________________
सद्दबिन्दु
११
विसेसितब्बं, क्रियाविसेसितब्बं, गुणविसेसितब्बं, दब्बविसेसितब्बं, नाम विसेसितब्बं, भिन्नजातिविसेसितब्बं, अभिन्नजातिविसेसितब्ध, भिन्नाभिन्नजातिविसेसितब्बं, भिन्नक्रियाविसेसितब्बं, अभिन्नक्रियाविसेसितब्बं, (भिन्नाभिन्नक्रिया विसेसितब्बं , भिन्नगुणविसेसितब्बं) अभिन्नगुणविसेसितब्बं, भिन्नाभिन्नगुणविसेसितब्बं भिन्नदब्बविसेसितब्बं, अभिन्नदब्बविसेसितब्ब, भिन्नाभिन्नदब्बविसेसितब्बं, भिन्ननामविसेसितब्बं, अभिन्ननामविसेसितब्ध, भिन्नाभिन्ननामविसेसितब्बं, ति चोदना। तुल्याधिकरणविसेसितब्बं ति कथं तुल्याधिकरण विसेसितब्बन्ति विज्ञायती ति। अभिन्नपवत्तन्ति निमित्तासद्दा एकस्मिं वत्थुनिपवत्ता तुल्याधिकरणा नामा ति।
यस्सेकत्तविभत्तितं एक संख्याक्रिया पि च।
समानलिङ्गता चेव तुल्याधिकरणं भवे ति ।। वचनतो, अथ वा भिन्नविसेसनं, दब्बविसेसनं, गुणविसेसनन्ति। होति चेत्थ:
यस्मा हि या भेदत्रेय्यं होति तब्बिसेसनं
तञ्च जाति-गुण-क्रिया दब्ब-नाम न्ति नेकधा ति (?) ।। तस्स विसेसनं तब्बिसेसनं, तस्स विसेस्यभूतस्स अत्थस्स विसेसनं। किं अत्था ति वित्थारेन सद्दसत्थन्तरे येव अतिबहूतरा होन्ति। सचे इध पन वित्थारेन गन्थभीरुका भवेय्य दन्धपञो, तं नवतिंस विसेसनं नाम बहुतरं किं पयोजनन्ति सन्धाय वुत्तन्ति।
अहं ति पदं समारभे ति कत्ता। कत्ता च नाम पञ्चविधा: संयकत्ता, हेतु कत्ता, कम्म कत्ता, वुत्तकत्ता, अवुत्तकत्ता ति पञ्चधा कत्तुकारणा। तेसं पन भेदतो सयं कत्ता नाम ‘सुद्धो पुखं करोति' त्यादि, हेतु कत्ता नाम ‘पुरिसो पुरिसं कम्म कारेती' त्यादि, कम्म कत्ता नाम 'सयं एव कोट्ठाभिज्जते' त्यादि, वुत्त कत्ता नाम 'पुरिसो रथं करोति' त्यादि, अवुत्तकत्ता नाम 'सूदेन पचते ओदनो' त्यादि। वुत्तं हि
___ सयं कत्ता हेतुकत्ता-प-कत्ता पञ्चविधी होती ति (?) तेसु वुत्तकत्ता इधाधिपेत्तो।
कम्मं पन दुविधं वुत्तावुत्तभेदेन। वुत्तकम्मं नाम 'अहिना दट्ठो नरो' त्यादि, अवुत्तकम्मं नाम 'रथं करोति पुरिसो' त्यादि। द्वीसु अवुत्तकम्मं इधाधिप्पेतं। कस्मा १. टी-य सो कता.; २. कच्च. भे. ९२; ३. न्य-नुसारेन।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org