________________
૧૪
પ્રથમ પ્રાશ
૨૪
પંચમ પ્રકાશ, વહન થતી ડાબી અથવા જમણી નાડિને રેવાની ઇચ્છા હોય તે (બેઠાં અગર સુતા) તે તરફના પડખાને દળાવવું તે તત્કાળ બીજી નાડિ ચાલતી થશે. (અને તે બંધ થશે.) ૨૫.
अग्रे वामविभागे हि शशिक्षेत्रं प्रचक्षते । पृष्टे दक्षिणभागे तु रविक्षेत्रं मनापिगः ॥२५३॥ વિદ્વાન પુરૂ, શરીરના ડાબા ભાગમાં આગળ ચંદ્રનું ક્ષેત્ર કહે છે અને શરીરના જમણા વિભાગમાં પાછળ સૂર્યનું ક્ષેત્ર છે, એમ કહે છે. ર૫૩.
लाभालाभौ सुखं दुःखं जीवतं मरणं तथा। विदन्ति विरलाः सम्यग् वायुसंचारवेदिनः ॥२५४॥
સારી રીતે વાયુના સંચારને જાણવાવાળા વિરલા પુરૂજ, લાભ, અલાભ, સુખ, દુ:ખ, જીવિત અને મરણને જાણી શકે છે.
अखिलं वायुजन्मेदं सामर्थ्य तस्य जायते । कर्तुं नाडिविशुद्धिं यः सम्यग् जानात्यमूहयोः ॥२५॥ જે તિક્ષણ બુદ્ધિવાળે સારી રીતે નાડિની વિશુદ્ધિ કરવાનું જાણે છે, તેને વાયુથી પેદા થતું સર્વ સામર્થ્ય પ્રાપ્ત થાય છે. ૨૫૫ *
નાડિ શોધન કરવાની રીત नाभ्यन्जकर्णिकारुढं कलाविंदुपवित्रितं । रेफाक्रांत स्फुरद्भासं हकारं परिचिंतयेत् ॥ २५६ ॥ तं ततश्च तडिद्वगं स्फलिंगाचशनांचितम् । રેવાવાળ વાપર નગર !! ૨૧૭ अमृतेः प्लावयन्तं तमवतार्य शनैस्ततः ।। चन्द्राभं अन्द्रमार्गेण नाभिपने निवेशयेत् ।। २५८ ।। निष्क्रम च प्रवेशं च यथामार्गमनारतम् । कुर्वन्नेवं महाभ्यासो नाडिशुद्धिमाप्नुयात् ॥ २५९ ॥
· चतुभिः कलापकम् નાભિકમળની કર્ણિકામાં આરૂઢ થએલો કલા (૯) અને બિંદુ ()થી પવિત્ર, રફથી દબાયેલ, પ્રકાશવાળાહકારને ચિંતવ