________________
રાગથી થતી લબ્ધિ.
૧૭
દેવલાકમાં ગયા આ પ્રમાણે સનત્કુમાર:યેાગીનાં ક મળ મૂત્રાદિ દરેક વસ્તુઓ યેાગના પ્રભાવથી મહાન્ !ધે તુલ્ય થયાં હતાં, તેમ ખીચ્છ પણ અનેક લબ્ધિએ અને સિદ્ધિએ યેગથી થાય છે. चारणाशीविपावधि, मनःपर्यायसंपदः ॥
योगकल्पदुमस्यैता, विकासिकुसुमश्रियः ॥ ९ ॥ આકાશમાં ચાલવાની લબ્ધિ, નિગ્રહ અનુગ્રહ કરવામાં સમતાવાળી લબ્ધિ, અવધિજ્ઞાનની સ પદ્મા અને મીજાના મનના પર્યાયને જાણવાની સ પદા, આ સવ ચેાગરૂપ વૃક્ષના વિકસ્વર થએલા પુષ્પાની શાભા છે.
વિવેચન—Àાગનું ખરેખરૂ લ તા માક્ષની પ્રાપ્તિજ છે, જે આગળ કહેવામાં આવશે. પણ આ પૂર્વોક્ત લબ્ધિએ સિદ્ધિએ અને સ'પદાએ તે તેા ચાગ્યરૂપ કલ્પવૃક્ષના સુગંધી અને વિક સ્વર થયેલાં પુષ્પા છે. જે વૃક્ષના પુષ્પા પણ આશ્ચર્યજનક અને સુખદાયક લાગે છે, ત્યારે તેનાં ફૂલે કેટલાં બધાં સુખરૂપ હશે એ પેાતેજ વિચારવાનું છે.
अहो योगस्य माहात्म्य, माज्यं साम्राज्यमुदद्दन् ॥ અનાજ ત્રજ્ઞાન, મરતો મરતાષિઃ ॥ ૨૦ ॥ અહા શું ચેાગનું માહાત્મ્ય ! મહા વિસ્તારવાળા સ્વતંત્ર રાજ્યને ધારણ કરનાર ભરત ક્ષેત્રના અધિપતિ, ભરત રાજા આરિસા ભુવનમાં ચેગના મહાત્મ્યથી કેવલજ્ઞાન પામ્યા !
વિવેચન આ અવસર્પિણી કાલના ત્રીજા આરાના અ ંતિમ ભાગમાં ઘણાંજ લેાળાં અને સરલ સ્વભાવનાં પણ ધર્માંધના વિવેક વિનાનાં અનેક યુગલિક માનવાથી ભરપુર ભૂમિ ઉપર નાભિરાજાની માદેવા નામની પત્નીની કુક્ષિથી રૂષભદેવજીને જન્મ થયું. પૂર્વ જન્મની સંયમ ક્રિયાથી યાગી પદના અનુભવી તે ભગવાન ત્રણ જ્ઞાન સહિત જન્મ્યા હતા તેમણે જ્ઞાન લેાકથી તે યુગલીકાને મે!ક્ષને માર્ગ અતાવવા માટે પ્રથમ નીતિ માર્ગથી ભરપુર વ્યવ્હાર માર્ગ મતાન્યેા. નીતિ માર્ગ માં નિપુર્ણ કરી પૂર્ણ “ સ્રોન અને નિવૃત્તિ મેળવા માટે પોતાના હારદિ સો પુત્રને
૩
