________________
શૈશવલનાં સંસ્મરણો
૮૭ શંકરની દહેરી
, શક્તિમાતાની જગાથી ડાબી બાજુ થોડું ચાલતાં તળાવમાં દાખલ થવાને મુખ્ય રસ્તે આવતે. તેની જમણી બાજુએ પથ્થરની શિલાઓથી બાંધેલી શંકરની એક નાની દહેરી હતી. અમારે ફરવા જવાનું આ મુખ્ય સ્થાન હતું. ત્યાં બે ત્રણ લીમડા પણ હતા, એટલે હવા ખાવાની મજા આવતી. આ દહેરીના ઓટલે બેસીને મેં કૂવાઓમાંથી પાણી ભરી લાવતી પનીહારીઓને જોયેલી છે, જે આગળ જતાં મારાં ચિત્રો તથા કાવ્યોમાં ઉતરેલી છે. - અહીં મેં લીમડા પર ચડીને ક્ષિતિજમાં ઊભેલા ચોટીલાના ડુંગરને જોયેલ છે, તે સાવ ઝાંખો ઝાંખો શંકુ આકારનો લાગતો હતે. આ મારી જીંદગીમાં પહેલું જ પર્વતદર્શન હતું. પછીથી મેં અનેક પહાડે અને ગિરિમાળાઓ જેઈ છે, તે બધી યાદ રહી નથી, પણ આ દશ્ય બરાબર યાદ રહ્યું છે, એટલે બાળપણમાં જે વસ્તુ સારી રીતે જોયેલી હોય, તે સ્મૃતિપટમાંથી ખસતી નથી, એ મારે અનુભવ છે.
અમારી પાડોશમાં એક બ્રાહ્મણ રાશીમાં રહેતા હતા. તે વાત કહેવામાં ખૂબ કુશળ. ભાષા મીઠી સાકર જેવી. તેમણે ઘણી વખત શંકર-પાર્વતીની વાત કહેલી અને તેમાં શંકર ભગવાનના ભોળપણની તથા ઉદારતાની ખૂબ પ્રશંસા કરેલી, તેથી મને પણ થયેલું કે હું ભેળાનાથની ઉપાસના કરીને તેમને પ્રસન્ન કરું, પણ મારું એ . સદ્દભાગ્ય કયાં? એક વાર પૂજારીને શંકર ભગવાન વિષે થોડા સવાલો પૂછયા, ત્યાં તે એ રુદ્રને ભક્ત ખરેખર રુદ્ર બની ગયો અને મેં ચલતી પકડી! ત્યાર પછી શંકર ભગવાનને પ્રસન્ન કરવાને વિચાર ફરી ફૈર્યો નથી. ખાંભીઓ વગેરે
શંકરની દહેરીથી ઘેડેજ છે. કેટલીક ખાંભીઓ આવેલી હતી. તે વૃદ્ધોના કહેવા મુજબ ગામનું રક્ષણ કરતાં કામ આવી ગયેલા વીરપુરુષની હતી. તેમને મેં અનેક વાર નમસ્કાર કરે છે.
ત્યાંથી થડા નીચે ઉતરીએ એટલે જલદેવકીની એક નાની મૂતિ આવતી ને ત્યાંથી થોડે જ દૂર એક છાપરા નીચે હાથમાં ગદા લઈને બજરંગ બલિ ઊભેલા હતા. ત્યાં ખાસ કરીને શનિવારે લેકોની ભીડ મચતી. તે વખતે તેલ, સિંદુર અને આકડાનાં ફૂલના હારો ચડતા. કોઈ કોઈ શ્રીફળ પણ વધેરતા. તેની શેષે મેં ઘણી વાર ખાધેલી છે. એક વાર કેઈએ કહેલું કે હનુમાનચાલીસાનો પાઠ નિયમિત કર તે હનુમાનજી પ્રત્યક્ષ થશે અને તું માગીશ એ વરદાન આપશે, પણ હનુમાન-ચાલીસા શીખવે કોણ? તેની ચેપડી પણ ગામમાં મળે નહિ અને ઘરે તે આવી વાત થાય જ નહિ, એટલે તેમને માત્ર નમસ્કાર કરીને જ સંતોષ માનેલે.
