________________
२२. इन्द्रियवशवर्तिप्राणिदुःखवर्णनाधिकारे नरादाख्यानकम्
१८५ अधुना माथुराख्यानकस्यावसरः, तच्च भावट्टिकाख्यानके भणिप्यते । अतः क्रमप्राप्तं नृपसुताख्यानकमारभ्यते । यथा
नयरम्मि वसंतपुरे नवसंतपुरे रणंगणकरसो । आसि नरसीहराया रायायवसियजसप्पसरो ॥१॥ तम्साऽऽसि पढमकुमरो जणियं भुवणम्मि जेग अच्छरियं । जणमेगमुहं काउं नियगुणगहण बहुमुहं पि ॥२॥ सव्वत्थ वत्थुजायं जं जं पेच्छइ स जिग्वए तं पि । इट्टा-ऽणिटेमु सया राय-विराए कुगइ कमसी ॥३॥ नाऊणऽच्चासत्ति जिग्यतो गुरुयणण सिक्वविआ। एवं अइप्पसगा न जुज्जए वच्छ ! तुम्हाण ॥४॥ मा कुणमु दुगुंछमसोहणम्मि मा सोहणम्मि अणुरायं । जम्हा दुन्नि वि जीवाण कारणं कम्मबंधस्स ॥५॥ अवरं च सुगंधं पि हु कप्पूगई सरीरसंसग्गा । जायइ दुगंधरुवं ता जुञ्जइन इह अणुराओ ॥६॥ खरमडयगंधवासिय जलाइवरलुरहिवत्थुसंजोगा। जायइ सुरहिसरूवं तं पि न विउसा दुगुंछति ॥७॥ ता पोग्गलपरिणामम्मि एरिसे बच्छ ! होसु मज्झत्थो । मा हाउ तुह] अगत्यो कझ्या वि असोहगावाए ॥ ८॥ एवमणसासिओ वि हु गुमहिं न हु मुयह गंधवसणं सो । भमइ य जिग्बंतो परिमलढवत्थणि सव्वत्थ ॥९॥ तो सव्वत्थ वि जायं नामं गंधप्पिओ ति कुमरम्स । कुणइ य आरुहि ऊगं बहुमो वि हु गरुयनावाए ॥१०॥ मणहरसलिलंदोलणकेलिं कल्लोलिणीए गंतूर्ण । समवयवयंसविलसिरविलासिणीवग्गपरियरिओ ॥११॥ अह से सवक्किजणणी तं विलसंतं विलोइउं पावा । चिंतइ रज्जं होही इमस्स न हु मम पुत्तम् ॥१२॥ ता मारिजउ एसो त्ति चिंतिउं लहुपुडे विसं बद्धं । उम्सिघियमेत्तण वि मरणं संपज्जए जेण ॥१३॥ तो तं समुग्गयम्मि मंजूसासत्तगस्स मज्झम्मि । तं पि हु पक्खिविऊगं पवाहिया उवरिमे तिस्थे ॥१४॥ तत्तो तरंगिणीए तरमाणी दिद्विगोयरं पत्ता । कुमरम्स तओ तेणं तं विसमुस्सिंघियं घेत्तु ॥१५॥ गुरुविसमाहप्पणं खणेग कुमरो परव्यसो जाओ। तत्तो विसभीएहिं व मुक्को पाहिं सहस ति ॥१६॥
॥ नृपसुताख्यानकं समाप्तम् ॥६॥
अधुना नरादास्यानकं व्यास्यायते । तद्यथा
अस्थि सुसीमा नयरी नयरी संकुणइ कावि जीए समं । सययं सुत्थियजणया जणयाइजणाण कयपूया ॥१॥ जो न पडिवन्नराओ गुणेसु पत्तिय स भन्नइ नराओ । पायडअवन्नराओ तं राया रक्खइ नराओ ॥२॥ जम्हा उ सो नरं माणुसं ति अत्तित्ति भक्खइ निसंसो । तेण नरायं तं वजरंति अन्ने उ सोदासं ॥३॥ सो पर्यईए वसणी विसेसओ मंसलोलुयाकलिओ । मंसं च सूययारप्पमायओ केण वि हियं से ॥४॥ तेण वि भयभीएणं माणुसमंसं सुसंभियं काउं । परिवेसियमस्साऽऽसाइयम्मि पुट्टो कुओ एयं? ॥५॥ तेण वि निब्बंधेणं निवेइए तम्मि चेव नरमंसे । रसलोलयाए लुद्धा एगेगं माणुसं हणइ ॥६॥ तस्स भएणं सब्चो नायरलोओ पलाइडं लम्गो । संकलियाए निबद्धो माणुसमेगं समप्पेइ ॥७॥ एवं वच्चइ कालो कयाइ पउरेहिं मंतियं एयं । एसो रक्खसपयई ता गण न कज्जमम्हाणं ।।८।। रज्जे निवेसिऊणं तम्स सुयं सम्मएण सव्वेसि । अडवीए पक्खित्तो सो मत्तो मज्जपाणेणं ॥९॥ तत्थ विसेसाहारेण धम्मरहिओ घिई अलभमाणो । पंथे माणुसमेगं मारइ परिचत्तमज्जाओ ॥१०॥ अह अन्नया य तेणं भुक्खिय-तिसिएण साहुणो दिट्ठा । उद्धाइओ य ते वि हु भक्खिउकामो दुरायारो ।।११।। तो ते घेत्तं सागारमणसणं ठन्ति काउसम्गम्मि । न तरह उग्गहभूमि तेसिमइक्क मिउमहममई ।।१२।। तत्तो विलक्खवयणो पडियोहकए मुणीहिमालविओ । भो भो सुणसु महायस ! पंचिंदियजियवहसमुत्थं ।।१३।। मंसं विसिट्टलोयाण गरहियं गरुयपावसंजणयं । सामन्नेणं सव्वं माणुसमंसं विसेसेणं ॥१४॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org