________________
શતાવધાની પં. શ્રીયુત ધીરુભાઈ
લે. ૫. પૂ. આચાર્યશ્રી વિજયધર્મસૂરિજી મહારાજ
ઊંડા શાસ્ત્રાભ્યાસ સાથે ઉદાર વિચારોને અપનાવનાર અને ધાર્મિક તથા સામાજિક ક્ષેત્રે અનેક જાતના રચનાત્મક કાર્ય કરનાર આચાર્યશ્રી આ લેખમાં શ્રી ધીરજલાલભાઈ અંગેના પોતાના વિચારોને અત્યંત નિખાલસતાથી વ્યકત કરે છે.
ભારતીય સંસ્કૃતિ પુનર્જન્મના સિદ્ધાન્તને માનનારી છે. કોઈ પણ વ્યક્તિને વર્તમાન જીવન દરમ્યાન પ્રાપ્ત થતા બાહ્ય-અભ્યન્તર અનુકુલ–પ્રતિકુલ સંજોગે ગત જન્મના અનુકુલ-પ્રતિકુલ પુરુષાર્થને આભારી છે.
શ્રીયુત્ ધીરૂભાઈ અને હું આજથી ૫૫-૫૬ વર્ષો અગાઉ અમદાવાદ શેઠ ચીમનલાલ નગીનદાસ બેડિંગમાં સાથે ભણનારા ભેજન–શયન અને રમતગમત સાથે કરવા ઉપરાંત બેડિંગના નિયમાનુસાર હંમેશા દેવદર્શન-પૂજન વગેરે ધાર્મિક પ્રવૃત્તિ કરનારા સહાધ્યાયીઓ હતા. અમે બન્નેમાં બીજાઓને અદેખાઈ આવે એવી મિત્રતા હતી. અમે બન્નેનું જન્મસ્થાન સૌરાષ્ટ્રના ઝાલાવાડમાં નજીક નજીક હતું. હું અભ્યાસમાં એક ધારણ આગળ હતું અને શ્રી ધીરૂભાઈ મારાથી ઉંમરમાં એક બે વર્ષે નાના હોવા સાથે અભ્યાસમાં એક ધારણું પાછળ હતા, એમ છતાં અમારી મિત્રતા તે અજોડ હતી. મેં તો પાંચ વર્ષ પર્યત ચી. ન. બેડિ"ગમાં રહીને વ્યવહારિક શિક્ષણ અને ધાર્મિક શિક્ષણ સાથે સંસ્કારને વૈભવ પ્રાપ્ત કરી મારા પુન્યવંતા પ્રારબ્ધ પ્રમાણે સંયમના પવિત્ર પંથે પ્રયાણ કર્યું, જેમાં મારા મિત્ર તરીકે શ્રી ધીરૂભાઈ પણ સહાયક રહ્યા હતા. જ્યારે ધીરૂભાઈ તે ત્યારબાદ વર્ષો સુધી ચી. ન. બોડીગમાં અભ્યાસ માટે રહ્યા અને અમુક વર્ષો સુધી બેડીંગના સંચાલનકાર્યમાં પણ તેમણે પિતાની શકિતને ભેગ આપી બેડીંગનું ઋણ યથાચિતપણે અદા કર્યું હતું.
બેડીંગના ચાર વર્ષના સહવાસ દરમ્યાન શ્રીયુત્ ધીરૂભાઈને વિદ્યાવ્યાસંગ, હરકોઈ ભારતીય કળાને પ્રાપ્ત કરવા માટે તેમની તમન્ના અને કુશાગ્રબુદ્ધિને મને જે પરિચય થયેલો તેના યથાર્થ ફળ આપણે સહુ કોઈ ધીરૂભાઈમાં યાચિતપણે આજે અનુભવપૂર્વક જોઈ રહ્યા છીએ.
તેમણે વ્યાવહારિક શિક્ષણ મારી સમજ પ્રમાણે વિનીત સુધી પ્રાપ્ત કરેલ છે. ઈંગ્લીશ-ગુજરાતી ભાષા ઉપરાંત હિન્દી અને સંસ્કૃતભાષાનું જ્ઞાન સારા પ્રમાણમાં ધરાવે છે. તેમનું વાંચન-ચિંતન-મનન અને નિદિધ્યાસન ઘણું વિશાલ પ્રમાણમાં છે