्री. वनस्पति-विशेष । P निकाय ] जीव-राशि | त्थिकाय पं जीविआ स्त्री [जीविका] आजीविका, निर्वाह[°ास्तिकाय] जीव-समूह । °दय वि. जीवित देनेवाला । °दया स्त्री. प्राणि-दया। देव पं./ जीविओसविय वि [जीवितोत्सविक] जीवप्रसिद्ध जैन आचार्य और ग्रन्थकार। °पएस | नोत्सव के समान ।
[प्रदेशजीव] अन्तिम प्रदेश में ही जीव को | जीविओसासिय वि [जीवितोच्छ्वासिक] स्थिति को माननेवाला जैनाभास दार्शनिक । जीवन को बढ़ानेवाला । °पएसिय पुं [प्रादेशिक] देखो पूर्वोक्त | जीविगा देखो जीविआ। अर्थ । °लोग, लोय पुं [ °लोक ] प्राणि- | जीह अक [लस्ज्] शरमाना । लोक, जीव-समूह । °विजय न [ °विचय ] | जीहा स्त्री [जिह्वा] जीभ । °ल वि [°वत्] जीव के स्वरूप का चिन्तन । °विभत्ति स्त्री | लम्बी जीभवाला। [विभक्ति] जीव का भेद । °वुढिय न जीहाविअ वि [लज्जित] लजाया गया । [°वृद्धिक] सम्मति ।
जु देखो जुज । जीव न. सात दिन का लगातार उपवास । | जु° स्त्री [युध] लड़ाई।
विसिटू न [°विशिष्ट] वही अर्थ । जु अ [दे] निश्चय-सूचक अव्यय । जीवंजीव पुं [जीवजीव ] आत्म-पराक्रम । | जुअ देखो जुग । युग्म। चकोर-पक्षी।
जुअ वि [युत्] युक्त , संलग्न । जीवंत °मुक्क पुं[°मुक्त] जीवन्मुक्त, जीवन- | जुअ देखो जुव।।
दशा में ही संसार-बन्धन से मुक्त महात्मा । | जुअइ स्त्री [युवति] तरुणी । जीवग पुं [जीवक] पक्षि-विशेष । नृप-विशेष । जुअंजुअ (अप) अ [युतयुत] जुदा-जुदा । जीवजीवग पुं [जीवजीवक चकवा। जुअण [दे] देखो जुअल = (दे)। जीवण न [जीवन] जिन्दगी। आजीविका। जुअणद्ध पुं [युगनद्ध] ज्योतिष प्रसिद्ध योग, वि. जिलानेवाला । वित्ति स्त्री [वृत्ति] जिसमें बैल के कंधे पर रखे हुए युग-जुआ आजीविका ।
या जुआठ की तरह चन्द्र और सूर्य तथा जीवमजीव पुं [जीवाजीव] चेतन और जड़ नक्षत्र अवस्थित होते हैं वह योग। पदार्थ ।
जुअय न [युतक] पृथक् । जीवम्मुत्त देखो जीवंत-मुक्क ।
जुअरज न [यौवराज्य] युवराज का भाव जीवयमई स्त्री [दे] मृगों के आकर्षण के | या पद। साधन-भूत व्याध-मृगी।
। जुअल न [युगल] जोड़ा, उभय । परस्पर
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org