________________
ત્રિપદષ્ટિ-હિતોપદેશ
કુંથુઆને પગ કેવડે ? પગની અણીને એક માત્ર નાનામાં ના ભાગ, તેને પણ લાગ જે આપણા શરીરને સ્પશે કે કેઈના શરીર ઉપર ચાલે તો પણ આપણને દુઃખનું કારણ બને, લાખો કશુઆના શરીરને એકઠા કરી, નાના (ઝવેરાતના) કાંટાથી તોલ કરીએ, તો પણ એક પલ કે (ગામ) ન થાય, તો એક કથુનું શરીર કેટલું માત્ર થાય? એવા બારીક એક કુશુઆના પગની અણીના ભાગનાઅને સહન કરી શકતો નથી અને પાટાભાગના સ્પર્શથી આગળ કહી ગયા તેવી અવસ્થા છે અનુભવે છે, તો હે ગૌતમ ! તેવા દુ:ખસમયે કેવી ભાવના ભાવવી જોઇએ ? કુછું સરખું ઝીણું પ્રાણું મારે મલિન શરીર પર ભ્રમણ કરે, સંચાર કરે, હીંડે (ચાલે) તો પણ તેને ખણુને વિનાશ ન કરે, પરંતુ રક્ષણ કરે. આ જીવ કાંઈ હંમેશા અહી નિવાસ કરવાનું નથી કે લાંબે સમય રહેવાને નથી, એક ક્ષણમાં ચાલ્યા જશે, બીજી ક્ષણ નહી રહે, કદાચ બીજી ક્ષણમાં ન ચાલ્યા જાય તે હે મૌતમ! આ પ્રમાણે ભાવના ભાવવી કે આ કુંથુ અહી રાગથી નથી , કે મારા ઉપર તેને દ્વેષ નથી થયો. કંધ, મત્સર, ઈર્ષ્યા કે વેરથી મને ડંખ નથી મારતે, તે કીડા કરવાની ઈચછાથી મને (ડંખતે) કરડતો નથી. કુંથુ વૈરભાવથી કેઈના શરીર ઉપર નથી ચડત. તે તે ગમે તેના શરીર ઉપર વગર અભિપ્રાયે ચડી જાય છે; વિલેન્દ્રિય હાય, બાળક હોય, બીજુ કાઈ પ્રાણી હેય, તે સળગતાં અગ્નિ અને વાવડીના જળમાં પ્રવેશ કરે, તે કદાપિ એમ ન વિચારે કે, આ મારે પૂવને વૈરી છે, અથવા મારે સંબંધી છે. માટે આત્માએ એમ વિચારવું કે, આમા મારા અશાતાના પાપને ઉદય આવ્યે છે, ખાવા જીવે
કરે, પર
અહી
રહેવા
