________________
દ્વિતીય પ્રકાશ દુ:ખ આપે, માટે અપરાધીને શિક્ષા આપવાનું ગ્રહસ્થને ન્યાયપૂવક છે, અર્થાત્ તેમ કરવાથી તેના વ્રતને દૂષણ લાગતું નથી.
સંકલ્પથી હિંસાને ત્યાગ કરે એ કહેવાને હેતુ એ છે કે રસ્તે ચાલ્યા જાય છે, જોઈને ચાલે છે, છતાં કાયાની અસ્થિરતાને લઈ કઈ ત્રસ જીવ પગ નીચે ચા શરીરથી મરણ પામે, તે આંહી તેને મારવાને ઈરાદો નથી, તેથી વ્રત ભંગ ન થાય. પણ આ જીવ ચાલ્યો જાય છે, તેને જાણી જોઈને મારી નાખવો, તે સંકલ્પથી માર્યો કહેવાય આમ નિરપરાધી ત્રસ જીવેને સંકલ્પથી -ન મારવા તે ગૃહસ્થનું પહેલું વ્રત કહેવાય છે.
સવ અને પોતાના જેવા જ ગણવા જોઈએ, आत्मवत् सर्वभूतेषु मुःखदुःखे प्रियाप्रिये । चिंतयन्नात्मनोऽनिष्टां हिंसामन्यस्य नाचरेत् ॥२०॥
જેમ પિતાને સુખ વહાલું છે, અને દુઃખ અપ્રિય છે, તેમ સર્વ જીને સુખ પ્રિય અને દુઃખ અપ્રિય છે, એમ જાણું પોતાને અનિષ્ટ લાગતી હિસા બીજાના સંબંધમાં ન કરવી જોઈએ અર્થાત્ બીજા જીવેને ન મારવા જોઈએ. ૨૦. જેમ ત્રસ જીવેની હિંસા ન કરવી, તેમ નિરર્થક સ્થાવર
ની પણ ન કરવી જોઈએ, निरर्थकां न कुर्वीत जीवेषु स्थावरेप्वपि । हिंसामहिंसाधमज्ञः कांक्षन् मोक्षमुपासकः॥ २१ ॥
અહિંસા ધર્મના જાણ, તથા મોક્ષની ઈચ્છાવાળા શ્રાવકોએ સ્થાવર જીવોની પણ વગર પ્રજને હિંસા ન કરવી. ૨૧.
ઈને એવી શકે થાય કે જીવહિંસા કરીને પેસો તો મેળવ, પછી દાન આપીને તે પાપથી છુટી જઈશું. તેને આચાર્યશ્રી કહે છે કે,
प्राणी माणिवलोभेन यो राज्यमपि मुंचति । तद्वधोत्थमघ सर्वोर्वीदानेऽपि न शाम्यति ॥२२॥
