________________
ઑડિટિંગ
પ્રતિમાઓ છતાં ડોકું હલાવી નારાજગી વ્યક્ત કરી ત્યારે શ્લોકનો અર્થ પણ કહ્યો કે પોતે તડકો ખમી જે અન્યોને છાયા આપે, જેનાં ફળો બીજાને આપવા માટે હોય તે વૃક્ષો ખરે સત્પરુષો જેવાં
કંઈ એવા સપુરુષ નથી થવું. આ ઉંમરે હવે આવી દોડમદોડ શું કરવા કરો છો ? બસ, આપણું લીલુંછમ જંગલ સંભાળો તો બહુ છે.'
પણ જગદીશ ન માન્યો.
‘પ્રતિમા, આ તો આપણા શહેરનાં વૃક્ષો છે. અરે એ તો આપણાં સ્વજનો કહેવાય. વૃક્ષો છે તો વરસાદ છે. વરસાદનું પાણી તરુઓમાં અટવાય ને નીચે જમીનમાં ઊતરે. જમીન રસાળ બને.”
હું ક્યાં એની ના પાડું છું ?”
પણ તો આપણે એમની સંભાળ નહીં રાખવાની? એય માણસની જેમ માંદાં-સાજા થાય. જીવાતો વળગે. મૂળમાં સડો લાગે. તેનાં દવાદારૂ કરવાં પડે. અરે જો તો ખરી ! આખું શહેર લીલુંછમ કરી નાખશું.”
ત્યાં બાબુ આવ્યો ધમપછાડા કરતો. પાછળ ભાણજીભાઈ આવ્યા.
બેન, ચાર રોટલી ને દાળશાક આપ્યાં પણ એ તો વધારે માગે છે. ગોળ માગે છે. લાલ શરબત 'તો બે ગ્લાસ પી ગયો.”
પ્રતિમાએ નિસાસો નાખ્યો. ઊઠી. બાબુનો હાથ પકડી બહાર લઈ ગઈ. કાગડા-કબૂતર બતાવી તેને બીજે પાટે ચડાવવા. ડાયેટિશિયનના ઑર્ડરથી વધારે કાંઈ તેને આપવાનું ન હતું. ઑલરેડી તેનું વજન પંચોતેર કિલો પર પહોંચ્યું હતું.
વૃક્ષ ઑડિટિંગ સમિતિની પહેલી બેઠક મળી. પાંચ સભ્યોમાં એક તો અંતુભાઈ પોતે હતા. બીજા હાઈસ્કૂલના રિટાયર્ડ પ્રિન્સિપાલ હતા. ત્રીજા તે લીલમ નદી પાસે “લીલમ' નામનો રિસૉર્ટ ચલાવતા નંદલાલભાઈ અને ચોથા હતાં સુનંદાબહેન. ઘણો સમય એકબીજાની ખબર પૂછવામાં અને ચાપાણીમાં વીતી ગયો.
હાલો, જરા આંટો તો મારી આવીએ. કંઈક કામની ખબર પડે.” અંતુભાઈએ કહ્યું. શહેરના મુખ્ય રસ્તા પર તેઓ અંતુભાઈની ઇનોવામાં ફર્યા. ત્યાં ઘણાં પુરાણાં વૃક્ષો હતાં.
“આ તો બહુ જૂનાં છે. આ પીપળો ને લીમડો ને આ બીજાં જે હોય તે ! હું નિશાળે જાતો તંયે અહીંથી જાતો.’ નંદલાલભાઈએ કહ્યું, ગાડી પાર્ક કરી તેઓ રસ્તા પર ફરતાં હતાં. “ઓહો ! એટલાં જૂનાં !” અંતુભાઈ આશ્ચર્યથી બોલ્યા, “એટલે કે ત્રીસ-પાંત્રીસ વર્ષ જૂનો છે.”
અંતુભાઈ, વૃક્ષોની આયુ તો ક્યારેક સદીઓની હોય છે ને બ્રાઝિલનાં જંગલોમાં તો હજારો વર્ષ જૂનાં વૃક્ષો છે એમ કહેવાય છે.” જગદીશભાઈએ માહિતી આપી પણ અંતુભાઈ તેમના સાંભળવાના નેટવર્કથી બહાર નીકળી ગયા હતા. આગળ જઈને તેઓ કોઈ જોડે વાત કરવા ઊભા