________________
સાહિત્યશિપી શતાવધાની શ્રી ધીરજલાલ શાહ
૧૮૫ તેઓએ અનેક શિક્ષણ સંસ્થાઓ, શાળા, કોલેજો અને જૈનેતર જાહેર સભાઓમાં ભારે સફળતાપૂર્વક અવધાનપ્રયોગ વડે લેકેને હર્ષઘેલા બનાવેલા.
શ્રી ધીરૂભાઈનું સમગ્ર જીવન સાહિત્ય પાસનામાં વીત્યું છે. એમણે લખેલ પુસ્તકોની સંખ્યા લગભગ ૩૫૮ના આંકે આંબી જાય છે, જેમાંના ઘણું પુસ્તકો જેન દર્શન અને જૈન સાહિત્ય પરત્વે લખાયાં છે. “સંક૯૫સિદ્ધિ', મંત્રવિજ્ઞાન”, “મંત્રદિવાકર”, “આત્મદર્શનની અમોઘ કલા' ગ્રંથ આદિ મુખ્ય છે. એમની વિદ્યાર્થી વાચનશ્રેણીની નાની નાની પુસ્તિકાઓ શિક્ષણ સંસ્થાઓમાં સારો આદર પામેલી. એમના પુસ્તકમાં, વિજ્ઞાનયોગ, કાવ્યગ, ભૌગોલિક, પ્રવાસવર્ણન, શિલ્પ અને સ્થાપત્યનાં વર્ણને જોવા મળે છે. કેટલીયે શાળાઓમાં તેને પાઠય પુસ્તક તરીકે સ્વીકાર થયો છે.
પત્રકારિત્વ ક્ષેત્રે પણ તેમણે સારી સફળતા પ્રાપ્ત કરેલી. એમનું જૈન તિ” પત્ર સારો પ્રચાર પામેલ હતું, જેમાં તેઓ સમાજના પ્રશ્નોની નિડર સમીક્ષા કરતા. તેઓ સારા એવા ચિત્રકાર પણ છે. એમનાં કેટલાંક પ્રાકૃતિક દ (Landscapes) સારી પ્રશંસા પામ્યાં છે.
તેઓએ વૈદકશાસ્ત્રને પણ અભ્યાસ કર્યો છે. એમની વૈદિક ચિકિત્સા ઠીકઠીક પ્રશંસા પામેલી. તેઓ પોતાનું દવાખાનું પણ ચલાવતા, અને વૈદરાજ કહેવાતા હતા. જીવનની અનેક તડકી-છાંયડી જોયેલ ધીરૂભાઈએ, આર્થિક રીતે ભારે મથામણે અનુભવી છે, પરંતુ અનેક પ્રકારના વ્યવસાય કરવા છતાં સરસ્વતીના આ ભેખધારી સેવકે એમના જીવનનો લગભગ સમગ્ર કાળ પુસ્તક લખવામાં, પ્રકાશને કરવામાં અને અવધાને કરવામાં તથા સમાજની સેવા કરવામાં વિતાવ્યો છે. - શ્વેત ખાદીને ઝ, સ્વદેશી હૈતીયું, શીર ખાદીની ટેપી અને હાથમાં થેલી પકડીને ચાલ્યા જતા આ ખડતલ, ભરાવદાર આદમીને જોતાંજ લાગે કે એ ધીરૂભાઈ છે. એમના ઘરમાં જ એ “પ્રજ્ઞા પ્રકાશન મંદિર” નામની પુસ્તક પ્રકાશન સંસ્થા ચલાવે છે, અને જ્યારે એમના ઘેર જઈએ ત્યારે એ પુસ્તકના ઢગલા નીચે દબાયેલા જ જોવા મળે. ઉપર નીચે આજુબાજુ અને દિવાલે ચિત્રો અને ચેપડીએ જ જોવા મળે જાણે કે સરસ્વતીનું મંદિર.
૭૦ વર્ષની આયુમર્યાદા ચેતનભરી રીતે વીતાવી જનાર આ વિદ્યાવ્યાસંગી, ચિત્રકાર, લેખક, પત્રકાર, સાહિત્યકાર, શતાવધાની પં. શ્રી ધીરજલાલ કરશી શાહના જાહેર સન્માનપ્રસંગે અમે હાર્દિક અભિનંદન પાઠવીએ છીએ.
