________________
104
દોલત ભટ્ટ
ભય ભાગી ગયો. શંકા-કુશંકા સમેટાઈ ગઈ. વિહારનાં તિથિ-વાર નક્કી થયાં. ધર્મયાત્રાનો કેડી કંડારાયો. સૂરિજીના ચરણ ચાલ્યા. પહેલો પડાવ ચાંચોલમાં થયો. પછી તો ઝંબુસર ધુઆરણાના કાંઠે મહિસાગર પાર કરી પુનિત પગલાં વટાદરે પૂગ્યાં. ખંભાતના સંઘે વટાદરામાં વંદન કર્યા. સોજીત્રા, માતર, બારેજા થઈને અમદાવાદનું આંગણું ઉજાળ્યું. થોડા દિવસની સ્થિરતા કરીને સૂરિજીનાં પગલાં પંથ કાપવા લાગ્યાં. ઉસમાનપુર, સોહલા, હાજીપુર, બોરીસણા, કડી, વિસનગર અને મહેસાણા થઈને પાટણ પધાર્યા. ગુજરાતની સીમા છોડીને રાજસ્થાનની ડુંગરી કેડીઓને જીવંત કરતા પહોંચ્યા ફતેહપુર સિક્રીની લગોલગ.
હીરવિજયસૂરિના આગમનની જાણ સમ્રાટને કરવામાં આવી. બાદશાહનું ફરમાન છૂટ્યું: સ્વાગતની તૈયારીઓ કરો !”
હાથી, ઘોડા, ઊંટ, ડંકા, નિશાન, નેજા, નોબતોના નાદ થઈ રહ્યા. ત્યાગ, ટેક અને તપનો ત્રિવેણીસંગમ જેમનામાં રચાઈ ગયો છે એવા સૂરિજીનો સાક્ષાત્કાર કરવા હજારો નરનારીઓ, આબાલવૃદ્ધો આતુર આંખે ખડાં થઈ રહ્યાં.
શ્રાવક નાથસિંઘ અને વિદ્વાનમાં જેની ગણના થતી હતી તે અબુલ જલે સૂરિજીનું સ્વાગત કર્યું. ઉપાશ્રયે સ્થિરતા કરી. સમ્રાટના દરબારમાં પધારવાનો સમય નિર્ધારિત થયો. સૂરિજી સહિત તેર સાધુઓ તેરસના દિવસે બાદશાહના દરબારમાં અહિંસાના ઉપદેશનો અમી-છંટકાવ કરવા દાખલ થયા કે સમ્રાટ સિંહાસન ઉપરથી ઊઠીને સૂરિજીને આવકારવા-સત્કારવા સામા ચાલ્યા.
જ્યારે સમ્રાટને અબુલ ફઝલે બયાન કર્યું કે “સૂરિજી ગુજરાતના ગાંધારથી ઉઘાડા પગે ચાલીને અહીં આવ્યા છે, તેઓ એક વખત ભોજન લે છે અને ભૂમિ પર સૂએ છે.' આવું કથન સાંભળીને અકબરને અચંબો થયો.
સમ્રાટ અકબરે જૈન તીર્થધામો અંગે જાણવાની જિજ્ઞાસા કરી કે તત્કણ સૂરિજીએ શત્રુંજય, ગિરનાર, સમેતશિખરજી, અષ્ટાપદ વગેરે તીર્થધામોનો મહિમા કહ્યો. સમ્રાટ અકબરને સૂરિજીના ધર્મસિદ્ધાંતો રસપૂર્વક સમજવાની ઇંતેજારી થઈ. તેમણે ચિત્રશાળાના એક ખંડમાં બેઠક ગોઠવી. ચિત્રશાળામાં પ્રવેશદ્વારે ગાલીચો પથરાયેલો જોઈ સૂરિજી થંભી ગયા એટલે સમ્રાટે કારણ પૂછ્યું.
બાદશાહને જવાબ જડ્યો કે ગાલીચા ઉપર ચાલવાનો અધિકાર અમારો નથી તેનું કારણ એટલું જ – અહિંસા ! આ ગાલીચા નીચે જીવજંતુ કચડાય કે પીડાય તે પણ હિંસા !
પછી તો ચિત્રશાળાના ખંડમાં સમ્રાટ અને સાધુ વચ્ચે સત્સંગનો સેતુ રચાયો. સવાલો, સંશયો અને ધર્મકર્મની આંટીઓના ઉકેલ મંગાયા. સૂરિજીએ સમ્રાટને પરમપદની પ્રાપ્તિનો સાર સમજાવ્યો. એની ટૂંકમાં નોંધ આટલી જ લઈએ કે રૂપ, રસ, ગંધ અને સ્પર્શ પણ જેને નથી તેમ રોગ, શોક અને ભય પણ જેને નથી તે અનંત સુખનો અનુભવ કરે છે. ગુરુનું ગુણવર્ણન પણ તેમણે પોતાની દિવ્યવાણી દ્વારા દર્શાવ્યું.
અહિંસા, સત્ય, અસ્તેય, બ્રહ્મચર્ય અને અપરિગ્રહનું પાલન કરે છે. ભિક્ષા માત્રથી પોતાનું