Page Text
________________
ર૭ર
પંચમ પ્રકાશ
દિવસે સુવાના અવસરે (એક પ્રહર રાત્રિ જવા પછી) પૂર્વ, ઉત્તર કે પશ્ચિમ દિશા તરફ જવું. જતાં પહેલાં નવકારમંત્રથી અથવા સૂરિમંત્રે કરી કાનને પવિત્ર (મંત્રિત) કરવો અને ત્યાર પછી ઘરથી નીકળતાં રસ્તામાં કેઈને શબ્દ કાનમાં ન આવે તેવી રીતે કાનને ઢાંકી કારીગરોના ઘર તરફ અથવા બજારમાં પૂર્વ કહેલી દિશા તરફ જવું. કારીગરેના ઘર પાસે યા બજારમાં જઈ તે ભૂમિનું ચંદન વડે પૂજન કરી તેના ઉપર ગંધ અક્ષત (બરાસ ચખા) નાખી સાવધાન થઈ ત્યાં કઈ પણ મનુષ્યોને શબ્દ થતો હોય તે કાન ખુલ્લા કરીને સાંભળો. તે સંભળાતા શબ્દો બે પ્રકારના હોય છે. એક અર્થો તરાપદેશ્ય અને બીજે સ્વરૂપઉપકૃતિ, અર્થા તરાપદેશ્ય ઉપકૃતિ એટલે જે શબ્દ સાંભળવામાં આવે તેને કોઈ બીજો અર્થ કપે, અને સ્વરૂપ ઉપકૃતિ એટલે જે શબ્દ સાંભળે તેજ અર્થ કલ્પ યા ગ્રહણ કર, પહેલે અર્થાતરાયદેશ્ય વિચારથી જાણી શકાય તેમ છે અને બીજું સ્વરૂપ અર્થ પ્રકટ જાણું શકાય તેમ છે. (અર્થાતરીપદેશ્ય ઉપકૃતિ બતાવે છે, જેમકે આ ઘરને સ્તંભ પાંચ છ દિવસે યા પાંચ છ પખવાડીએ યા મહિને કે વર્ષે ભાંગી જશે અથવા નહિ ભાગે, તે ઘણે સારે હતો પણ જલદિ ભાંગી જશે વિગેરે આથી પિતાના આયુષ્યને તેજ નિર્ણય કરી લે કે તેટલા દિવસે મહિને કે વર્ષે પિતાનું મરણ નિપજશે. એ અથાતરાપદેશ્ય થતિ જાણવી. હવે બીજી સ્વરૂપઆશ્રથિ શ્રુતિ કહે છે. જેમકે આ પુરુષ કે સ્ત્રી આ સ્થાનથી જશે નહિ. અમે તેને જવા પણ ન દેઈશું. અને તે જવાને ઈચ્છક પણ નથી. અથવા તે જવાની ઈચ્છા કરે છે, હું પણ તેને મોકલવા ઈચ્છું છું માટે આ હવે જલદી આહીથી જશે. આ સ્વરૂપ ઉપકૃતિ કહેવાય છે. આથી સમજી લેવાનું છે કે જે જવાનું સાંભળે તે મરણ નજીક છે અને રહેવાનું સાંભળે તે હમણાં મરણ નથી. આ પ્રમાણે કાન ખુલ્લા કરી પોતે સાંભળેલી, ઉપકૃતિ પ્રમાણે કુશલ માણસે નજીક કે દૂર પિતાના આયુષ્યને નિર્ણચ જાણે છે. ૧૮૮, ૧૮૯ ૧૯૦, ૧૯૧, ૧૯૨, ૧૩, ૧૯૪, ૧૫, ૧૯૬,
| SR No. | 011634 |
| Book Title | Yogshastra |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Kesharvijay |
| Publisher | Vijaykamal Keshar Granthmala Khambhat |
| Publication Year | 1924 |
| Total Pages | 416 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 15 MB |