________________
૧૬૪ "
તૃતીય પ્રકાશ,
ચના કર. ચુલનીપિતાએ વ્રતભંગની આલોચના કરી અનુક્રમે શ્રાવકની પ્રતિમાઓ (અભિગ્રહ વિશેષ) અગીકાર કરી શુભ ધ્યાને મરણ પામી સૌધર્મ દેવલોકે અરૂણાભ નામના વિમાનમાં દેવપણે ઉત્પન્ન થયે. ત્યાથી મહાવિદેહ ક્ષેત્રમાં માનવભવ પામી કર્મખપાવી મે જશે. આવી રીતે પિષધવ્રતની દઢતા રાખવા ઉપર ચુલનીપિતા નામના શ્રાવકનુ દાત બતાવ્યું. આ માંહીથી એ સમજવાનું છે કે આટલા ઉપસર્ગ થતાં પણ ચુલની પિતા પિતાના વ્રતમાં દઢ. રહ્યો હતો અને સહેજ ભ ગ થતા તેનું પ્રાયશ્ચિત કરીને શુદ્ધ થયે હતો. તેવી રીતે પોતાનાં વ્રતો પાળવામાં શ્રાવકેએ દઢ થવું જોઈએ. આ કહેવાથી ગૃહસ્થનું અગીયારમું વ્રત સમાપ્ત થયું.
હવે બારમું અતિથિ સંવિભાગ વ્રત કહે છે. ચોથે શિક્ષાત્રત યાને ગૃહસ્થ ધર્મનું બારમું વ્રત,
दानंचतुर्विधाहार पात्राच्छादनसझनां ।
अतिथिभ्योऽतिथिसंविभागत्रतमुदीरितं ॥८८॥
ચાર પ્રકારને આહાર, અશન, પાન, ખાદિમ અને સ્વાદિમ (૧) પાત્રો, (૨) વસ્ત્ર, (૩) અને રહેવાને મુકામ (૪) આ અતિથિઓને (સાધુઓને) આપવું તે અતિથિ વિભાગ નામનું વ્રત કહેલું છે. ૮૮
વિવેચન–અન્ન પાણિ આદિના આધારે દેહ ટકી રહે છે. દેહ ઉપર ચારિત્રને આધાર છે અને ચાસ્ત્રિથી કર્મનો ક્ષય કરી શકાય છે. માટે શરીરના ઉપરુંભ (આધાર)ને અર્થે ગૃહસ્થાએ અતિથિઓને આહાર પાણી આપવાં. આહાર પાછું લઈ તેઓ પોતાને તેમ પરનો ઉદ્ધાર કરે છે. તેથી તેમાં સહાય આપનારને સારે હિસ્સા (લાભ) મળી શકે છે. આહાર પણ બીજા તરફથી મળતાં હોવાથી તેઓને પૈસા વિગેરે રાખવાની જરૂર પડતી નથી અને તેથી જ નિરીહ બની નિસ્પૃહપણે ખુલ્લા હૃદયથી સત્ય ઉપદેશ આપી બીજા ઉપર સત્ય માર્ગની છાપ બેસાડે છે. પૈસાનું દાન ત્યાગીઓને આપવું એ સત્ય માર્ગમાંથી તે સાધુને નાશ કરવા જેવું છે, કેમકે અનર્થનું મૂળ કારણ પૈસેજ છે. પાત્ર સિવાય અન્નપાણી લેવામાં ખાવામાં અડચણ પડે છે. તેમ ધાતુઓનાં વાસણે