________________
જીવન પરિચય સાપ્તાહિક બનાવ્યું, તેમજ ધાર્મિક અને સામાજિક સુધારા માટે ભારે ઝુંબેશ ચલાવવા માંડી. સં. ૧૯૯૦માં અમદાવાદ ખાતે જૈન શ્વેતામ્બર મૂર્તિપૂજક સાધુસંમેલન ભરાયું. તેના સમાચારો ગુપ્ત રાખવા, એવો નિર્ણય થશે, પરંતુ શ્રી ધીરજલાલભાઈને આ નિર્ણય ગમે નહિ. તેમણે એના પ્રમાણભૂત સમાચાર જનતાને આપવાનું જાહેર કર્યું, પણ એ સમાચાર મેળવવાનું કામ સહેલું ન હતું. વધારે સ્પષ્ટ કહીએ તે અસંભવિત જેવું હતું, કારણ કે સાધુસંમેલનની બેઠક આજુબાજુ સ્વયંસેવકોને કડક પહેરે રહેતો હતો. છતાં શ્રી ધીરજલાલભાઈ એ એ સમાચારો મેળવ્યા અને ૩૪ દિવસ સુધી તેના દૈનિક વધારા બહાર પાડી પિતાનું વચન પૂર્ણ કર્યું. પાછળથી તેમણે રાજનગર સાધુ સંમેલન” નામને ગ્રંથ તૈયાર કરી જનતાને ચરણે ધર્યો છે. તે વાંચવાથી તેમણે આ પ્રસંગે કેવી ભારે જહેમત ઉઠાવી હતી, તેને ખ્યાલ આવી શકશે. - ત્યારબાદ તેમણે વિદ્યાર્થીઓનું જીવનઘડતર કરવા માટે નવી દુનિયા ” અને વિધાથી” નામનાં સાપ્તાહિકે કાઢયાં. તેમાં નવી દુનિયા સાહસિક વાતે પીરસતું હતું અને વિદ્યાથી સાપ્તાહિક વિદ્યાર્થીના ગ્ય જીવન ઘડતરની તેમજ શિક્ષણમાં સહાય કરે એવી અવનવી સામગ્રી પીરસતું હતું. આ વખતે તેઓ “જૈનશિક્ષણ પત્રિકા” નામની એક માસિક પત્રિકા પણ ચલાવતા હતા. તેનું લવાજમ માત્ર એક રૂપિયે રાખવામાં આવ્યું હતું. તેની ૧૬૦૦ નકલે નીકળતી હતી.
પત્ર ચલાવવા માટે ભાવના ઉપરાંત પિસાનું પીઠબળ અને વ્યવસ્થિત પ્રચારતંત્ર પણ જોઈએ, પરંતુ શ્રી ધીરજલાલ ભાઈ પાસે પહેલી વસ્તુ જ હતી. વિશેષમાં જેમણે આ કાર્ય માટે નાણાને પ્રબંધ કરી આપવા વચન આપેલાં, તેમણે એ વચન પાળ્યાં નહિ, એટલે તેઓ ભારે આર્થિક મુંઝવણમાં આવી પડ્યા અને તેમને આ પત્ર બંધ કરવા પડ્યાં. ત્યારપછી શ્રી ધીરજલાલભાઈએ પત્ર-પત્રિકાઓ સંપાદન કરી છે, પણ પિતાનું કઈ પત્ર કાવ્યું નથી. તેમનું ધ્યાન વિશેષતયા સાહિત્યસર્જનમાં જ રહ્યું છે અને તેણે તેમને ભારે યશ આપે છે. ૮–કાવ્યપ્રેમ
શ્રી ધીરજલાલભાઈએ પ્રથમ પિતાના હસ્તલિખિત માસિક માટે કાવ્યરચના કરવા માંડી. તેના વર્ષ નામના એક અંકમાં તેમણે ઘણાં કાવ્ય લખ્યાં હતાં. પછી બાળગ્રંથાવલીનાં સર્જન વખતે તેમાં પ્રસંગોનુસા૨ કાવ્યની રચના કરી હતી અને તે લોકપ્રિય થયાં હતાં. ઘણી પાઠશાળાઓમાં તેનું સમૂહગાન થતું હતું. ત્યાર પછી તેમણે “જલમંદિર પાવાપુરી’ નામનું એક ખંડકાવ્ય રચ્યું, જે પ્રશંસા પામ્યું. તે પછી “અજંતાને યાત્રી નામે બીજું ખંડકાવ્ય રચ્યું. આ કૃતિએ તેમને ગુજરાતી સાહિત્યના ક્ષેત્રમાં પૂરી પ્રતિષ્ઠા આપી. આ કાવ્યમાં તેમણે પોતાની અપ્રતિમ પ્રતિભા