________________
મુનિદાનનું ફળ
૧૬૫ પણ ત્યાગીઓને નિરુપયોગી છે. ગૃહસ્થના ભજનમાં ખાવાપીવાથી જ પશ્ચાત્ કર્મ (એટલે ધોવા વિછળવા વિગેરે) માં આરંભનો સંભવ છે, માટે પાત્ર દાનની જરૂર છે. શરીરનું રક્ષણ કરવા માટે તથા શીત, તાપ, ડાંસ, મચ્છરાદિના ઉપદ્રવને દૂર કરવા માટે વસ્ત્ર કબલાદિ અત્યારના વખતમાં સાધુઓને આપવાની જરૂર છે. હીન સર્વવાળા છે તે સિવાય ધર્મધ્યાનમાં સ્થિર થવા અશક્ય છે. તેમજ રહેવાને મુકામ આપવાની પણ જરૂર છે. દેશ કાળની અપેક્ષાએ આ ચાર પ્રકારનાં દાનો મુનિઓને કમ્પનીય છે. તે ચાર પ્રકારમાંથી કોઈ પણ જાતનું દાન આપવું તે અતિથિ વિભાગ દ્રત કહેવાય છે. જેને તિથિ પર્વ વિગેરે મહાત્સવના દિવસે કેઈ નથી, નિરતર વૈરાગ્ય દશામાં ઝીલવાપણું છે, માટે તેમને અતિથિ કહેવામાં આવે છે તેમને દાન આપવું તે અતિથિ વિભાગ, ખરે અર્થ આમ છે, પણુ વૃદ્ધ પર પરાએ પૈષધને પારણે ગૃહસ્થાએ સાધુને દાન આપી પછી પારણું કરવું, તેનું નામ અતિથિ વિભાગ વ્રત કહેવાય છે.
મુનિદાનનું ફળ. पश्य संगमको नाम संपदं वत्सपालकः ।
चमत्कारकरी प्राप मुनिदानप्रभावतः ॥ ८९॥ જુઓ, સંગમક નામને વાછરડાંને પાળવાવાળો માણસ, મુનિને દાન આપવાના પ્રભાવથી ચમત્કાર ઉત્પન્ન થાય તેટલી સં૫દાને પામ્યા. ૮૯.
વિવેચન–મગધ દેશના ભૂષણ તુલ્ય રાજગૃહ નગરમાં પરમાહંત ભક્ત શ્રેણિક રાજા રાજ્ય કરતા હતા. તે વખતમાં એક મધ્યમ સ્થિતિવાળી સ્ત્રી પોતાનાં સગમક નામનાં બાળકને સાથે લઈ શાલિગ્રામમાં આવી રહેલી હતી. સગમક લોકોનાં વાછરડાં વિગેરે ચારતા હતો અને માતા અન્યને ઘેર કાર્ય કરતી હતી એમ બનેનું ગુજરાન ચાલતું હતું. એક વખત પર્વના દિવસેમાં ઘેર ઘેર સારું સારું ખાવાનું થતું જોઈ સગમકે પિતાની મા પાસે ક્ષીરનું ભેજન માગ્યું. ગરીબ સ્થિતિવાળી માતા બેલી, બેટા! મારી પાસે તેવી કાંઈ સામગ્રી નથી કે જેની
