________________
૧૩૮
A
" દ્વિતીય પ્રકાશ , ,
,
--
-
-
-
-
-
-
-
- - -
. પરિગ્રહથી થતા ભય. . , मुष्णन्ति विषयस्तेना दहति स्मरपावकः । रुन्धन्ति वनिताव्यापार संगैरंगीकृतं नरम् ॥ १११ ।
ધન અંગીકાર કરવાવાળા પુરૂષને વિષયરૂપ રે લુંટી લે છે, કામરૂપ અગ્નિ નિરતર બાળે છે, અને શરીરના સ્વાથી સ્ત્રીઓક્ષી પારધીઓ સંસારમાં રોકી રાખે છે. ૧૧૧.
પરિગ્રહથી તૃપ્તિ થતી નથી. वतों न पुत्रैः सगरः कुचिकर्णो न गोधनैः ॥
न धान्यस्तिलकश्रेष्ठी न नंदः कनकोत्करैः।। ११२ ।। પુત્રોવડે સગર રાજા, ગાવડે કુચિકણું ગૃહપતિ, અનાજ સંગ્રહે કરી તિલક શેઠ, અને સોનાના ઢગલાવડે નંદરાજા તૃપ્ત થયે નહિ.
વિવેચન–ઈધણુઓથી અગ્નિની તૃપ્તિ થતી નથી, તેમ પરિગ્રહથી મનુષ્યની તૃપ્તિ થતી નથી. સગર ચક્રવર્તિ રાજા હતા, તેની રાજધાની અયોધ્યા હતી, તેને સાઠહજાર પુત્રો હતા, પણ તે પુત્રની ઈચ્છાથી અપૂર્ણ જ ૨ જૈવિક ઉપદ્રવથી તેના સાઠહજાર પુત્ર માર્યા ગયા આખરે વરાર પામી અજીતનાથ સ્વામી પાસે ચારિત્ર લીધું, ત્યારે જ તેને ખરે સંતોષ અને આત્મશાંતિ મળી.
કુચિકણું ગૃહપતિ મગધ દેશના સુષ ગામને કણબી પટેલ હતે. ગાયે ઉપરની પ્રીતિ તેની અથાગ હતી. અનુક્રમે તેણે એક લાખ ગા મેળવી હતી, છતાં પણ તે અસતોષિત પરિણામી રહ્યો. તેજ ગાયના ધૃત, દધ્યાદિ વિશેષ ખાવાથી અજીર્ણતાવાળો થઈ આર્તધ્યાને મરણ પામી તે તિર્યચપણે ઉત્પન્ન થયે. મમત્વનું કેવું ખરાબ પરિણામ
તિલક શેઠ અચળપુર ગામના રહીશ વણિક હતું અનાજ સંગ્રહ કરવા ઉપર અને તેનો ન મેળવવા ઉપર તેની પ્રીતિ અગાધ હતી. ઘરની સારી વસ્તુ વેચીને પણ તે ધાન્યનો સંગ્રહ કેરતે અને દુકાળ પડવાની કરો. એક વખત નિમિત્તિ
આએ તેને જણાવ્યું કે આ વર્ષમાં દુકાળ પડશે, તે સાંભળતાં જ , તેણે અનાજની એટલી બધી ખરીદી કરી લીધી કે પિતાના ઘરનાં
