________________
જીવન-પરિચય
૪૭
છે. સભા-સ'મેલન આદિમાં તે કદી મેઢા પડતા નથી કે કેાઈને અમુક સમયે મળવાનું' જણાવ્યુ હાય તે તેમાં ચૂક કરતા નથી.
વચનપાલન માટે તેએ ઘણા આગ્રહ રાખે છે અને કાઇને વચન આપ્યુ' હાય તા તે પાળવા માટે પૂરેપૂરા પ્રયત્નશીલ રહે છે. એક વાર તેમણે પેાતાની એક-દુક'ન માટે એક વ્યક્તિ સાથે મૌખિક સાદા કર્યાં. ત્યાર પછી ખીજા જ દિવસે તેમની સાથે સારી એવી મિત્રાચારીના સ`ખધ ધરાવતા સજ્જન આવ્યા. તેમણે એ દુકાન પાતાને માપવાના આગ્રહ કર્યાં અને રૂપિયા ત્રણ હજાર વધારે આપવાનું કહ્યું, પર ંતુ શ્રી ધીરજલાલભાઇએ કહ્યુ કે હવે એ વસ્તુ મારી માલિકીની રહી નથી.' પેલા મિત્રે કહ્યું : ‘તમે તેા મૌખિક વાત કરી છે. તે અંગે કોઈ જાતનું લખાણ ક્યાં કર્યું' છે ? તેને કહી દો કે ગઈ કાલવાળી વાત મને મંજૂર નથી.’શ્રી ધીરજલાલભાઇએ કહ્યું : સાદા મૌખિક હાય કે લેખિત હાય, તેથી કઈ ફરક પડતા નથી. હું મારુ’ વચન ફેરવી શકું' એમ નથી. રૂપિયા તે ઘણા આવ્યા અને ગયા. તેના પ્રલે।ભનથી હું મારી વાણીને વરવી−વિકૃત કરવા તૈયાર નથી.'
એક વખત શ્રી ધીરજલાલભાઈએ દહેગામ શ્રી વિજયધમસૂરિજીની જયતિ પર આવવાનું વચન આપ્યુ' હતું. આ વખતે તેએ અમદાવાદ રહેતા હતા. તેઓ દહેગામ જવા માટે સ્ટેશને પહેાંચ્યા, ત્યારે ટ્રેન ઉપડી ગઈ હતી. હવે શુ કરવું ? તે વખતે ત્યાં જવાની બીજી સગવડ ન હતી, એટલે શ્રી ધીરજલાલભાઇએ ટ્રેનના પાટાનેા રસ્તે પકડયા અને તેએ સેાળ માઈલની મજલ કરીને દહેગામ પહેાંચ્યા. ત્યાં નિયત કાર્યક્રમમાં ભાગ લીધા. આની અસર બધા લેાકેા પર બહુ ભારે પડી.
સાદું જીવન અને ઉચ્ચ વિચાર ( Plain living and high thinking) એ એમનુ જીવનસૂત્ર છે અને તેને તેએ ખરાખર અનુસરતા આવ્યા છે. મહારને ડાળ તેમને ખિલકુલ ગમતા નથી. ઘણા માણસે તેમને મળવા આવે છે. તેમણે તેમના વ્યક્તિત્વ વિષે કે હું કલ્પનાએ કરી હાય છે, પણ જયારે તેએ તેમને તદ્દન સાદા પેાશાકમાં નજરે જુએ છે, ત્યારે વિચારમાં પડી જાય છે. પરંતુ તેમની સાથે વાર્તાલાપ કરતાં તેમની વિશેષતાનાં દન થાય છે અને તેમનું શિર ઝુકવા લાગે છે.
શ્રી ધીરજલાલભાઈને નાનપણથીજ રાષ્ટ્રપ્રેમનુ શિક્ષણ મળ્યુ છે અને તેઓ સદા રાષ્ટ્રપ્રેમી રહ્યા છે, પરંતુ રાજકરણ તેમને પસંદ નથી, એટલે તેનાથી દૂર રહે છે. કેટલાક રાજકારણી પુરુષાએ તેમને રાજકારણમાં આવી જવા માટે સમજાવ્યા હતા, પરંતુ શ્રી ધીરજલાલભાઇએ તેમને કહ્યુ હતું કે ‘સાહિત્યસર્જન અને શૈક્ષણિક પ્રવૃત્તિએ દ્વારા હું. આ દેશની વધારે સારી સેવા કરી શકીશ,’