________________
આસનાનુ સ્વરૂપ, પર્વકાસન
૨૨૭
રૂપ અગ્નિ વડે કરી ખળતા વિવિધ દુ:ખથી પીડાયેલા, વૈરીથી દુખાચેલા, રાગથી પીડાયેલા અથવા મૃત્યુના મુખમાં સપડાયેલા માટેજ પ્રાણત્રાણુ માટે યાચના કરતા જીવાને તે તે દુ:ખામાંથી મુક્ત કરવા માટે હિતેાપદેશ તથા દેશકાલની અપેક્ષાએ અન્ન, પાન, આશ્રય, વસ્ત્ર, ઔષધાદિ વડે કરી મદદ કરવી તે કરૂણ કહેવાય છે. ગમ્યાગમ્ય, લક્ષ્યાલક્ષ્ય, ક વ્યાકર્તાવ્યાદિ, વિવેક વિનાના અને તેથી ક્રૂર કર્મ કરવાવાળા, નિ:શ કપણે દેવગુરૂની નિદા કરનારા અને સદ્દોષ છતાં પણ પેાતાની પ્રશસા કરવાવાળા આ જીવા ધર્મ દેશનાને અચેાગ્ય જણાતાં તેઓની ઉપેક્ષા કરવી, તેને માધ્યસ્થ ભાવના કહે છે. આ ભાવનાએ વડે પેાતાના આત્માને ભાવિત કરતાં વાસિત કરતાં––મહાબુદ્ધિમાન્ જીવે ત્રુટેલી વિશુદ્ધ ધ્યાનની સતતિને પાછી સજીવન કરે છે. સાંધી આપે છે. ૧૧૮–૧૨૨.
ધ્યાન કેવા સ્થળામાં રહી કરવું તે. तीर्थ वा स्वस्थताहेतुं यत्तद्वा ध्यानसिद्धये । कृतासनजयो योगो विविक्तं स्थानमाश्रयेत् ॥ १२३ ॥ આસનના જય કરવાવાળા ચેાગીએ ધ્યાનની સિદ્ધિ માટે તીર્થ - કરીના જન્મ, દિક્ષા, કેવળ અને નિર્વાણ ભૂમિકામા જવું જોઇએ, તેના અભાવે સ્વસ્થતાના હેતભૂત સ્ત્રી, પશુ, પડાદિ રહિત કાઈપણ સારા એકાંત સ્થળને આશ્રય કરવા. ૧૨૩.
च 1
આસનાનાં નામ. पर्य कबीरवज्राब्जभद्रदण्डासनानि उत्कटिका गोदोहिका कायोत्सर्गस्तथासनम् ॥ १२४ ॥ પ કાસન, વીરાસન, વજ્રાસન, પદ્માસન, ભદ્રાસન, ઈંડાસન, ઉત્કટિકાસન, ગાદહિકાસન, અને કાચેાત્સર્ગાસન, વિગેરે આસના કહેલાં છે. ૨૨૪.
'
આસનાનુ' સ્વરૂપ, પર્યંકાસન. स्थाज्जंघयोरधोभागे पादोपरि कृते सति । पर्यको नाभिगोत्तानदक्षिणोत्तरप्राणिकः ॥ १२५ ॥
