________________
પંચમ પ્રકાશ
એને ખાલી અંગે રાખવા (જે બાજુના છિદ્રમાંથી પવન ન ચાલતા હોય તે બાજુ રાખવાં) આથી તેઓ દુઃખ આપી શકતા નથી. ૨૪૩.
प्रतिपक्षप्रहारेभ्यः पूर्णांग योऽभिरक्षति ।
न तस्य रिपुभिः शक्तिर्वलिष्टैरपि हन्यते ॥ २४४ ॥ જે શત્રુઓના પ્રહારથી પિતાના પૂર્ણ અગનું રક્ષણ કરે છે, તેની શક્તિને નાશ કરવાને બળવાન શત્રુ હોય, તે પણ સમર્થ થતું નથી. ૨૩૪.
वहतीं नासिकां वामां दक्षिणां चाभिसंस्थितः । पृच्छेद्यदि तदा पुत्रो रिक्तायां तु सुता भवेत् ॥ २४५ ॥ ડાબી અથવા જમણી નાસિકા વહેતી હોય, તે સનમુખ ઉભે રહીજે (ગર્ભના સંબંધમાં) પ્રશ્ન કરે, તે પુત્રને જન્મ કહે. અને ખાલી નાસિકા તરફ ઉભે રહી પ્રશ્ન કરે કે આ ગર્ભવતી સ્ત્રી કોને જન્મ આપશે? તે પુત્રી થશે એમ કહેવું. ૨૪૫.
सुषुम्णा वाह भागे द्वौ शिशू रिक्त नपुंशकम् । संक्रांतो गर्भहानिः स्यात् समे क्षेममसंशयम् ॥२४६॥ જે સુષુમણું નાડિમાં પવન વહેતું હોય, ત્યારે સનમુખ રહી પ્રશ્ન કરે, તે બે બાળકને જન્મ થાય સુષુણું મૂકી નાસિકાતરમાં જાતાં શૂન્ય મડળ (આકાશ મડળ) માં પવન જવા પછી પ્રશ્ન કરે, તે નપુંસકને જન્મ થાય. શૂન્યમડળથી બીજી નાડિમાં સક્ર મણુ કરતા તત્ત્વના ઉદયે જે પ્રશ્ન કરે, તે ગર્ભને નાશ થાય અને સંપૂર્ણ તત્ત્વના ઉદય થવા પછી સામે રહી પ્રશ્ન કરે, તે સંશયરહિત ક્ષેમ, કુશળ, મનવાંછિત સિદ્ધિ થાય. ૨૪૬.
(મતાંતર) चंद्रे स्त्री पुरुषः सूर्य मध्यभागे नपुंसकम् । प्रश्नकाले तु विज्ञेयमिति कैश्चिनिगद्यते ॥२४७॥ ચ દ્રસ્વર ચાલતાં સસુખ ઉભા રહી પ્રશ્ન કરે, તે પુત્રીને જન્મ, સૂર્યસ્વર હોય તે પુત્ર જનમ, અને સુષુમણા નાડિ હોય તે નપુસકને જન્મ જાણો એમ કેઈ આચાર્ય કહે છે. ૨૪૭.
