________________
ઢતી: બવારા પ્રારબ્ધ. ગૃહસ્થનાં પાંચ અણુવતે કહી હવે બાકીમાં ગુણવતે અને શિક્ષાબતે કહેવાવામાં આવે છે.
છઠું વ્રત દિગવિરતિ યા દિશાને નિયમ, दास्वपि कृता दिक्षु यत्र सीमा न लंध्यते ॥
ख्यातं दिग्निरतिरिति प्रथम तद्गुणवतं ॥१॥ જે વ્રતમાં દશે દિશાઓમાં જવા આવવાના કરેલા નિયમની મયાદા નું ઉલ્લંઘન ન કરાય તેદિગવિરતિ નામનું પહેલું ગુણવ્રત કહેલું છે. ૧
- વિવેચન –ગુણવ્રત એટલે અહિંસાદિ પાંચ અણુવ્રતને ફાયદો કરનારગુણ ઉત્પન્ન કરાવનાર–તે ગુણત્રત. તેમાં આ છઠ્ઠ વ્રત પહેલા અહિંસા વ્રતને વિશેષ ફાયદાજનક છે. પહેલાં પાંચે મૂળ વતે છે તેને જ પુછી કરનાર આ ઉત્તર વતે કહેવાય છે. ઉત્તર, દક્ષિણ, પૂર્વ, પશ્ચિમ, ઈશાન, વાયવ્ય, નૈઋત્ય, અગ્નિ, ઉર્દૂ અને અધે. આ ચાર દિશા, ચાર વિદિશા, ઊંચે અને નીચે એમ દશે દિશાઓમાં વ્યાપારાદિ દુનિયાદારીના કાર્ય પ્રસંગે જવું આવવું થાય તેને નિયમ રાખવે કે અમુક શહેરથી દશે દિશા તરફ જવાનું થાય તે આટલા યોજના કે ગાઉ જવું, તેથી વિશેષ આગળ ન જવું, તેને દિશાવિરમણ યા દિવિરમણ નામનું છઠું વ્રત એટલે પહેલું ગુણવ્રત કહે છે. ૧.
“ * અહી કેઈ શંકા કરે છે. પાપની તીવ્રતા જેમાં થાય તેને નિયમ લે તે.ગ્ય છે પણ આમ દિશાઓમાં જવા આવવાના નિયમ મેળવવાથી કયું પાપ કર્યું અથવા જવામાં શું પાપ લાગે છે તેને ઉત્તર આપે છે.
चराचराणां जीवानां विमर्दननिवर्तनात् ॥ तप्सायोगोलकल्पस्य समृतं गृहिणोप्यदः ॥२॥
જેમ તપેલે લેઢાને ગોળ જ્યાં જાય ત્યાં જીવેનો નાશ કરે છે તેમ તપેલા લેઢાના ગોળા સરખા અવિરતિ,ગૃહસ્થોને, આ વ્રતમાં ચરાચર (ચાલતા અને સ્થિર) ના વિમર્દનનુ નિવર્તન કરવાપણું હોવાથી આ વ્રત ઉત્તમ છે. અર્થાત્ આ વ્રતમાં પાપથી નિવૃત્તિ થઈ શકે છે એટલે તે ગૃહસ્થને ગ્ય છે.) ૨.
