________________
( ૧૨ )
ચોગશાસ. કુમારપાળ રાજાએ કહ્યું. સૂરિ શત્રુજય ગિરનાર વિગેરે જઈ યાત્રા કરી દેવકીપાટણ આવ્યા, ત્યાં રાજ પણ આવ્યા.
આ વખતે કેટલાક દેશી બ્રાહ્મણોએ કહ્યું કે “રાજન ! સર્વ પાઈ સેમેશ્વર દેવને માને છે, પણ હેમરિ શીશ નમાવે તેમ નથી.' રાજાએ શા માટે મહાદેવને પૂજતા નથી એમ પૂછતા સૂરિશ્રીએ જવાબ આપ્યો કે “નિર્ગથ એવા યતિઓ મહાદેવની દ્રવ્યથી પૂજા કરતા નથી, પણ તેઓ માત્ર ભાવથી જ પૂજા કરે છે, તેથી હુ મહાદેવની પૂજા ભાવથી કરીશ.” પછી આચાર્યશ્રી આ વખતે મહાદેવસ્તોત્ર દેવપત્તનામા મહાદેવના સન્મુખ ઉભા રહી દેરાસરમાં જ રચના કરી બતાવે છે, તેમાં જણાવ્યું કે
भवबीजांकुरजनना, रागाद्याः क्षयमुपागता यस्य । ब्रह्मा वा विष्णुर्मा, हरो जिनो वा नमस्तस्मै ॥
અર્થ—ભવના બીજને અંકુર ઉત્પન્ન કરનાર એવા રાશય વિગેરે દો જેના લય પામ્યા છે તે ગમે તો બ્રહ્મા હૈય, વિષ્ણુ હૈય, શંકર હેય, કે જિન હોય તેને નમસ્કાર કરીએ છીએ.
આ સાંભળી તે બ્રાહ્મણે ચકિત થઈ ગયા, રાજા હર્ષિત થયો. પછી સરિએ રાજાને ત્યાં માત્રના પ્રભાવથી સાક્ષાત મહાદેવનાં દર્શન કરાવ્યાં. મહાદેવને ખરો ધર્મ શું છે તે રાજાએ પૂછતા જણ્યુ કે “ હે રાજન ! તને ધર્મપ્રાપ્તિ આ બ્રહ્મા જેવા હેમાચાર્યચીજ થશે.” આ વખતથી રાજા અત્યંત ભકિતથી આચાર્ય સાથે વર્તવા લાગ્ય
બ્રાહ્મણે સાથે વાદવિવાદ, કુમારપાળ રાજાને જેન ધર્મ પાળતે જેઈ બ્રાહ્મણોને હેપ થાય તે સ્વાભાવિક જ છે, તેથી તેમણે પોતાના માત્ર તત્રવાદી એવા દેવાધિ નામના શકર આચાર્યને બોલાવ્યા. દેવબોધિ અ શંકરાચાર્યના મઠને આચાર્ય હતા એમ દ્વાશ્રયના ભાષાંતરની પ્રસ્તાવનામાં રાક્ષર મણિલાલ નર્જુભાઈ લખે છે. આ આચાર્ય મંત્ર, તત્ર, ગારૂડી વિદ્યા, ઈદ્રજાળ આદિ અનેક ખેલ કરી વાદવિવાદ કર્યો, અને રાજાને ઈજાળથી એવું રેખાડયું કે જેથી રાજાના ઘરડા પૂર્વજો આવીને કહેવા લાગ્યા કે તું જેને ધર્મ પાળી નરકે જશે.' ત્યારે આચાર્યે તેવીજ ઇદ્રજાળ કરી બતાવ્યું કે તેઓ કહે છે કે “ તુ સ્વર્ગે જશે ... અને તે ઉપરાંત પ્રતિકાર તરીકે સામી બધી વિદ્યા વાપરી જણાવી. આથી તે આચાર્ય નિરૂત્તર થયે અને ચાલ્યો ગયે .